Dnia 9 listopada 2015 roku, Minister Zdrowia wydał Rozporządzenie w sprawie standardów postępowania przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych w dziedzinie ginekologii i położnictwa z zakresu okołoporodowej opieki położniczo-ginekologicznej, sprawowanej nad kobietą w okresie ciąży, porodu, połogu, w przypadku występowania określonych powikłań oraz opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych (Dz. U. poz. 2007), które wejdzie w życie w czerwcu 2016 roku. Warto pochylić się nad najważniejszymi przepisami, które wkrótce nałożą na ginekologów położników nowe obowiązki, a także wpłyną na wygląd postępowań sądowych.
W pierwszej kolejności, Rozporządzenie wprowadza standardy medyczne w przypadku powikłań lub opieki nad pacjentką w takich dziedzinach jak: nadciśnienie tętnicze u kobiet ciężarnych, poród przedwczesny, ciąża bliźniacza, niedotlenienie, wewnątrzmaciczne płodu, krwotok porodowy i opieka nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych. Wskazanie określonego postępowania w wymienionych obszarach ma na celu uzyskanie jak najlepszego stanu zdrowia matki i mającego się urodzić dziecka.
Bardzo istotne jest wprowadzenie standardu dotyczącego opieki nad kobietą w sytuacji niepowodzeń położniczych. Jednym z wymogów jest nieumieszczanie pacjentki na sali z pacjentkami ciężarnymi lub w połogu. Niezbędne jest także zapewnienie opieki psychologicznej, a także poinformowanie o przysługujących pacjentce prawach i organizacjach udzielających wsparcia kobietom w podobnej sytuacji.
Ponadto, Rozporządzenie rozszerza obowiązek informacyjny ginekologów położników względem pacjentek będącej w okresie ciąży, porodu albo połogu. Zgodnie ze wskazanymi w Rozporządzeniu standardami, lekarz jest obowiązany do wyczerpującego poinformowania każdej pacjentki o jej stanie zdrowia i o przebiegu ciąży, a także do określania i aktualizowania oceny stanu położniczego w oparciu o badanie położnicze. Wiąże się to z koniecznością zebrania przez lekarza szczegółowej dokumentacji pacjentki, a co za tym idzie, przed sądem będzie musiał wykazać, że dokładnie i regularnie dokonywał oceny i aktualizacji stanu położniczego. Dodatkowo, zgodnie z nowymi przepisami, lekarz powinien udzielić pacjentce „wyczerpującej informacji na temat obowiązującego stanu prawnego wynikającego z przepisów o aktach stanu cywilnego, zabezpieczenia społecznego i prawa pracy dotyczącego sytuacji, w jakiej się znalazła”. Zatem jak wynika z przywołanego przepisu, lekarz będzie musiał wykazać się wiedzą nie tylko medyczną, ale i prawniczą, w szczególności ze sfery socjalnej.
Rozporządzenie określa także definicje legalne niektórych patologii i powikłań położniczych, tj.: hipotrofia płodu, IUGR, krwotok położniczy, SIUGR, TTTS, porodu przedwczesnego, rzucawki, czy zespół antyfosfolipidowy. Wprowadzenie tych definicji w praktyce będzie skutkowało tym, że w przypadku ewentualnego sporu sądowego, dana patologia będzie rozumiana w sposób wskazany w Rozporządzeniu.
Nie ulega wątpliwości, że nowe przepisy są przede wszystkim skierowane do pacjentek. Mają bowiem na celu, zwiększenie ich bezpieczeństwa w przypadku stwierdzenia powikłań lub patologii ciąży, a także zwiększenie komfortu, ale i świadomości pacjentek co do przysługujących im praw. Niemniej jednak, nałożenie przepisami prawa na ginekologów położników obowiązku konkretnego postępowania w danych przypadkach może spowodować, że lekarzom będzie trudniej uniknąć odpowiedzialności w razie niezastosowania do nich.
Autor: Marta Michalkiewicz
