Wybrane fragmenty ustawy, umieszczone na końcu artykułu, zasługują na szczególną uwagę, ponieważ zmieniają zasady funkcjonowania pielęgniarki w POZ. Jak czytamy poniżej w ustawie: zespół POZ, będzie tworzył lekarz POZ, czyli koordynator jego działań, pielęgniarka POZ oraz położna POZ.
Idealnym rozwiązaniem byłoby wprowadzenie indywidualnego konta pacjenta, do którego dostęp mieliby członkowie zespołu i na tej platformie mogli współpracować. Jednak ustawa budzi w środowisku pielęgniarskim sporo wątpliwości i niepokoju.
Rozwiązanie zaproponowane w tej ustawie praktycznie pozbawia pacjenta wyboru pielęgniarki, ponieważ wybierając lekarza automatycznie musi zaakceptować tę pielęgniarkę, która pracuje w zespole z wybranym przez niego lekarzem.
Jeśli zaś chodzi o położne, nie będzie możliwe utworzenie pełnego zespołu, z uwagi duży deficyt kadrowy w tym środowisku i brak możliwości zbudowania zespołu będzie zapewne skutkować brakiem umowy z NFZ.
Wątpliwa jest również zasada współpracy położnej z lekarzem POZ.
Zarówno położnictwo, jak i pielęgniarstwo, to samodzielne zawody. Położne są uprawnione do wykonywania wielu świadczeń bez zlecenia lekarskiego dotyczących opieki położniczej i ginekologicznej, samodzielnie prowadzą również profilaktykę raka szyjki macicy.
W przypadku wejścia w życie ustawy POZ plus i utworzenia zespołu: lekarz, pielęgniarka, położna oraz asystent, nie będzie możliwe realizowanie skutecznej opieki pielęgniarskiej nad pacjentami zapisanymi do lekarzy rodzinnych przyjmujących w oddalonych od siebie zakładach leczniczych.
Będzie to również niekorzystne dla prywatnych praktyk pielęgniarskich, które prowadzące je pielęgniarki przyjmują deklaracje wyboru i zawierają umowy bezpośrednio z NFZ.
Jakie będą losy tych pielęgniarek po 2024 roku ?
Naszym zdaniem, najkorzystniejszym rozwiązaniem tej sytuacji może być zmiana zasady finansowania stawki kapitacyjnej dla pielęgniarki.
Korzystniejszy byłby stały ryczałt dla każdego etatu, ponieważ realizowanie wszystkich zadań przez pielęgniarkę posiadającą komplet 2500 deklaracji pacjentów, jest niemożliwy do wykonania. Natomiast pielęgniarka współpracująca, jest nieumocowana odpowiednio w systemie, co było wyraźnie widoczne podczas zgłaszania etatów do dodatku 400 x 400, gdy ta grupa pielęgniarek została pominięta.
Większość zarządzających zakładami opieki zdrowotnej jest zainteresowana pozyskaniem jak największej liczby deklaracji pacjentów, nie uwzględniając możliwości skutecznej opieki pielęgniarskiej i kosztów jakie ponoszą świadczące ją pielęgniarki. To są między innymi, duże odległości, niekorzystne warunki atmosferyczne, czy konieczność godzenia pracy w gabinecie i w domu pacjenta (nie jest możliwy do przewidzenia czas realizacji zabiegów w terenie, ani czas konieczny do poświęcenia choremu).
Ponieważ po wprowadzeniu do funkcjonowania zespołów POZ, cała pula ze stawki kapitacyjnej trafi do wspólnej kasy, nasuwa się pytanie: czy jeśli indywidualne praktyki pielęgniarskie przestaną istnieć, pieniądze będą dzielone sprawiedliwie i uczciwie?
Reasumując, aby realizacja świadczeń pielęgniarskich była prowadzona właściwie i z korzyścią dla pacjentów, na jedną pielęgniarkę w POZ nie powinno przypadać więcej, jak 1000 pacjentów. I nie jest istotne, czy dana pielęgniarka przyjmuje deklaracje wyboru, czy też nie.
Dużo pielęgniarek posiada uprawnienia do samodzielnej ordynacji leków i do kontynuacji leczenia. Pielęgniarki posiadają uprawnienia do wystawiania skierowań na badania analityczne oraz zleceń na zaopatrzenie medyczne, więc zasadne jest, by mogły realizować te uprawnienia, mając zapewnione odpowiednie warunki.
Porady pielęgniarskie odpowiednio gratyfikowane będą dużą motywacją do wykorzystania nowych uprawnień i zapewne podniosą prestiż zawodu oraz poprawią opiekę nad pacjentami.
Zasady porady pielęgniarskiej są w trakcie opracowywana i zgodnie z porozumieniem powinny wejść w życie w styczniu 2019 roku.
To pielęgniarka, oprócz lekarza POZ, jest drugim filarem, na którym może powstać wszechstronna i skuteczna medycyna rodzinna.
Według danych GUS, 36% Polaków jest pod stałą opieką lekarską lub pielęgniarską.
88,3% osób powyżej 80 roku życia i 77,1% 70 - latków cierpi na jedną lub kilka chorób przewlekłych.
Korzystne byłoby zatem, wprowadzenie porady geriatrycznej świadczonej przez pielęgniarki. Obejmowałoby to całościową ocenę geriatryczną, wraz z faktyczną oceną wydolności opiekuńczej rodziny, edukacją i profilaktyką.
W związku z tym, postulujemy o zmianę w ustawie o wymaganych kwalifikacjach pielęgniarek w POZ, gdzie obok specjalizacji rodzinnej, pediatrycznej, zachowawczej i długoterminowej pominięto specjalizację z pielęgniarstwa geriatrycznego.
Pacjenci geriatryczni stanowią w POZ największy odsetek regularnie zgłaszających się do poradni osób, a z biegiem lat, biorąc pod uwagę starzenie się społeczeństwa, będzie ich jeszcze więcej.
Wizyta pielęgniarska patronażowa geriatryczna od 65 r.ż może przynieść niewymierne korzyści w postaci poprawy funkcjonowania osób starszych w środowisku, uniknięcia polipragmazji, bardzo częstej wśród seniorów, ograniczenia występowania upadków, niedożywienia i częstych hospitalizacji, a co za tym idzie unieruchomienia i niepełnosprawności.
Pielęgniarki i higienistki szkolne.
Liczba uczniów na etat przeliczeniowy pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania oraz higienistki szkolnej wynosi obecnie 880-1100. Przy obecnym niżu demograficznym tak liczne szkoły to niezmierna rzadkość.
W związku z tym, pielęgniarki przemieszczają się z jednej do drugiej szkoły, aby wypracować etat lub łączą funkcje pielęgniarki POZ i Medycyny Szkolnej.
Korzystne zatem, by było wprowadzenie zmian pozwalającym pielęgniarkom rodzinnym, pracującym w POZ, gdzie są małe szkoły poniżej 200 uczniów, na objęcie ich opieką.
Przyniosło by to niewątpliwe ułatwienie dla pielęgniarek, które nie były by zmuszone dojeżdżać do kilku szkół w ciągu dnia pracy, a także ogromną korzyść dla uczniów, ponieważ pielęgniarka mogłaby otaczać ciągłą opieką uczniów, zapoczątkowaną już w POZ, a sprawowaną do 6 r.ż. dziecka.
Polskie dzieci tyją najszybciej w Europie, mają w 90 % procentach próchnicę zębów oraz liczne wady postawy.
Wobec tego, konieczna jest indywidualna praca z uczniem i jego rodzicami (opiekunami) nad wypracowaniem zdrowego stylu życia. Pogadanki edukacyjne przeprowadzane raz w roku szkolnym nie przynoszą oczekiwanych efektów.
Umożliwienie wystawiania skierowań do poradni okulistycznej, rehabilitacyjnej pielęgniarkom rodzinnym i szkolnym przyspieszyło by diagnozowanie i wczesne leczenie wad wzroku i wad postawy. Między innymi dlatego, konieczne jest ograniczenie ilości uczniów przypadających na jeden etat pielęgniarski.
Popieramy również pomysł, by umożliwić chętnym pielęgniarkom rodzinnym odbycie krótkiego kursu doszkalającego, zamiast uczestniczenia w pełnym kursie kwalifikacyjnym środowiska nauczania i wychowania.
Uważamy, że w szkołach z większą ilością uczniów, pielęgniarka powinna być dostępna w gabinecie codziennie. Znacznie zwiększyło by to poczucie bezpieczeństwa uczniów, ich rodziców i opiekunów, a także nauczycieli.
Stowarzyszenie Pielęgniarki Cyfrowe
Podstawowa Opieka Zdrowotna
Dz.U. 2017 poz. 2217
USTAWA z dnia 27 października 2017 r.
o podstawowej opiece zdrowotnej
Organizacja podstawowej opieki zdrowotnej
Art. 11. 1. Zadania z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej realizuje zespół podstawowej opieki zdrowotnej, zwany dalej „zespołem POZ”.
2. W skład zespołu POZ wchodzą: lekarz POZ, pielęgniarka POZ i położna POZ.
3. Pracę zespołu POZ koordynuje lekarz POZ, który rozstrzyga o sposobie planowania i realizacji postępowania diagnostyczno-leczniczego nad świadczeniobiorcą.
Art. 12. 1. Lekarz POZ planuje i realizuje opiekę lekarską nad świadczeniobiorcą, w zakresie działań mających na celu zachowanie zdrowia, profilaktykę chorób, rozpoznawanie i leczenie chorób oraz rehabilitację świadczeniobiorcy.
2. Pielęgniarka POZ planuje i realizuje opiekę pielęgniarską nad świadczeniobiorcą i jego rodziną, w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób, świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych.
3. Położna POZ planuje i realizuje pielęgnacyjną opiekę położniczo – neonatologiczno -ginekologiczną, w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób, świadczeń pielęgnacyjnych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych.
4. Lekarz POZ, pielęgniarka POZ i położna POZ, wybrani przez świadczeniobiorcę, wydają skierowania na realizację zabiegów i procedur medycznych, w zakresie posiadanych kompetencji.
Art. 13. 1. Świadczeniodawca udzielający świadczeń z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej jest obowiązany do zapewnienia możliwości realizacji postępowania diagnostyczno-leczniczego, odpowiednio dla lekarza POZ, pielęgniarki POZ lub położnej POZ, zgodnie z zakresem zadań określonych w przepisach wydanych na podstawie ust. 4.
Rozdział 6 Przepisy przejściowe, dostosowujące i końcowe
Art. 33. 1. Do dnia 31 grudnia 2024 r. świadczeniobiorca, dokonując wyboru, może wybrać lekarza POZ, pielęgniarkę POZ lub położną POZ nietworzących zespołu POZ, o którym mowa w art. 11 ust. 1. 2. Oświadczenia woli świadczeniobiorców o wyborze świadczeniodawcy, o których mowa w ust. 1, tracą ważność z dniem 31 grudnia 2024 r.
Art. 34. 1. Oświadczenia woli świadczeniobiorców o wyborze świadczeniodawcy, lekarza POZ, pielęgniarki POZ i położnej POZ, złożone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, zachowują ważność.
2. Oświadczenia woli, o których mowa w ust. 1, złożone do świadczeniodawców, nietworzących zespołu POZ, o którym mowa w art. 11 ust. 1, oraz art. 33 ust. 1, tracą ważność z dniem 31 grudnia 2024 r.
