Podczas posiedzenia Komisji Zdrowia w Sejmie w styczniu b.r. minister zdrowia przedstawił priorytety rządu w ochronie zdrowia na kolejne lata (2020-2030).
O tym, że ten obszar działalności publicznej zmaga się z wieloma ogromnymi problemami, wiadomo nie od dziś; dlatego plany resortu są siłą rzeczy ambitne i obejmują, między innymi:
• Przyjęcie Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030, obejmującej realne inwestycje zarówno w infrastrukturę (rozwój Krajowej Sieci Onkologicznej, a także rewitalizacja Narodowego Instytutu Onkologii), w dostępność nowoczesnych terapii (poprzez wprowadzanie nowych leków na wykazy refundacyjne), w diagnostykę (rozwój patomorfologii), a także w profilaktykę (propozycja wprowadzenia do Programu Szczepień Ochronnych szczepionki przeciw wirusowi HPV);
• Poprawa jakości leczenia i profilaktyki chorób układu krążenia, w tym opracowanie Narodowego Programu Zdrowego Serca; minister zdrowia wspomniał także o propozycji przyjęcia planu strategicznego działań na rzecz chorób rzadkich (które, pomimo, że rzadkie, łącznie dotyczą 6-8% populacji w Polsce);
• Transplantologia, krwiodawstwo i krwiolecznictwo jako obszary również wymagające rozwoju w Polsce;
• Działania w kierunku zapewnienia opieki seniorom i poprawy standardu leczenia tej grupy pacjentów, a także program bezpłatnych badań profilaktycznych, adresowany do pacjentów po 40 roku życia;
• Prace nad zmniejszeniem kolejek do specjalistów, obejmujące m.in. zwiększenie uprawnień w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych dla lekarzy w trakcie specjalizacji, likwidacja limitów finansowania, zwiększenie wyceny tych świadczeń, a także zmiana sposobu zapisywania się na wizyty;
• Zmiany w organizacji dziecięcej opieki psychiatrycznej, które miałyby poprawić tragiczną obecnie sytuację małych pacjentów zmagających się z chorobami psychicznymi, obejmujące m.in. utworzenie sieci poradni dla dzieci i młodzieży, oferujących opiekę terapeutyczną i psychologiczną, a na wyższym poziomie - psychiatryczną;
• Last but not least: dalszy wzrost nakładów na ochronę zdrowia – w 2024 roku środki z budżetu państwa przeznaczone na ten obszar miałyby wynieść aż 160 mld złotych.
Warto zauważyć, że okres wdrażania powyższych rozwiązań jest przewidziany na kolejną dekadę, a więc mogą one nastąpić nie w tej kadencji rządu; a to z kolei stawia pod znakiem zapytania pewność ich realizacji.
Powyższe, planowane działania nie wymagają radykalnych zmian w prawie, ale to oczywiście nie oznacza, że aktywność legislacyjna rządu w ochronie zdrowia spadnie. Wydaje się raczej, że pacjenci, lekarze i inni uczestnicy systemu opieki zdrowotnej w Polsce, którzy w ostatnich miesiącach zmagali się z kolejnymi rewolucjami w ochronie zdrowia (takimi, jak np. wdrożenie e-recepty i e-zwolnień, start ZSMOPL, nowe ograniczenia w zasadach wydawania leków z apteki podmiotom innym niż pacjenci), w tym roku również mogą się spodziewać nowości. Jakich?
W pierwszej kolejności możemy się spodziewać nowelizacji Ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych. Temat dużej noweli Ustawy o refundacji wraca jak bumerang od kilku lat; dotychczas niewiele z dyskusji na ten temat wynikło (m.in. przepadł projekt dużej nowelizacji z 2016 roku, tzw. DNUR), ale wydaje się, że tym razem zmiana przepisów jest raczej pewna. W świetle niedawnej wypowiedzi wiceministra zdrowia, projekt nowelizacji jest już gotowy i czeka na jego skierowanie do konsultacji publicznych. Z pewnością uwzględnia on nowe zasady dokonywania zmian w programach lekowych. Obecnie zmiany te wymagają zgody wszystkich firm, których leki są finansowane w danym programie, co utrudnia Ministerstwu Zdrowia elastyczne i szybkie reagowanie na potrzebę dokonania korekty w zasadach programu lub dodania nowego produktu do programu. Być może wróci również propozycja zmniejszenia częstotliwości publikacji nowych wykazów refundacyjnych, a co więcej? Tego na razie nie wiemy.
Być może rząd wróci do pomysłu przyjęcia nowych obowiązków dla producentów suplementów diety. Wydaje się, że Ministerstwo Zdrowia odstąpiło od kontrowersyjnego pomysłu nakładania obowiązkowego podatku na podmioty reklamujące suplementy diety, co nie oznacza całkowitego zaprzestania działań w kierunku doregulowania tego segmentu rynku. Prace nad ustawą dotyczącą promocji prozdrowotnych wyborów konsumentów nadal trwają i nie można wykluczyć, że będzie ona jeszcze uzupełniona o dodatkowe postanowienia, dotyczące suplementów diety.
Mamy kilka innych projektów ustaw w przygotowaniu, które są w mniejszym lub większym stopniu zaawansowania legislacyjnego (np. o badaniach klinicznych, o zawodzie farmaceuty, o zawodzie lekarza), a biorąc pod uwagę intensywność prac legislacyjnych w poprzedniej kadencji rządu, zapewne będziemy mieć w tym roku jeszcze jakieś nowości ustawowe. Zapowiada się kolejny intensywny rok w prawie ochrony zdrowia.
