Być pacjentem w dzisiejszych czasach jest bardzo trudno
Określenie osoby chorej słowem „pacjent” i konsekwencje związane z pobytem w szpitalu w opinii niektórych psychologów odzierają osobę z jej indywidualności. Chory człowiek, który trafia do szpitala, pozbywając się swojego codziennego ubrania i zakładając szpitalną piżamę w pewnym sensie traci swoją niezależność. Jak twierdzą niektórzy psycholodzy, chory trafiając do szpitala w pewien sposób odzierany jest ze swojej tożsamości. Staje się bowiem „jednym z wielu”, a tym co najbardziej może go wyróżniać w oddziale, czy klinice jest niekiedy jedynie oryginalna piżama.
Nie wszyscy zdają sobie sprawę, jak bardzo stresujący dla chorego może być jego pobyt w szpitalu. Szczególnie ten pierwszy. Dla pacjenta to ogromna dawka różnych, najczęściej negatywnych emocji, wśród których dominuje lęk przed chorobą, niekiedy śmiercią i stres związany z samym pobytem w szpitalu. Gdy przy łóżku chorego codziennie staje grupa osób w białych fartuchach, znika jego prywatność, a często w pewien sposób naruszana jest również jego intymność. Niestety w wielu szpitalach podczas porannego obchodu podmiotem staje się nie pacjent, a jego dokumentacja, czy wyniki badań, które są w centrum zainteresowania szpitalnego personelu.
Każdy z nas może kiedyś zostać pacjentem
Każdy z nas, niezależnie od wieku, płci, wykonywanego zawodu czy statusu materialnego może zostać szpitalnym pacjentem. Tak naprawdę nie znamy dnia, ani godziny. Dlatego warto zadać sobie pytanie, czego wówczas oczekiwalibyśmy od osób, które będą się nami zajmowały? Czy tylko i wyłącznie medycznego profesjonalizmu? Nie. Każdy z nas, będąc w szpitalu chciałby, aby ten czas upływał w spokojnej i pozbawionej lęku atmosferze. Każdy człowiek będący pacjentem potrzebuje nadziei, że będzie lepiej, potrzebuje serdeczności i choć odrobiny uśmiechu ze strony szpitalnego personelu. Niektórzy z nas mieli już okazję poznać szpital od tej drugiej strony - nie, jako miejsca pracy, a miejsca, do którego trafia się na leczenie. Ci, którzy mieli okazję znaleźć się na szpitalnym łóżku z pewnością lepiej potrafią docenić jak ważne są dobre relacje oparte na serdeczności i zrozumieniu, a także na dawaniu nadziei innym. Dopiero wówczas jesteśmy w stanie w pełni zrozumieć, co znaczy serdeczne podejście pielęgniarek, czy partnerska, podnosząca na duchu rozmowa z prowadzącym lekarzem, a nawet jak ważny i zarazem poprawiający nastrój może być uśmiech i przychylność pań salowych.
Pozytywne podejście. Co na ten temat mówią badania naukowe?
Ważną rolę szpitalnego personelu w procesie leczenia pacjenta podkreślono w jednym z numerów „Current Directions in Psychological Science”, w którym to Brytyjscy naukowcy dowiedli, że pozytywne myślenie i dobre nastawienie pacjentów mogą być ważniejsze niż ogólny stan zdrowia chorych, a nawet kompetencje prowadzących ich lekarzy. O tym, jak ważna jest rozmowa z chorym i zmiana jego podejścia do choroby świadczą również prace innych naukowców. Keith Petrie z the University of Auckland w Nowej Zelandii oraz John Weinmann z the Institute of Psychiatry at King’s College w Londynie na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzili, iż to, co pacjent sądzi na temat swoich dolegliwości może mieć większe znaczenie w prognozowaniu powrotu do zdrowia, niż ogólna kondycja zdrowotna. Sposób myślenia o własnej chorobie może istotnie wpływać na ogólny poziom funkcjonowania chorych, użyteczność opieki medycznej, a także stosowanie się pacjentów do zaleceń lekarskich. Co więcej, właściwe podejście do własnej choroby może również obniżyć ryzyko śmierci. Już dawno potwierdzono naukowo, że jednym z najważniejszych czynników powodzenia terapii jest postawa pacjenta wobec własnej choroby, A na tę postawę ogromny wpływ wywiera zarówno lekarz, pielęgniarka, jak i pozostali członkowie szpitalnego personelu.
Optymizm może zdziałać cuda, a więc nie żałujmy go chorym!
Optymizm i wiara, jaką możemy dać pacjentom mogą zdziałać cuda, a w niektórych przypadkach mogą być one równie lub nawet bardziej skuteczne niż niejeden lek. Od dawna wiadomo, że optymizm może być również formą wspomagającego leczenia, za pomocą której można skutecznie walczyć z wieloma chorobami lub przynajmniej łagodzić ich przebieg. Najprostszym dowodem na to jest efekt placebo, pokazujący, że lekarstwo na wiele chorób ukryte jest w naszej podświadomości i głębokiej wierze w wyleczenie. Właśnie dlatego warto, abyśmy na co dzień starali się wykrzesać z siebie choć odrobinę optymizmu, którym będziemy obdarzać naszych chorych. Nawet w bardzo trudnych sytuacjach warto dawać im nadzieję. Uśmiech, pogodny gest, czy przyjazne słowo, to bezcenne bogactwa, które dla chorego znaczą naprawdę wiele i w wielu przypadkach potrafią zdziałać prawdziwe medyczne cuda. Niech naszą codzienną zawodową dewizą na zawsze pozostanie zdanie: „Traktujmy naszych pacjentów, tak jak sami chcielibyśmy być traktowani.”
