W poprzednim sezonie grypowym dopiero od 12 stycznia 2022 roku apteki mogły się zgłaszać do udziału w Narodowym Programie Szczepień (NPS) ochronnych przeciwko grypie. Przystąpienie do NPS dopiero w połowie stycznia nie miało większego sensu. Wyniki to potwierdziły. W aptekach zostało wykonanych tylko około 8 500 szczepień, co stanowiło zaledwie 2 promile wszystkich szczepień przeciw grypie w Polsce.
Dnia 10 stycznia 2023 roku odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Zdrowia, które dotyczyło rozpatrzenia rządowego projektu ustawy o badaniach klinicznych produktów leczniczych. Zostały zgłoszone i przyjęte poprawki, które umożliwią farmaceutom wystawianie recept na szczepionki przeciw grypie. Niestety nowe przepisy są ułomne ponieważ:
- Po pierwsze nie dotyczą wszystkich farmaceutów. Dobrze, że aptekarze otrzymają nowe uprawnienie w ramach recepty farmaceutycznej. Niedobrze, że dotyczy to tylko farmaceutów pracujących w aptekach, w których wykonywane są szczepienia.
- Po drugie nie dla wszystkich dorosłych są korzystne. Dla kobiet w ciąży oraz osób po 65 roku życia szczepionka na receptę lekarską jest bezpłatna natomiast recepta farmaceutyczna jest pełnopłatna.
Należy podkreślić, że uzyskanie recepty na szczepionkę przeciw grypie nie stanowiło i nie stanowi żadnego problemu ponieważ w ramach programu Domowej Opieki Medycznej działa Teleplatforma Pierwszego Kontaktu. To jest miejsce, do którego może zadzwonić każda dorosła Polka i każdy dorosły Polak i uzyskać receptę na szczepionkę przeciw grypie. Najlepszym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie przepisu, że dla osób dorosłych szczepionki przeciw grypie są dostępne bez recepty.
Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej podziękowała posłom i powiedziała między innymi, że „mamy ponad dwa tysiące aptecznych punktów szczepień." To nie prawda ponieważ tyle jest zarejestrowanych aptecznych punktów szczepień przeciw COVID-19. Natomiast do Narodowego Programu Szczepień przeciwko grypie przystąpiło 1 430 aptek. Mamy kolejny dowód, że dzieje się coś złego z przysłowiową aptekarską dokładnością. Należy podkreślić, że dużym błędem Naczelnej Rady Aptekarskiej było niewprowadzenie w Ustawie o zawodzie farmaceuty zapisu, że „nie stanowi reklamy apteki informacja o sprawowaniu opieki farmaceutycznej.” Dlatego apteki nie mogą informować o wykonywaniu szczepień, ponieważ zostanie to potraktowane jako zabroniona reklama, za co grozi duża kara finansowa.
Projekt ustawy o badaniach klinicznych zostanie przyjęty przez Sejm i następnie trafi do Senatu. Posiedzenie Senatu odbędzie się 8 i 9 lutego 2023 roku. Jeszcze tylko podpis Prezydenta i po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia ustawa wejdzie w życie. Wprowadzenie możliwości wystawiania przez farmaceutów recept na szczepionki przeciw grypie dopiero pod koniec sezonu to kpina ze zdrowego rozsądku ponieważ taki przepis powinien wejść w życie najpóźniej 1 września 2022 roku. Nie wolno też zapominać o tym, że minister zdrowia wprowadził inne zasady od tych, które obowiązywały w poprzednim sezonie grypowym co bezpośrednio wpłynęło na zmniejszenie poziomu wyszczepialności.
Możliwość wystawiania recept na szczepionki przeciw grypie tylko przez niektórych farmaceutów nie spowoduje wzrostu wyszczepialności. Nie ulega wątpliwości, że główna przyczyna niskiej wyszczepialności przeciw grypie jest tylko jedna. Przyczynę tę stanowi niska świadomość społeczna o konieczności szczepień ochronnych. Dlatego tylko zwiększenie świadomości spowoduje wzrost wyszczepialności. Na nic zdadzą się półśrodki typu recepta farmaceutyczna na szczepionki przeciw grypie. Konieczne jest przeprowadzenie profesjonalnej ogólnopolskiej kampanii edukacyjnej oraz promocyjnej podobnej do tej, która w Wielkiej Brytanii była prowadzona przez National Health Service i przyniosła wymierne efekty. Obecnie w Wielkiej Brytanii poziom wyszczepialności przeciw grypie wynosi około 70 procent.
