Znalazłem się niedawno w gronie laureatów Ig Nobla, nagrody przyznawanej na Uniwersytecie Harvarda, nagrody za prace naukowe, które najpierw śmieszą, a potem skłaniają do myślenia. Pracę wymyślili i wykonali moi młodsi współpracownicy, a moja rola sprowadzała się głównie do tego, ze kiedy przyszli do mnie z pomysłem to nie puknąłem się w czoło tylko powiedziałem róbcie, badajcie, tylko porządnie!. I zrobili! Trochę pomogłem przy redagowaniu i praca: Jasiński M, Maciejewska M, Brodziak A, Górka M, Skwierawska K, Jędrzejczak WW, Tomaszewska A, Basak GW, Snarski E. Ice-cream used as cryotherapy during high-dose melphalan conditioning reduces oral mucositis after autologous hematopoietic stem cell transplantation. Sci Rep. 2021 Nov 18;11(1):22507. doi: 10.1038/s41598-021-02002-x. PMID: 34795377; PMCID: PMC8602377. ukazała się w czasopiśmie o Impact factor prawie 5 i została dostrzeżona za oceanem.
Historia ta pokazuje, że nie zawsze potrzebne są duże pieniądze, aby zrobić ciekawą pracę: że jest trochę tak, jak kiedyś powiedział Niels Bohr: „Panowie, my nie mamy pieniędzy, my musimy zacząć myśleć”.
Melfalan w megadawkach (w przeszczepianiu komórek krwiotwórczych stosuje się 200 mg/m2) powoduje bardzo dokuczliwe owrzodzenia w jamie ustnej jako działanie niepożądane. Powstawaniu owrzodzeń można zapobiec podając czynnik wzrostu keratynocytów, ale kosztuje to ponad połowę całej refundacji za przeszczepienie. Jednocześnie jest to lek, który w krążeniu utrzymuje się bardzo krótko. Już wcześniej zauważono, ze podobny efekt można uzyskać zalecając choremu trzymanie w ustach kostki lodu przez czas pozostawania leku w krążeniu, ale to też nie jest zbyt przyjemne. W naszej pracy połączono pożyteczne z przyjemnym, bo kto nie lubi lodów? Tym bardziej, że rodzaj lodów można było sobie wybrać.
Pierwszy raz Ig Nobla dostała praca polskich autorów wykonana w Polsce. Mamy tylko nadzieję, że urząd skarbowy nie obciąży nas podatkiem za gigantyczną kwotę dziesięciu trylionów dolarów (Zimbabwe), która przypadła nam jako Nagroda.
P.S. Polecam wszystkim obejrzenie w Internecie sprawozdania z wręczenia tych Nagród. Wystarczy wpisać Ig Nobel 2022.
