W związku z narastającą trudną sytuacją polegającą na utrzymaniu odpowiedniego poziomu zaopatrzenia w leki społeczeństwa Unii Europejskiej pozwalam sobie podzielić się pewnymi spostrzeżeniami.
Braki leków będą nas nękać a ich przyczyny są różnorodne.
Uważam, że wiele braków jest pozornych, widać to np. w szpitalach, gdzie niedostępność jednego produktu leczniczego uruchamia kolejny z danej lub podobnej grupy terapeutycznej.
Niestety takich rozwiązań nie dostrzegam w zaopatrzeniu ludności pozyskiwanym z aptek ogólnodostępnych.
Wystarczyłoby obok publikacji o brakach produktów leczniczych podać listę tych, którymi można je zastąpić bez uszczerbku dla zdrowia chorego.
Mogłyby to robić : URPL, AOTMiT, GIF.
Na to nie trzeba pieniędzy a jedynie potrzebna odrobina empatii dla biegających po aptekach z receptą, której nie można zrealizować.
Agoniści receptora GLP-1 należą do leków inkretynowych. Stosowane są w leczeniu cukrzycy typu 2, w której to działanie naturalnych hormonów inkretynowych jest zaburzone.
Analogi GLP-1 naśladują i wzmacniają działanie naturalnych hormonów inkretynowych.
Zostały uznane za leki pierwszego rzutu u pacjentów z towarzyszącą otyłością lub nadwagą, zaraz po metforminie. Analogi GLP-1 wykazują działanie fizjologiczne, łączą się z receptorem przeznaczonym dla tego hormonu, dzięki czemu wzmacniają potencjał własny organizmu.
Powodują hamowanie uczucia głodu, zwalniają tempo opróżniania żołądka, co zmniejsza szybkość trawienia węglowodanów złożonych i wchłaniania glukozy z jelit, a to przyczynia się do ograniczenia masy ciała pacjenta. Być może w tym tkwi przyczyna ich znikania z aptek przed sezonem plażowym.
W Polsce poza brakującym semaglutydem w postaci iniekcji mamy doustny semaglutyd oraz liraglutyd, dulaglutyd, eksenatyd, liksysenatyd.
Jeśli chodzi o prewencję sercowo-naczyniową, to spośród analogów GLP-1 korzystnie wyróżniają się liraglutyd, dulaglutyd.
Ponieważ stosowanie analogów GLP-1 jest zależne od klirensu kreatyniny, eksenatyd nie powinien być stosowany, gdy eGFR obniża się do 30–50 ml/min/1,73 m2, semaglutyd, liraglutyd i dulaglutyd można stosować, jeśli eGFR jest nie mniejszy niż 15 ml/min/1,73 m2.
W sytuacji zwiększonego ryzyka kardio-diabetologicznego pozostaje nam liraglutyd, dulaglutyd. Alternatywnie można zastosować inhibitory SGLT-2 o korzystnym działaniu na układ sercowo-naczyniowy (dapagliflozyna, empagliflozyna, kanagliflozyna), jeśli wartość klirensu kreatyniny na to pozwala.
RESUME
Ostatecznie brakujący semaglutyd iniekcyjny / zastępujemy jego doustną postacią lub liraglutydem, dulaglutydem, liksysenatydem lub w sytuacji ryzyka kardio-diabetologicznego stosujemy dapagliflozynę, empagliflozynę, kanagliflozynę.
Dr nauk farm. Leszek Borkowski
