Komitet ds. Oceny Ryzyka w ramach nadzoru nad bezpieczeństwem farmakoterapii Pharmacovigilance and Risk Assessment Committee-PRAC zalecił zawieszenie pozwoleń na dopuszczenie do obrotu wytypowanych czterech środków kontrastowych o liniowej budowie zawierających gadolin /Gd/ pierwiastek z grupy lantanowców.
Powodem dyskusji pomiędzy zainteresowanymi podmiotami odpowiedzialnymi a Komitetem PRAC są badania naukowców z Mayo Clinic USA z 2014 roku, z których wiemy , że pierwiastek gadolin odkłada się w tkankach mózgowych pacjentów otrzymujących środki kontrastowe stosowane w badaniach metodą jądrowego rezonansu magnetycznego /MRJ/.
Rezonans magnetyczny jest metodą obrazowania wykorzystującą pola magnetyczne generowane przez cząsteczki wody w organizmie pacjenta.
Podany dożylnie związek gadolinu oddziaływuje na cząsteczki wody w następstwie czego wydają one mocniejszy sygnał pozwalający uzyskać jaśniejszy i wyraźniejszy obraz.
Do dyskusyjnych środków kontrastowych zaliczamy: iniekcje dożylne kwasu gadobenowego, gadodiamidu kwasu gadopentetowego oraz amidu kwasu gadowersetowego zawierające w swych cząsteczkach pierwiastek gadolin o własnościach paramagnetycznych.
Do dzisiaj nie zaobserwowano żadnych symptomów lub chorób związanych z obecnością gadolinu w mózgu.
Niestety odkładanie się gadolinu w innych organach i tkankach wiąże się u pacjentów mających upośledzoną funkcje nerek z włóknieniem układowym narządów oraz grubieniem skóry.
Zaleca się przed stosowaniem różnych środków kontrastowych u pacjentów sprawdzenie stanu funkcjonalności nerek miedzy innymi poprzez oznaczenie poziomu kreatyniny lub klirensu kreatyniny.
Na rynku pozostają środki kontrastowe - cząsteczki cykliczne z gadolinem, bo w odróżnieniu od liniowych mają zdecydowanie mniejszą tendencję do wydzielania gadolinu oraz liniowe o niskim stężeniu gadolinu podawane w małej dawce wstrzykiwanej dostawowo oraz kwas gadoksetowy stosowany na potrzeby badań wątroby.
Kwas gadoksetowy spełnia bardzo istotną rolę w diagnostyce wątroby i musi zostać na rynku, bo nie ma alternatywnej metody badania.
Dr n farm Leszek Borkowski
