W obliczu gwałtownie starzejącej się populacji na całym świecie, konieczne staje się poszukiwanie nowych, skutecznych strategii, które nie tylko poprawią jakość życia osób w podeszłym wieku, ale również maksymalnie wydłużą okres tzw. „zdrowego starzenia się”. Chyba większość z nas myślała kiedyś o tym jak wspaniale byłoby być osobą długowieczną. Oczywiście pod warunkiem zachowania w tym okresie dobrego zdrowia. Do tej pory poznaliśmy już całkiem pokaźną grupę substancji, ziół czy leków, które wydają się hamować procesy starzenia. Dzisiaj dołączy do nich znana od lat substancja – naltrekson, ale stosowana w niskich dawkach, czyli w terapii LDN.
Coraz bardziej popularne staje się wykorzystanie istniejących leków w nowych celach terapeutycznych, czyli tzw. ich „repozycjonowanie”. Jednym z takich leków jest wyżej wspomniany naltrekson, który w niskich dawkach może stanowić kluczowy element w walce z procesami starzenia.
Badania przeprowadzone na nicieniach - Caenorhabditis elegans dostarczają nam fascynujących dowodów na to, że LDN może wydłużać zarówno długość życia, jak i jego jakość, działając poprzez aktywację określonych szlaków molekularnych.
LDN a wydłużenie długości życia
Naltrekson, nam lekarzom znany głównie jako antagonista opioidowy stosowany w leczeniu uzależnień od alkoholu i opioidów, w niskich dawkach wykazuje zupełnie nowe właściwości.
Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że LDN może wydłużać długość życia nicieni poprzez aktywację czynnika transkrypcyjnego SKN-1 (odpowiednik NRF2 u ssaków). SKN-1 pełni kluczową rolę w odpowiedzi na stres oksydacyjny oraz regulacji genów odpowiedzialnych za wrodzoną odporność.
W badaniu przeprowadzonym przez Li i współpracowników na C. elegans stwierdzono, że jedynie niskie dawki naltreksonu znacząco wydłużają okres zdrowego starzenia oraz długość życia tych organizmów. Efekt ten jak się okazuje jest niezależny od tradycyjnie związanych ze starzeniem się szlaków, takich jak szlak DAF-16/FOXO3, co sugeruje, że LDN działa poprzez alternatywne mechanizmy, w tym przez aktywację szlaku SKN-1.Tak więc może wspomóc działanie innych leków, wykazujących działanie anty-aging.
Mechanizm Działania LDN
LDN działa na poziomie komórkowym, promując translokację SKN-1 z cytoplazmy do jądra komórkowego, gdzie aktywuje geny odpowiedzialne za odpowiedź na stres oksydacyjny oraz geny związane z odpornością. To z kolei prowadzi do wydłużenia życia i poprawy zdrowia na starość.
W badaniu zasugerowano, że LDN może również wykazywać działanie immunomodulujące, co jest szczególnie interesujące w kontekście jego potencjalnego zastosowania w leczeniu chorób autoimmunologicznych i nowotworów. Badania naukowe wykazały, że LDN zwiększa ekspresję genów związanych z odpowiedzią immunologiczną, co może przyczyniać się do jego działania ochronnego i prozdrowotnego.
Potencjalne zastosowania kliniczne
Ze względu na bardzo niskie ryzyko działań niepożądanych oraz potwierdzoną na razie na nicieniach - zdolność naltreksonu w małych dawkach do przedłużania życia i potencjalnej poprawy zdrowia w podeszłym wieku, jego przyszłe zastosowanie w medycynie geriatrycznej wydaje się być niezwykle obiecujące. Chociaż badania na C. elegans stanowią solidny fundament teoretyczny, konieczne są oczywiście dalsze badania kliniczne na ludziach, po to by potwierdzić skuteczność i bezpieczeństwo LDN w kontekście starzenia się człowieka.
Badania na C. elegans dostarczają solidnych podstaw teoretycznych, jednak dalsze badania kliniczne są niezbędne, aby określić rzeczywisty potencjał terapeutyczny LDN w przedłużaniu zdrowego życia u ludzi. LDN, ze względu na swoje właściwości, może stanowić ważny element w nowej erze medycyny geriatrycznej, oferując nam nadzieję na zdrowsze i dłuższe życie.
Tekst źródłowy: Li, Weisha, et al. "Low-dose naltrexone extends healthspan and lifespan in C. elegans via SKN-1 activation." iScience, vol. 27, no. 6, 2024, article 109949, https://doi.org/10.1016/j.isci.2024.109949.
