Studentki Wydziału Nauk Farmaceutycznych w Sosnowcu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego: Weronika Nogaj, Iga Hasiak i Marta Gwóźdź, działające w Kole Naukowym przy Katedrze Chemii i Analizy Leków pod opieką dr. hab. n. farm. Artura Beberoka, przeprowadziły badanie, pozwalające sprawdzić wiedzę pacjentów na ten temat. Niestety, wyniki jednoznacznie pokazały, iż wielu pacjentów nie przestrzega zasad prawidłowego przechowywania leków w swoich domach. - Niepokojący jest fakt, iż jedynie 40 proc. ankietowanych zawsze sprawdza wygląd i konsystencję leku przed jego zastosowaniem – wyjaśniają studentki farmacji.
- Bardzo ważne jest, aby każdy pacjent miał świadomość, jak groźne dla zdrowia i życia skutki może nieść za sobą niewłaściwe przechowywanie środków leczniczych – stwierdza prof. Artur Beberok, profesor SUM. Nieprawidłowe przechowanie leków może powodować brak osiągnięcia efektu terapeutycznego. W najgorszym przypadku może ono doprowadzić do zmniejszenia bezpieczeństwa farmakoterapii - dodaje.
Co dzieje się, gdy lek jest źle przechowywany?
Mogą pojawić się zmiany, które jesteśmy w stanie zauważyć sami, jak np. zmiana w barwie i konsystencji produktu leczniczego. Dlatego niezmiernie ważne jest, aby przed zaaplikowaniem danego leku (syropu, tabletek, czopków itd.) sprawdzić jego wygląd. W przypadku, gdy będzie się różnił od pierwotnej postaci takiego produktu leczniczego, jego zastosowanie jest zabronione.
Jedną z podstawowych zasad pozwalających prawidłowo przechowywać leki w warunkach domowych jest odpowiednia interpretacja wskazań producenta dotycząca miejsca i temperatury – tłumaczy prof. Beberok. Dlatego też na opakowaniach produktów leczniczych znajdują się następujące zalecenia:
- „przechowywać w temperaturze pokojowej” – co oznacza zakres temperaturowy 15-25˚C (najczęściej spotykany);
- „przechowywać w chłodnym miejscu”, czyli jest to zakres 5-15˚C;
- „przechowywać w lodówce”, tj. 2-8˚C.
Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na warunki panujące w danym pomieszczeniu, w którym przechowuje się leki. Starajmy się umieszczać je w szafkach, które nie są narażone na promienie słoneczne oraz na wilgotność – dlatego szafki w kuchni, łazience lub piwnicy nie stanowią dobrej alternatywy. Znacznie lepiej przekształcić jedną z szafek w pokoju na domową apteczkę.
Kolejną, bardzo ważną zasadą, o której musimy pamiętać przed zażyciem każdego leku, jest sprawdzanie jego terminu ważności określonego i nadrukowanego na opakowaniu przez producenta – tłumaczy Weronika Nogaj – studentka farmacji. Nie wolno przyjmować produktów leczniczych po upływie tego czasu, ponieważ może to prowadzić do negatywnych, skutków dla zdrowia i życia pacjenta. Zaskakujący jest fakt, że aż 30 proc. ankietowanych przyjmuje leki po upływie terminu ważności. Ponadto, w przypadku niektórych postaci leków, np. kropli do oczu, powinniśmy wyjątkowo przestrzegać zasad dotyczących terminu przydatności do użycia zawartego w ulotce – dodaje Iga Hasiak. Wynika to z faktu, że podawane do oczu muszą być jałowe, czyli pozbawione drobnoustrojów chorobotwórczych.
- Dlatego każdy producent zaleca odpowiedni dla danego produktu leczniczego czas na jego bezpiecznie stosowanie – po jego upływie w danej postaci leku mogą być obecne mikroorganizmy, co może stanowić zagrożenie dla zdrowia – zauważają przyszłe farmaceutki. Zatem, pamiętajmy o sprawdzaniu terminu ważności nadrukowanego na opakowaniu, a także ulotek dołączanych do środków leczniczych.
Z pewnością każdego z nas dotyczyła kwestia posiadania w domowej apteczce leku przeterminowanego. Wielu pacjentów wyrzuca je bezpośrednio do kosza, nie mając świadomości, iż powinni zadbać o ich bezpieczną utylizację. - Dlatego takie produkty lecznicze możemy zanieść bezpośrednio do apteki, która przekaże je odpowiednim instytucjom posiadającym właściwe procedury niszczenia leków niezdatnych do spożycia – informuje Marta Gwóźdź.
Zasad dotyczących prawidłowego przechowywania leków jest niezmiernie dużo – wyżej wymienione stanowią podstawę wiedzy w tym temacie, przez co pozwolą nam zadbać o nasze zdrowie i życie. Pamiętajmy, jak ważne jest przestrzeganie zasad zalecanych przez producentów dotyczących miejsca i czasu spożywania produktów leczniczych oraz ich bezpiecznej utylizacji. Ponadto, zawsze istnieje możliwość rozmowy z farmaceutą, który podpowie nam, jak stosować i przechowywać dany lek, aby był on dla nas bezpieczny.
Źródło: Śląski Uniwersytet Medyczny
