Parametry i wskaźniki jakości.
Duże zmiany wprowadzono w art. 4 Projektu, który określa parametry mierzenia jakości w ochronie zdrowia.
Jakość w opiece zdrowotnej jest mierzona z wykorzystaniem wskaźników jakości opieki zdrowotnej mieszczących się w zakresie określonych obszarów.
Te obszary to obszar kliniczny rozumiany jako zestaw wskaźników odnoszących się do poziomu i efektów realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej, opisywanych przez określone parametry. I tutaj po słowie „opisywanych” dodano słowo „w szczególności” co sprawia, że katalog obszaru klinicznego nie zawiera wyczerpującego zestawu wskaźników i może być rozwijany o inne, nie wymienione wskaźniki.
Skreślono powszechnie krytykowany wskaźnik w postaci „długości hospitalizacji”. To dobry kierunek bowiem „długości hospitalizacji” nie powinna być wskaźnikiem służącym do oceny jakości w obszarze klinicznym.
Jako wskaźnik pozostawiono „efekt leczniczy” oraz wskaźnik w postaci „powtórnych hospitalizacji z tej samej przyczyny”.
Natomiast wskaźnik „zgonów w trakcie hospitalizacji, w okresie do 30 dni, 1 roku i pięciu lat od dnia zakończenia hospitalizacji” zastąpiono wskaźnikiem w postaci „śmiertelności po zabiegach: w trakcie hospitalizacji w okresie do 30 dni, 90 dni 1 roku od dnia zakończenia hospitalizacji”.
W tym zakresie istotna jest zmiana dotycząca wykreśla wskaźnika dotycząca śmiertelności w okresie 5 lata od zakończenia hospitalizacji.
Jako wskaźniki dodano:
- „doświadczenie w wykonywaniu określonych świadczeń zdrowotnych”;
- „wystąpienie zdarzeń niepożądanych”;
- „strukturę procedur medycznych wykonywanych w przypadkach określonych problemów zdrowotnych”.
Zmieniono pojęcie jakości w obszarze zarządczym, który dotychczas był "rozumiany jako wdrożenie systemów zarządzania potwierdzonego przez niezależną i uprawnioną w tym zakresie jednostkę akredytującą certyfikatem ISO". Obecnie ten obszar ma być definiowany przez znacznie szersze wskaźniki, tj. „zestaw wskaźników odnoszących się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzenia, opisywanych przez parametry dotyczące w szczególności:
- posiadania akredytacji lub innego certyfikatu albo świadectwa potwierdzającego jakość wydanego przez niezależną akredytowaną jednostkę,
- stopnia wykorzystania zasobów będących w dyspozycji podmiotu,
- długość hospitalizacji,
- struktury realizowanych świadczeń”.
Nie została przyjęta poprawka, która w obszarze zarządczym nakazywała by badanie tego obszaru pod kątem oceny środowiska pracy przez pracowników. Z mojego punktu widzenia badania satysfakcji pracowniczej powinno być elementem oceny jakości w obszarze zarządczym. Jest to element nadawania w systemie jakości podmiotowości pracowników ochrony zdrowia.
Wewnętrzne systemy zarządzania jakością i bezpieczeństwem.
Należy przypomnieć, iż jednym z najważniejszych założeń Projektu jest wprowadzenie systemu zarządzania jakością i bezpieczeństwem.
Podmiot wykonujący działalność leczniczą jest obowiązany do posiadania wewnętrznego systemu, który składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych.
Prowadzenie wewnętrznego systemu przez podmiot wykonujący działalność leczniczą polega na wdrożeniu, utrzymaniu i usprawnianiu tego systemu na podstawie oceny jego skuteczności oraz wyników badań opinii i doświadczeń pacjentów.
W tym zakresie wydawałoby się również uzasadnione nadaniu większej podmiotowości pracownikom podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
Osobą odpowiedzialną za prowadzenie wewnętrznego systemu jest kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą, zwany dalej „osobą odpowiedzialną”.
Do zadań osoby odpowiedzialnej należy przesyłanie do Rejestru Zdarzeń Niepożądanych, nie później niż 72 godziny od zaistnienia zdarzenia niepożądanego. Obowiązek ten ograniczono, w wyniku przyjęcia poprawki do zdarzeń wysokiego ryzyka, czyli zdarzenia niepożądanego spełniające kryteria zdarzenia bardzo ciężkiego oraz zdarzenia ciężkiego i częstego.
Co do tej regulacji padła propozycja, aby zgłoszenie następowało nie później niż 72 godziny do dowiedzenia się od zdarzeniu. Jest to o tyle uzasadnione, iż zanim zdarzenie niepożądana zostanie zidentyfikowane i rozpoznane może upłynąć określić czas i zgłoszenie w czasie 72 godzin może być niemożliwe.
W tym zakresie należy odwołać się do art. 33 ust. 1 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE, zgodnie z którym „W przypadku naruszenia ochrony danych osobowych, administrator bez zbędnej zwłoki – w miarę możliwości, nie później niż w terminie 72 godzin po stwierdzeniu naruszenia – zgłasza je organowi nadzorczemu właściwemu zgodnie z art. 55, chyba że jest mało prawdopodobne, by naruszenie to skutkowało ryzykiem naruszenia praw lub wolności osób fizycznych. Do zgłoszenia przekazanego organowi nadzorczemu po upływie 72 godzin dołącza się wyjaśnienie przyczyn opóźnienia.”
Wydaje mi się, że warto skorzystać z rozwiązania zawartego w Dyrektywie, iż w przypadku opóźnienia należy dołączyć wyjaśnienie przyczyn opóźnienia.
Działania represyjne.
W art. 21 ust. 1 Projektu „działaniem represyjnym jest określone w ust. 2 działanie wobec: 1) osoby zgłaszającej zdarzenie niepożądane, 2) pozostałych członków personelu podmiotu wykonującego działalność leczniczą biorących udział w udzielaniu świadczenia opieki zdrowotnej, w trakcie lub w efekcie którego zaistniało zdarzenie niepożądane, jeżeli zdarzenie to zostało zgłoszone za ich wiedzą i zgodą – podjęte w związku ze zidentyfikowaniem zdarzenia niepożądanego i dokonaniem zgłoszenia, o którym mowa w art. 20 ust. 1, lub w związku z uzyskaniem informacji będących przedmiotem zgłoszenia.”
Jako działania represyjne wymieniono enumartywnie następujące działania: "1) rozwiązanie stosunku pracy lub umowy wzajemnej; 2) odmowę nawiązania stosunku pracy lub innego niż stosunek pracy stosunku prawnego; 3) niekorzystną zmianę warunków pracy i płacy lub warunków umowy wzajemnej; 4) wstrzymanie korzystnej zmiany warunków pracy i płacy lub umowy wzajemnej, jeżeli osoba zgłaszająca zdarzenie niepożądane mogła jej zasadnie oczekiwać; 5)negatywną ocenę pracy lub świadczenia z umowy wzajemnej; 6) dochodzenie zwrotu odszkodowania wypłaconego osobie uprawnionej w związku ze szkodą wynikającą ze zdarzenia niepożądanego; 7) nałożenie lub zastosowanie środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze; 8) wstrzymanie udziału lub pominięcie przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe."
Na posiedzeniu podkomisji proponowano, aby w tym przepisie określić „Za działania represyjne uważa się w szczególności:”
Jest to o tyle uzasadnione, że powołana regulacja przypomina regulacje zwarte w Dyrektywie Parlamentu Europejskiego I Rady (Ue) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii.
Zgodnie z art. 19 tej Dyrektywy "Zakaz działań odwetowych Państwa członkowskie podejmują niezbędne środki, aby zakazać wszelkich form działań odwetowych wobec osób, w tym gróźb działań odwetowych i prób podejmowania działań odwetowych, w tym w szczególności działań odwetowych podejmowanych w następujących formach ...".
W art. 19 Dyrektywy wymienia się dodatkowo takie działania odwetowe jak:
- zawieszenie,
- przymusowy urlop bezpłatny,
- przekazanie obowiązków,
- zmiana miejsca pracy,
- zmiana godzin pracy,
- nie przekształcenie umowy o pracę na czas określony w umowę o pracę na czas nieokreślony, w sytuacji gdy pracownik mógł mieć uzasadnione oczekiwania, że zostanie mu zaoferowane stałe zatrudnienie,
- szkody, w tym nadszarpnięcie reputacji danej osoby, zwłaszcza w mediach społecznościowych,
- skierowanie na badania psychiatryczne lub lekarskie.
Powołanie zespołu do przeprowadzenia analizy przyczyn źródłowych.
Ważna zmiana nastąpiła w art. 24 ust. 1 Projektu „W przypadku wystąpienia zdarzenia niepożądanego zakwalifikowanego do kategorii wysokiego ryzyka osoba odpowiedzialna powołuje zespół do przeprowadzenia analizy przyczyn źródłowych.”
W tym artykule dodano ust. 1a o treści „Obowiązek powołania zespołu, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy lekarzy, lekarzy dentystów, pielęgniarek, położnych oraz fizjoterapeutów, wykonujących działalność leczniczą w ramach indywidualnej praktyki zawodowej oraz w przypadku podmiotów leczniczych – przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, niezatrudniających personelu.”
Częstsza waloryzacja świadczeń kompensacyjnych.
Zgodnie z art. 67s. ust 1 Projektu „Wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego w odniesieniu do jednego wnioskodawcy wynosi w przypadku: zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym – od 2000 zł do 200 000 zł; uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – od 2000 zł do 200 000 zł; śmierci pacjenta – od 20 000 zł do 100 000 zł.”
Zgodnie z treścią art. 67s ust. 2 Projektu wysokość świadczenia kompensacyjnego miała podlegać co 5 lat waloryzacji. Uwzględniając okoliczności aktualnych uwarunkowań ekonomicznych podkomisja podjęła decyzję o tym, że waloryzacja będzie następowała co roku. To zmiana korzystna dla pacjentów.
