Nagroda Amerykańskiego Towarzystwa Fizjologicznego „APSselect” trafi niebawem do autorów artykułu, który ukaże się w majowym wydaniu czasopisma The American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism. Okazało się bowiem, że leczenie matek karmiących metforminą (popularnym i dobrze poznanym lekiem stosowanym m.in. w leczeniu cukrzycy typu 2 czy PCOS) zapewnia potomstwu ochronę przed cukrzycą i otyłością.
Przeprowadzone już wcześniej badania wykazały, że stres matki w czasie ciąży, wiąże się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju cukrzycy typu 2 u ich potomstwa. Również, związana ze stresem nadmierna kaloryczność diety po porodzie, może zwiększać ryzyko zdrowotne dla potomstwa w okresie laktacyjnym. Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań sugerują, że przyrosty masy ciała dzieci w pierwszych tygodniach życia były związane z częstszym występowaniem otyłości w przyszłości.
W artykule, który niebawem zostanie opublikowany w The American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism udowodniono ochronny wpływ metforminy stosowanej w okresie karmienia piersią na potomstwo, szczególnie płci męskiej. Co prawda badanie było przeprowadzone na gryzoniach, ale wydaje się, że wnioski z niego płynące będzie można przenieść na model ludzki, zwłaszcza, że w kilku krajach na świecie metformina jest lekiem od lat stosowanym, a niekiedy preferowanym przed insuliną w cukrzycy ciążowej, zapewniając również matkom korzyści w postaci mniejszego przyrostu masy ciała podczas ciąży. Badanie przeprowadzone i opublikowane w najnowszym numerze czasopisma wykazało, że leczenie metforminą samic myszy karmiących piersią swoje młode, zapewnia męskiemu potomstwu ochronę przed cukrzycą i otyłością w ich dalszym życiu.
W wielu krajach – metformina, lek powszechnie stosowany w leczeniu cukrzycy ciążowej lub cukrzycy w ciąży – jest przepisywana ciężarnym, a po porodzie kobietom zagrożonym problemami z laktacją. Lek był, bowiem badany również pod kątem zdolności do poprawy produkcji mleka, ale wyniki, jeśli chodzi o niemowlęta niestety nie były badane po pierwszym miesiącu życia. W niedawno przeprowadzonym badaniu, naukowcy chcieli dowiedzieć się, czy podawanie metforminy ciężarnym, może poprawić długoterminowe zdrowie metaboliczne niemowląt zagrożonych cukrzycą?
Naukowcy z University of Michigan i University of Miami natychmiast po porodzie i w okresie laktacyjnym zbadali potomstwo myszy leczonych metforminą i porównali je z potomstwem z grupy kontrolnej. Czyli z mysim potomstwem matek, którym nie podawano metforminy. Ekspozycja młodych na metforminę ustała w momencie odstawienia ich od piersi. Pomimo ustania ekspozycji na lek, myszy od okresu niemowlęctwa aż do osiągnięcia wieku dojrzałego wykazywały lepszą tolerancję glukozy, a samce charakteryzowały się mniejszą ilością brzusznej tkanki tłuszczowej.
Młode samice urodzone przez matki leczone metforminą, również wykazywały lepszą tolerancję glukozy, ale zmiany w składzie ilościowym ciała, takie jak zmniejszenie tkanki tłuszczowej, pojawiały się u nich dopiero w wieku dorosłym. Przyczyna powyższych zmian pozostaje na razie niejasna. Zaplanowane w przyszłości badania mają koncentrować się na zrozumieniu, w jaki sposób metformina powoduje te zmiany. Czy odbywa się to pośrednio, poprzez zmiany w składzie mleka i/lub zmiany w kolonizacji mikrobiomu jelitowego? Czy może poprzez bezpośrednie działanie na jelito lub wątrobę potomstwa?
Być może niebawem i w Polsce metformina, którą nadal, pomimo braku rejestracji u kobiet w ciąży zalecają niektórzy ginekolodzy endokrynolodzy i niewielka część diabetologów wróci do łask i będzie stanowiła tak jak w wielu krajach wartą do rozważenia alternatywę, wobec stosowanej obecnie w cukrzycy ciążowej insuliny.