Choroby tarczycy, takie jak subkliniczna, czy jawna klinicznie niedoczynność oraz nadczynność tarczycy, wole wieloguzkowe oraz rak tarczycy stają się coraz większym problemem zdrowotnym na całym świecie. Najczęściej występuje niedoczynność tarczycy, która w badaniach laboratoryjnych charakteryzuje się podwyższonym stężeniem TSH oraz prawidłowymi stężeniami FT4/FT3 (subkliniczna niedoczynność) lub obniżonymi (jawna niedoczynność tarczycy).
W Stanach Zjednoczonych częstość występowania jawnej i subklinicznej niedoczynności tarczycy wynosi odpowiednio 0,4% i 9%. W Europie roczna zapadalność na niedoczynność tarczycy oscyluje w ilości 226 przypadków na 100 000 osób. Z kolei nadczynność tarczycy, często będąca efektem choroby Gravesa-Basedowa (G-BD), ma globalną częstość występowania w okolicach od 0,2 do 1,3%. W Polsce częstość występowania niedoczynności tarczycy jest zbliżona do obserwowanej w innych krajach. Szacuje się, że jawna niedoczynność tarczycy dotyczy około 0,5-1% populacji, natomiast subkliniczna niedoczynność tarczycy występuje nawet u około 5-10% osób w ogólnej populacji, z wyższą częstością występowania wśród kobiet i osób starszych.
Częstość występowania nadczynności tarczycy w Polsce jest również podobna do tej w innych krajach. Szacuje się, że nadczynność tarczycy dotyka około 1-2% populacji, a jedną z głównych przyczyn jest właśnie choroba Gravesa-Basedowa (G-BD), która stanowi znaczący odsetek przypadków nadczynności tarczycy. Podobnie jak w innych krajach, G-BD częściej występuje u kobiet niż u mężczyzn i jest najczęściej diagnozowana w średnim wieku. Oczywiście dokładne dane epidemiologiczne mogą różnić się w zależności od regionu i metodologii badań, ale ogólne wartości tak jak wcześniej wspomniałem są zbliżone do tych obserwowanych na całym świecie. Nadczynność tarczycy nadal pozostaje istotnym problemem zdrowotnym, wymagającym odpowiedniej diagnostyki i leczenia, dzięki czemu możemy zapobiegać powikłaniom i skutecznie poprawiać jakość życia naszych pacjentów.
Dzisiaj chciałbym podzielić się z Państwem wynikami bardzo ciekawego badania dotyczącego wpływu suplementacji składającej się z probiotyków i prebiotyków na funkcje hrmonalne tarczycy. Tarczyca odgrywa kluczową rolę w naszym zdrowiu, regulując metabolizm, energię i wiele innych procesów zachodzących na co dzień w naszym organizmie. Niestety zaburzenia funkcji tarczycy mogą znacząco obniżać jakość naszego życia. Na szczęście, nowe badania dają nadzieję na poprawę zdrowia osób z zaburzeniami hormonalnymi tarczycy, dzięki wsparciu naszej mikrobioty jelitowej.
Opublikowane w tym roku w PLOS ONE badanie zatytułowane "Effect of probiotics or prebiotics on thyroid function: A meta-analysis of eight randomized controlled trials" (Tłumaczenie na język polski: "Wpływ probiotyków lub prebiotyków na funkcję tarczycy: Metaanaliza ośmiu randomizowanych badań kontrolowanych") analizuje wyniki ośmiu randomizowanych badań kontrolowanych. Zostało ono przeprowadzone m.in. celem oceny wpływu probiotyków i prebiotyków na stężenia hormonów tarczycy. Badanie przeprowadzone przez Qinxi Shu i wsp to meta-analiza przeprowadzona zgodnie z wytycznymi PRISMA2020. Badacze przeszukali bazy danych takie jak PubMed, Scopus, Web of Science i Embase, aby zidentyfikować badania oceniające wpływ probiotyków, prebiotyków i synbiotyków na stężenia hormonów tarczycy (fT3 i fT4) oraz TSH i przeciwciała przeciwko receptorom dla TSH - TRAb. Dane analizowano za pomocą modelu efektów losowych, a wyniki przedstawiono jako standaryzowaną różnicę średnich (SMD) z 95% przedziałem ufności. Naukowcy przeanalizowali dane pochodzące z ośmiu badań, obejmujących łącznie 367 uczestników.
Wyniki meta-analizy są obiecujące, choć na pierwszy rzut oka mogą wydawać się nieco skomplikowane.
Na podstawie dotychczasowych badań można wnioskować, że mikrobiota jelitowa odgrywa kluczową rolę w regulacji funkcji tarczycy poprzez wpływ na pobór jodu, jego degradację i krążenie enterohepatyczne. Wcześniejsze badania wykazały, że bakterie takie jak Lactobacillaceae i Bifidobacteriaceae są często mniej liczne u osób z niedoczynnością i nadczynnością tarczycy. U pacjentów z chorobą Gravesa-Basedowa skład mikrobioty jelitowej różni się od składu mikrobioty zdrowych osób, z istotnym zmniejszeniem względnej liczebności Faecalibacterium prausnitzii, Butyricimonas faecalis, Bifidobacterium adolescentis i Akkermansia muciniphila.
Model diagnostyczny oparty na genomach metagenomowych mikrobioty jelitowej może służyć jako wartościowy predyktor choroby Gravesa-Basedowa.
W jednej z prac probiotyki i prebiotyki wykazały korzystne efekty w leczeniu chorób tarczycy. Na przykład, probiotyki bifidobacterium longum podawane razem z lekiem z grupy tyreostatyków (w Polsce występującym w preparatach takich jak: Metizol i Throzol) były stosowane u dziewięciu pacjentów z nadczynnością tarczycy w przebiegu choroby Graves-Basedowa przez sześć miesięcy, co skutkowało znacznym zmniejszeniem klinicznych wskaźników nadczynności hormonalnej tarczycy, w tym fT3, fT4 oraz przeciwciał TRAb, przy jednoczesnym zwiększeniu stężenia TSH. Inne badanie z udziałem pacjentów po operacji raka tarczycy wykazało zmniejszenie występowania powikłań, takich jak dyslipidemia i zaparcia, po czterotygodniowym leczeniu złożonym preparatem probiotycznym.
Jednakże podsumowując wyniki z 8 analizowanych prac, autorzy stwierdzili, że przeprowadzona meta-analiza nie wykazała znaczących zmian w stężeniach TSH (SMD: -0.01, 95% CI: −0.21, 0.20, P = 0.93; I2: 0.00%), fT4 (SMD: 0.04, 95% CI: −0.29, 0.21, P = 0.73; I2: 0.00%) ani fT3 (SMD: 0.45, 95% CI: −0.14, 1.03, P = 0.43; I2: 78.00%). Jednakże, zaobserwowano znaczące zmniejszenie stężenia przeciwciał TRAb (SMD: -0.85, 95% CI: -1.54, -0.15, P = 0.02; I2: 18.00%) po suplementacji probiotykami/prebiotykami.
Choć wyniki metaanalizy sugerujące, że probiotyki i prebiotyki nie wpływają bezpośrednio na produkcję i wydzielanie hormonów tarczycy oraz TSH, to wykazały istotne zmniejszenie stężenia przeciwciał TRAb u pacjentów z chorobą Gravesa-Basedowa (GD) po modyfikacji mikrobiomu jelitowego, co daje nadzieję na nowe możliwości terapeutyczne w nadczynności tarczycy w przebiegu choroby Graves-Basedowa.
Wyniki metaanalizy powinny szczególnie zainteresować pacjentów borykających się z chorobą Gravesa-Basedowa, bo TRAb-y, czyli przeciwciała przeciw receptorom dla TSH, są kluczowym wskaźnikiem w tej chorobie. Zmniejszenie ich stężenia może oznaczać lepsze rokowanie i poprawę stanu zdrowia pacjentów.
Chociaż według autorów metaanalizy suplementacja probiotykami i prebiotykami ostatecznie nie wpłynęła znacząco na stężenia TSH, fT3 i fT4, to zmniejszenie stężenia TRAb sugeruje, że mikrobiota jelitowa odgrywa ważną rolę w regulacji układu odpornościowego i może wpływać na przebieg choroby Gravesa-Basedowa. Odkrycie to otwiera drzwi do dalszych badań i potencjalnie nowych metod leczenia opartych na modulacji mikrobioty jelitowej.
Zdecydowałem się na zrecenzowanie dla Państwa tego badania, ponieważ dla wielu osób z zaburzeniami funkcji tarczycy w przebiegu choroby Graves-Basedowa wyniki te mogą być źródłem nadziei. Probiotyki i prebiotyki są przecież dostępne dla każdego z nas, a odpowiednia ich suplementacja może jak widać nieść ze sobą wymierne korzyści zdrowotne. Ważne jest by przed rozpoczęciem jakiejkolwiek nowej terapii skonsultować się ze swoim lekarzem, a zaplanowaną terapię ukierunkować na odpowiednią zmianę mikrobioty zasiedlającej nasze jelita. I choć jak wykazano w tej metaanalizie - suplementacja probiotykami/prebiotykami nie ma znaczącego wpływu na stężenia hormonów tarczycy, to może prowadzić do istotnego klinicznie zmniejszenia poziomu przeciwciał TRAb u pacjentów z chorobą Gravesa-Basedowa. Wyniki te bez wątpienia wskazują na potrzebę dalszych badań nad potencjalnymi korzyściami mikrobiomu jelitowego w leczeniu zaburzeń tarczycy. Dalsze badania mogą przyczynić się do opracowania nowych strategii terapeutycznych w chorobach tarczycy, które poprawią efektywność leczenia chorób tarczycy, jednocześnie poprawiając jakość życia osób z zaburzeniami hormonalnymi tarczycy.
