W związku z potrzebą upubliczniania wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa stosowania różnych terapii będę, opierając się na komunikatach Europejskiej Agencji Leków oraz Polskiego Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, omawiał ciemne strony leków powodujące konieczność wprowadzania ograniczeń ich stosowania.
Informacje będą dotyczyć jedynie tych grzechów, które nie zostały dotychczas opisane w ulotkach dla pacjentów lub zaczynają się pojawiać wyłącznie w nowych ulotkach, nowych opakowań dopiero wprowadzanych na rynek farmaceutyczny. Moje informacje będą miały na celu zwrócenie uwagi na elementy mogące decydować o sukcesie leczenia bądź braku korzystnego efektu terapeutycznego czy wręcz wzmagać działania niepożądane.
Kodeina - to pozornie niewinny składnik popularnych, dostępnych bez recepty leków przeciwbólowych, a także tych stosowanych w leczeniu kaszlu i przeziębienia.
Ciężkim grzechem kodeiny jest jej przemiana w organizmie człowieka w morfinę, która działa hamująco na ośrodek oddechowy.
Pojawiające się po zażyciu owych „niewinnych” leków stężenie morfiny spowodować może trudności w oddychaniu.
Proces przemiany kodeiny w morfinę w organizmie dzieci do 12 roku życia jest zmienny i nieprzewidywalny. Powoduje on większe narażenie tej grupy pacjentów na działania niepożądane przy małej skuteczności leczenia tą akurat metodą kaszlu u dzieci.
Ponieważ leki zawierające kodeinę są łatwo dostępne, apeluję aby rodzice i opiekunowie w przypadku dzieci zachowali szczególną ostrożność. W każdym wieku w przypadku obserwacji po podaniu kodeiny spowolnienia lub płytkiego oddechu, dezorientacji, senności, zwężenia źrenic, nudności, wymiotów zaparcia i braku apetytu należy niezwłocznie zwrócić się o pomoc medyczną.
W celu zminimalizowania ciężkich działań niepożądanych m.in. dotyczących zaburzeń oddychania dla produktów leczniczych zawierających kodeinę stosowanych w leczeniu kaszlu i przeziębienia u dzieci wprowadzono następujące zakazy:
- zakaz stosowania leków z kodeiną do 12 roku życia;
- zakaz stosowania leków z kodeiną u matek karmiących piersią, ponieważ kodeina jest przekazywana dzieciom wraz z mlekiem;
- zakaz stosowania leków z kodeiną u dzieci z zaburzeniami oddychania w wieku od 12 do 18 lat.
Jesteśmy prawie tacy sami, ale „prawie” i w tym przypadku czyni różnicę. Wśród nas są osoby mające od urodzenia więcej pewnego typu enzymów np. CYP2D6 z rodziny izoenzymów cytochromu P450. Mówimy o nich, że mają ultra szybki metabolizm. Tacy pacjenci przemieniając szybciej niż inni w swych organizmach kodeinę w morfinę nie mogą jej przyjmować ani samej ani w żadnych mieszankach bez względu na wiek.
Dlatego pamiętajmy, że przyjmując kodeinę samą lub jako jeden ze składników złożonego produktu leczniczego należy stosować ją w najniższej skutecznej dawce przez najkrótszy możliwy okres. Czas trwania leczenia powinien być ograniczony do 3 dni, a jeżeli nie uzyska się skutecznego uśmierzenia bólu, zalecałbym, aby pacjenci/opiekunowie zasięgnęli porady lekarza.
