Legionella mieszka w naturalnych i sztucznych zbiornikach wodnych, instalacjach wodno-kanalizacyjnych, w kurkach i sitkach kranów i pryszniców, w klimatyzacji /praca, rozrywka/pojazdy/, urządzeniach służących do nawilżania, w basenach z hydromasażem, basenach termalnych, basenach spa, w urządzeniach medycznych.
Masakra! Wymieniłem wszystko to co w czasie upałów kocham najbardziej.
Wywołana przez nią choroba zwana historycznie legionelozą bywa ciężką chorobą dróg oddechowych atakującą płuca.
Bakteria mnoży się wewnątrz makrofagów pęcherzyków płucnych i monocytów krwi.
Hydraulicy i turyści /Indie/ bywają grupą narażoną na infekcje.
Choroba nie przenosi się przez picie skażonej wody.
Choroba przenosi się poprzez inhalacje aerozolu wodnego np. poprzez kurtyny rozpylające mgłę wodną dla np. ochłodzenia lub nawilżenia otoczenia.
Okres wylęgania wynosi do 14 dni, ale bywa zdecydowanie krótszy u osób w stanie immunosupresji.
We wczesnym stadium choroba swymi objawami przypomina grypę / wysoka temperatura - gorączka powyżej 39 st. Celsjusza, suchy kaszel, bóle mięśniowe, bóle głowy, dreszcze/.
Później pacjent narzeka na bóle w klatce piersiowej, biegunkę, wymioty, krew w stolcu, zaburzenia świadomości, obserwujemy bradykardie.
Nasilenie wymienionych objawów jest zależne od układu odpornościowego pacjenta.
W postaci pozapłucnej-rzadkiej dochodzi ataku bakterii na tkanki i narządy miąższowe.
Bywa mylona z grypą i dlatego prawdopodobnie nie zawsze jest prawidłowo rozpoznana.
Tradycyjne czynniki ryzyka legionellozy obejmują palenie tytoniu, stosowanie kortykosteroidów i przewlekłą chorobę płuc, leki działające immunosupresyjne.
Pomocne są badania: mikrobiologiczne i diagnostyki laboratoryjnej.
W badaniach mikrobiologicznych tradycyjnych opieramy się:
a/ na identyfikacji tego co urośnie na płytkach. Na wyniki musimy czekać około 7-14 dni, a choroba jako samoograniczająca może wyhamować po 2 lub 3 tygodniach. Wykrywa żywe wszystkie gatunki Legionelli. Wymaga umiejętności mikrobiologa i dużej staranności pracy.
b/ PCR wykrywa DNA lub RNA specyficzne dla Legionelli, nie można rozróżniać żywych i martwych bakterii, kłopotem są jednostki genowe wyniku nie będące równoważne z CFU.
Trzeba poprosić o przeliczenie do wyboru antybiotykoterapii.
Ale wyniki PCR są przydatne w badaniach przesiewowych, a rezultat jest znany po czasie oczekiwania od 2 do 48 godzin.
W badaniach diagnostyki laboratoryjnej określamy wzrost aktywności ALT, ASPAT i kinazy fosfokreatynowej / kreatynowej/ w surowicy oraz hiponatremię, białkomocz czy krwinkomocz.
Proponuję rozważyć następujące antybiotyki o ile doświadczenia lokalne jak oporność, praktyka kliniczna oraz równoczesna kolonizacja pacjenta innymi patogenami nie mówią nic innego.
lewofloksacyna i.v. lub p.o. 500 mg 1–2 × dz.j
cyprofloksacyna i.v. 400 mg 2 × dz. lub p.o. 500 mg 2 × dz.
moksyfloksacyna p.o. 400 mg 1 × dz.
azytromycyna 500 mg 1 × dz.
klarytromycyna 500 mg 2 × dz.
erytromycyna 500 mg 4 × dz.
doksycyklina p.o. lub i.v. dawka początkowa 200 mg, następnie 100 mg 1 × dz. (2 × dz. w cięższych zakażeniach).
Wodę w zbiornikach oraz instalacje hydrauliczne dezynfekujemy:
chlorem, chloraminą / monochloramina/ , ozonem, dwutlenkiem chloru, podchlorynami.
Dr nauk farm Leszek Borkowski
