Zmianę tę poprzedzały lata pracy wielu środowisk – sejmowej Komisji Zdrowia I kadencji Sejmu, „Solidarności”, rządu Hanny Suchockiej – które zaangażowały się w przygotowanie podstawowych założeń systemu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego. Prace nad ustawą trwały długo, toczyły się choćby także w Komisji Nadzwyczajnej Sejmu II kadencji. Zwieńczone zostały przyjęciem w dniu 6 lutego 1997 r. ustawy o powszechnym ubezpieczeniu zdrowotnym. Ale wprowadzenie PUZ dokonało się 1 stycznia 1999 r. Przy czym nowy system miał charakter mieszany, budżetowo-ubezpieczeniowy. Programy polityki zdrowotnej, czy programy profilaktyki, finansowane były przez państwo, pozostałe środki pochodziły ze składek. Kasy Chorych, z różnych – także politycznych – powodów, nie wpisały się na długo w krajobraz obszaru ochrony zdrowia. 1 kwietnia 2003 r. weszła w życie ustawa o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia. Ustawa o NFZ nowelizowana była jak dotąd 25 razy. I choć niejednokrotnie los Funduszu wydawał się już przesądzony, planowano jego likwidację czy stworzenie w jego miejsce kilku mniejszych funduszy, NFZ, jako jedyny, powszechny ubezpieczyciel zdrowotny nadal działa i jak na razie ma się całkiem dobrze.
