W przeprowadzonych dotychczas badaniach wykazano, że zaburzenia depresyjne będące następstwem niedoczynności tarczycy można odwrócić, stosując zastępczą terapię lewotyroksyną.
Obecnie zarejestrowane w Polsce preparaty lewotyroksyny (LT4) to wymienione w kolejności alfabetycznej: Eltroxin, Euthyrox N, Letrox oraz Novothyral - preparat „łączony”, zawierający obok lewotyroksyny również liotyroninę.
Opublikowane do tej pory badania niestety nie pozwoliły na uzyskanie jednoznacznej odpowiedzi na pytanie o to:
Czy nieznaczne zwiększenie dawki stosowanej przewlekle lewotyroksyny zapewnia dodatkowe korzyści związane z poprawą nastroju pacjentów?
W renomowanym czasopiśmie Clinical Endocrinology opublikowano niedawno wyniki badania w którym uczestniczyło 24 pacjentów w wieku >= 65 lat, z rozpoznaną i leczoną niedoczynnością tarczycy.
Wśród użytych narzędzi badawczych znalazły się: Geriatric Depression Scale (GDS-K) i Hyperthyroid Symptom Scale (HSS-K).
Stan badanych pacjentów oceniano na początku badania, 3 miesiące po zwiększeniu dawki hormonu o dodatkowe 12,5 μg/dobę oraz ostatecznie - 3 miesiące po powrocie do wyjściowej dawki leku.
W wyniku podjętych działań uzyskano spadek stężenia hormonu tyreotropowego (TSH) w surowicy, przy stosowaniu wyższej dawki LT4 (1,95 ± 2,16 vs 0,47 ± 1,09 mIU / l, p <0,001), po czym powrócono do stosowanej wcześniej przez chorych wyjściowej dawki hormonu.
Stężenie wolnej tyroksyny w surowicy i wynik HSS-K pozostawały niezmienione w czasie badania. Wyniki uzyskane przy użyciu skali GDS-K poprawiły się po zastosowaniu zwiększonej dawki hormonu (9,5 ± 6,6 vs 7,5 ± 4,7, p = 0,029). Poprawa ta utrzymywała się również po powrocie do wyjściowej dawki leku (9,5 ± 6,6 vs 7,4 ± 5,4, p = 0,010).
Wyższe stężenie TSH w surowicy było niezależnie związane zarówno z wyższym ryzykiem zaburzeń depresyjnych ocenianych przy użyciu skali GDS-K, jak i z depresją u osób z potwierdzonym depresyjnym nastrojem (GDS-K> 10), który rozpoznano na początku badania.
Podsumowując efekty swojej pracy autorzy badania wykazali:
- Poprawę nastroju u osób z zaburzeniami depresyjnymi i niedoczynnością tarczycy, po zastosowaniu nieco wyższej, niż dotychczas stosowana dawki hormonu.
Co wydaje się ważne, to fakt, iż po nieznacznym zwiększeniu dawki L-tyroksyny -wśród badanych osób nie stwierdzono istotnych objawów, czy oznak nadczynności tarczycy.
Tak, więc,
wyniki badania umożliwiają różnicowanie celu leczenia niedoczynności tarczycy, np. w zależności od nasilenia zaburzeń nastroju wśród osób starszych stosujących substytucję hormonami tarczycy.
Wydaje się również, że leczenie niskimi dawkami LT4 może stanowić ciekawą dodatkową opcję w farmakoterapii depresji.
Jednakże, niezwykle przydatne i warte rozważenia w najbliższej przyszłości byłoby przeprowadzenie badań na większej grupie osób, celem dokładniejszej oceny wpływu niewielkich dodatkowych dawek leku i zminimalizowania potencjalnych zagrożeń wynikających z niewłaściwie dobranej dawki hormonu, z dokładnym uwzględnieniem stanu klinicznego pacjentów oraz ich aktualnych wyników badań.
