Opublikowane w styczniu tego roku wyniki badań zespołu kierowanego przez prof. Bjørga z Wydziału Zdrowia Publicznego i Podstawowej Opieki Zdrowotnej Uniwersytetu w Bergen, wskazują na związek występowania raka tarczycy u potomstwa matek, z ekspozycją wewnątrzmaciczną na różne czynniki środowiskowe.
Rak tarczycy w porównaniu do nowotworów innych narządów jest istotnie częściej rozpoznawany wśród osób młodych. Zapadalność na raka tarczycy jest również istotnie wyższa u kobiet. Szacuje się, iż choroba ta rozwija się u nich od 3. do 4. razy częściej niż wśród mężczyzn.
Nie udało się do tej pory zidentyfikować zbyt wielu czynników ryzyka, mających wpływ w okresie życia płodowego i wczesnego dzieciństwa na wystąpienie raka tarczycy – najczęściej w wieku dorosłym. Jeszcze do niedawna wśród czynników ryzyka choroby wymieniano głównie promieniowanie jonizujące, a także obecność wola guzkowego oraz otyłość.
Dzięki wysiłkom zespołu naukowców pod kierownictwem profesora Bjørga udało się ustalić kilka dodatkowych czynników ryzyka.
Zespół badaczy przeprowadził badanie, korzystając z ogólnokrajowych baz danych, pochodzących z czterech krajów skandynawskich, takich jak Dania, Finlandia, Norwegia oraz Szwecja.
W trakcie badania przeanalizowano przypadki niemal 25 tysięcy osób do 48 roku życia, z czego u 2437 z nich zdiagnozowano raka tarczycy.
Wyniki badania mogą wydawać się nieco niepokojące. Okazało się bowiem, iż łagodne choroby tarczycy u kobiet będących w ciąży, takie jak niedoczynność, nadczynność, wole tarczycy, a także łagodne zmiany nowotworowe gruczołu były silnie skorelowane z ryzykiem wystąpienia raka tarczycy mogącego wystąpić w okresie późniejszym u potomstwa.
Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Bjørga odkrył również, iż do czynników tych zalicza się także duża masa urodzeniowa noworodków, wrodzona niedoczynność tarczycy oraz cukrzyca u kobiet ciężarnych. Z ryzykiem wystąpienia raka tarczycy wiążą się również epizody krwotoków poporodowych.
Dzięki uzyskanym wynikom jesteśmy w stanie eliminować modyfikowalne czynniki, które już w trakcie życia płodowego mogą przyczyniać się do wzrostu ryzyka nowotworów tarczycy u potomstwa.
Tak, więc u kobiet planujących ciążę należy zadbać o prawidłową masę ciała, a także o odpowiednią dietę, zmniejszając ryzyko wystąpienia cukrzycy.
W przypadku czynników niemodyfikowalnych, celowe wydaje się monitorowanie w późniejszym okresie życia dzieci matek z grupy zwiększonego ryzyka. W przypadku wystąpienia raka tarczycy odpowiedni monitoring pozwoli na wykrycie choroby we wczesnym stadium, co istotnie zwiększy szanse na jej całkowite wyleczenie.
Na szczęście u dzieci zapadalność na raka tarczycy wynosi ok. 1 na milion, zaś najczęściej rozpoznaje się go między 40 a 50 rokiem życia. Jak się szacuje w Polsce notuje się około 1,5- 1,8 tysięcy nowych zachorowań rocznie. Wczesny monitoring, na przykład w postaci ultrasonografii tarczycy może istotnie zwiększyć szanse na wczesne wykrycie choroby, a więc na szybki powrót do pełnego zdrowia.
