- Pytany o obniżenie kosztów antybiotykoterapii odpowiadam – najlepiej przestać je w ogóle ordynować lub podejść do sprawy szerzej.
- Koszty stosowania antybiotyków powiązane są z sytuacja epidemiologiczną otoczenia pacjenta.
- Koszty antybiotykoterapii czyli ogniwa końcowego walki z patogenami są zdecydowanie wyższe od kosztów prewencji /epidemiologia, dezynfekcja/.
- Szpital i dom, w którym leczymy pacjenta powinien podlegać tym samym rygorom sanitarnym.
- Otoczenie pacjenta czyli sala lub pokój, toaleta, kuchnia muszą być czyste w znaczeniu sprzątania oraz dezynfekcji.
- Sprzątanie po wyschnięciu winno być zawsze zakończone dezynfekcją.
- Sprzątanie oznacza istotny, pierwszy etap fizycznego usuwania z powierzchni lub urządzeń zanieczyszczeń materiałami obcymi, na przykład pyłem, ziemią i materiałami organicznym.
- Podłogi , stoły, krzesła , klamki, drzwi itd. po sprzątaniu muszą być dezynfekowane.
- Dezynfekcja oznacza proces, który zmniejsza liczbę żywych drobnoustrojów do mniej szkodliwego poziomu. Proces ten może jednak nie unieszkodliwiać zarodników bakterii, prionów i niektórych wirusów.
- Dawno dowiedziono, że zanieczyszczenia w miejscu świadczenia opieki zdrowotnej (w tym zanieczyszczone przedmioty i sprzęt) w istotnym stopniu przyczyniają się do transmisji i kontroli zakażeń oraz podkreśla znaczenie sprzątania, dezynfekcji i sterylizacji drobnoustrojów.
Sprzęt do sprzątania:
- W ramach przyjętych metod sprzątania należy maksymalnie ograniczać ilości środków rozpylanych w powietrzu, aerozoli i wzbijanych pyłów w obszarze opieki nad pacjentem.
- Roztwory w wiadrach ulegają niemal natychmiastowemu zanieczyszczeniu podczas sprzątania. Dalsze korzystanie z nich powoduje przenoszenie coraz większych ilości drobnoustrojów na kolejne powierzchnie. Dlatego roztwory detergentów i środków odkażających powinny być zmieniane po każdym zastosowaniu w obszarach.
- Kolejnym źródłem zanieczyszczeń w procesie sprzątania są materiały wielorazowego użytku – ściereczki, mopy, zwłaszcza jeśli pozostawia się je w pojemnikach z brudnymi płynami. Końcówki mopów powinny być codziennie prane, poddawane dezynfekcji termicznej i suszone.
- Mopy i roztwory do sprzątania mogą być zmieniane rzadziej, stosowane są bowiem do sprzątania, a nie dezynfekcji.
- Kubły mopów muszą być myte detergentem, płukane, osuszane i przechowywane do góry dnem, by mogły dokładnie wyschnąć, gdy nie są używane. Należy je opróżniać i oczyszczać w wyznaczonych do tego celu miejscach wyposażonych w zlewy do sprzątania. Brudnych roztworów środków czyszczących nie wolno wylewać do umywalek używanych do mycia rąk.
- Końcówki mopów muszą być poddawane dezynfekcji termicznej w pralce, jeśli jest dostępna. Nie zaleca się pozostawiania końcówek mopów zamoczonych w roztworze środka dezynfekcyjnego.
- Po sprzątaniu nieużywane mopy powinny być przechowywane w stanie suchym.
- Sprzęt wykorzystywany w strefach izolacji (strefach CRO) powinien zostać oznaczony innym kolorem niż sprzęt przeznaczony do stref nieizolowanych.
- Sprzęt wykorzystywany do sprzątania musi być w dobry stanie. Należy przeznaczyć specjalny obszar , np. pomieszczenie wyposażone w zlew przemysłowy dla szpitalnego personelu sprzątającego, w którym wylewana będzie woda z wiader i które nie będzie używane do higieny rąk. Podobnie dedykowane umywalki do higieny rąk nigdy nie powinny być wykorzystywane do celów związanych ze sprzątaniem ani do usuwania resztek pożywienia.
Wymóg: sprzątanie rutynowe zwykle wykonywane jest z użyciem neutralnego detergentu i środka dezynfekcyjnego na powierzchniach często dotykanych.
Częstość: zwykle raz dziennie oraz niezwłocznie w przypadku zanieczyszczenia lub rozlania krwi/płynów ustrojowych.
Zakażenia szpitalne i po szpitalne są przyczyną wzrostu kosztów. Zakażenie związane z opieką zdrowotną, zwane również zakażeniem „szpitalnym”, to zakażenie pojawiające się u pacjenta podczas świadczenia opieki w szpitalu lub innej placówce opieki zdrowotnej, które nie występowało ani nie rozwijało się w momencie przyjęcia do szpitala. Zakażenia związane z opieką zdrowotną mogą ujawniać się również po wypisie ze szpitala. Stanowią one najczęstsze zdarzenie niepożądane związane z hospitalizacją.
W warunkach endemicznych, w przypadku niedoboru personelu, braku izolatek dobrym rozwiązaniem jest kohortowanie pacjentów skolonizowanych lub zakażonych tymi samymi patogenem /np. Acinetobacter baumanii lub SARS-CoV-2/ i przypisanie im na każdej zmianie jednej pielęgniarki.
Wstydliwy problem – higiena pacjentów przyjmowanych planowo do szpitala.
Faceci są brudni i często zaniedbani higienicznie. Proponuję, aby w każdym materiale dostarczanym chorym przed przyjęciem do szpitala pisać o potrzebie kilkukrotnego wykąpania się. Kąpiel pacjenta przed przyjęciem do szpitala i po przyjęciu musi być prowadzona zawsze z użyciem środków zawierających detergenty oraz dodatkowo substancje bakteriostatyczne lub bakteriobójcze. Zawsze jest potrzebna antyseptyczna kąpiel pacjenta po przyjęciu do szpitala. Kontaminacja bakterii na skórze wokół rany prowadzi do blokowania ponownego zakażania rany. Kontaminacja bakterii na skórze pacjenta prowadzi do blokowania ponownego zakażania. Mikrobiota skórna może zakażać, np. ranę. Wirusy torują bakteriom drogę. Bakterie dzielą się co 20 minut.
Konieczna edukacja pacjentów oraz ich opiekunów w zakresie ochrony. Dobrze jest także wykorzystać organizacje pacjentów do komunikacji z pacjentami jako dodatkowy sposób informowania i uwrażliwiania pacjentów.
Przydatne źródła informacji :
Ogólne zasoby dotyczące wdrażania profilaktyki i kontroli zakażeń:
- WHO core component implementation resources (http://www.who.int/infection-prevention/tools/core-components/en/).
- WHO Interim practical manual supporting implementation of the WHO guidelines on core components of infection prevention and control programmes. Geneva: World Health Organization; 2018 (http://www.who.int/infection-prevention/tools/core-components/facility-manual.pdf w szczególności zob. str. 90: (a) przykładowy plan działania: monitorowanie/audyt praktyk profilaktyki i kontroli zakażeń oraz informacja zwrotna; zob. str. 99: przykładowy plan działania: zabudowa, materiały i urządzenia do profilaktyki i kontroli zakażeń). WHO IPCAF (http://www.who.int/infectionprevention/tools/core-components/en/). CDC Infection control assessment tools (https://www.cdc.gov/hai/prevent/infection-control-assessment-tools.html).
- Narzędzia dotyczące higieny rąk
- Opracowane przez WHO narzędzia i zasoby dotyczące higieny rąk (ogólne) (http://www.who.int/infection-prevention/tools/hand-hygiene/en/).
- Opracowane przez WHO podstawy samooceny higieny rąk (http://www.who.int/gpsc/country_work/hhsa_framework_October_2010.pdf?ua=1). WHO hand hygiene guide to implementation and associated resources (http://www.who.int/infection-prevention/tools/hand-hygiene/en/).
- Opracowany przez WHO plakat o higienie rąk „Your Five Moments for Hand Hygiene” (https://www.who.int/gpsc/5may/Your_5_Moments_For_Hand_Hygiene_Poster.pdf?ua=1). Opracowane przez WHO plakaty instruktażowe o dezynfekcji i myciu rąk „How to handrub” i „How to handwash” (https://www.who.int/infection-prevention/tools/hand-hygiene/workplace_reminders/en/).
- Opracowane przez WHO narzędzia i przypomnienia w miejscu pracy (w tym stosowanie zasady „Pięć kroków higieny rąk ”) dotyczące: (a) ran pooperacyjnych; (b) centralnych dostępów dożylnych; (c) obwodowych dostępów dożylnych; (d) rurek intubacyjnych; oraz (e) cewników urologicznych), podkreślające znaczenie strategii postępowania w placówkach opieki zdrowotnej i stosowania w/w narzędzi przy łóżku pacjenta (http://www.who.int/infection-prevention/tools/hand-hygiene/en/). Opracowana przez WHO ulotka informacyjna dotycząca stosowania rękawic (w tym piramida stosowania rękawic) (http://www.who.int/gpsc/5may/Glove_Use_Information_Leaflet.pdf).
- Narzędzia dotyczące profilaktyki zakażeń przenoszonych drogą kontaktową, izolacji i kohortacji CDC, standardowe środki ostrożności w opiece nad pacjentem (https://www.cdc.gov/infectioncontrol/basics/standard-precautions.html).
- CDC, zapobieganie transmisji czynników chorobotwórczych (w tym środki zapobiegające zakażeniom drogą kontaktową) (https://www.cdc.gov/infectioncontrol/basics/transmission-based-precautions.html). Society of Healthcare Epidemiology of America. Expert guidance duration of contact precautions for acute-care settings (https://www.cambridge. org/core/journals/infection-control-and-hospital-epidemiology/article/duration-of-contact-precautions-for-acutecare-settings/94E38FDCE6E1823BD 613ABE4E8CB5E56). Society of Healthcare Epidemiology of America/CDC. Outbreak response training program. Defending against superbugs: an interactive case study managing an “outbreak” of carbapenem-resistant Enterobacteriaceae (CRE) in a hospital setting (https://shea.med-iq.com/defending-againstsuperbugsan-interactive-case-study-managing-an-ognisko-of-carbapenem-resistant-enterobacteriaceae-cre-in-a-hospital-setting.html). NHS Scotland. Standardowe środki ostrożności w profilaktyce zakażeń (http://www.nipcm.hps.scot.nhs.uk/chapter-1-standard-infection-control-precautions-sicps/). NHS Scotland. Środki ostrożności zapobiegające transmisji zakażeń (http://www.nipcm.hps.scot.nhs.uk/chapter-2-transmission-based-precautions-tbps/). NHS Scotland. Toolkit for managing carbapenemase-producing Enterobacteriaceae (CPE) in Scottish non-acute care settings. (patrz str. 11: ocena ryzyka: postępowanie z pacjentami z dodatnim wynikiem CPE (kolonizacja lub zakażenie); patrz str. 15: wytyczne oceny ryzyka w przypadku pacjentów z dodatnim wynikiem CPE (kolonizacja lub zakażenie) (https://www.hps.scot.nhs.uk/resourcedocument.aspx?id=6220). Public Health England. Carbapenemase-producing Enterobacteriaceae: early detection, management and control toolkit for acute trusts – risk prioritisation of infection prevention nd control measures, screening and isolation (patrz str. 10: kto ponosi odpowiedzialność – pracownicy pierwszej linii wszystkich oddziałów w procesie przyjęcia pacjenta do placówki; patrz str. 13 – informacja na temat ujemnych wyników badań przesiewowych) (https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/329237/carbapenemaseproducing_Enterobacteriaceae_Supplementary_Risk_Matrix_2014146.pdf). Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC), Infection prevention and control measures and tools for the prevention of entry of carbapenem-resistant Enterobacteriaceae into healthcare settings: guidance from the European Centre for Disease Prevention and Control (2017). ECDC Technical Report. Risk assessment on the spread of carbapenemase-producing Enterobacteriaceae (CPE) through patient transfer between healthcare facilities, with special emphasis on cross-border transfer (https://www.ecdc.europa.eu/sites/portal/files/media/en/publications/Publications/110913_Risk_assessment_resistant_CPE.pdf).
Narzędzia dla pacjentów i opiekunów
- Australian Commission on Safety and Quality in Health Care. Carbapenem-resistant Enterobacteriaceae (CRE): patient information sheet (https://www.safetyandquality.gov.au/publications/cre-patient-information-sheet/). NHS Scotland. Toolkit for managing carbapenemase-producing Enterobacteriaceae (CPE) in Scottish non-acute care settings (See pages 26, 29 and 32 for patient and family advice leaflets) (https://www.hps.scot.nhs.uk/resourcedocument.aspx?id=6220). Ulotka informacyjna dla pacjenta, Szpital Kliniczny w Genewie, Genewa, Szwajcaria (w jęz. francuskim) (https://www.hug-ge.ch/sites/interhug/files/documents/enterobacterie.pdf).