Medexpress: Jak zwiększyć dostęp do leczenia biologicznego w Polsce?
Krzysztof Kopeć: W naszej opinii podjąć należy cztery kroki. Pierwszym z nich jest udoskonalenie procedur refundacji dla leków biologicznych równoważnych, tak by od razu, automatycznie trafiały do refundacji. To przyniosłoby już na starcie 25 procent oszczędności w stosunku do tego, co wydajemy. Drugi krok to zmiany w programach lekowych – poszerzenie dostępu do nich i w ogóle poszerzenie dostępu do leczenia biologicznego. Można to osiągnąć weryfikując kryteria programów, przyjmując pacjentów we wcześniejszym stadium choroby oraz wydłużając czas leczenia tymi lekami, tam gdzie pacjenci z tego korzystają, a także automatyczne przenoszenie (albo rewizja możliwości przenoszenia) tych leków do katalogu chemioterapii, a tam gdzie pozwala na to specyfika choroby – do refundacji aptecznej. Trzecim krokiem byłoby uczciwe i odpowiedzialne dzielenie się oszczędnościami, jakie te leki generują. Jak mówiłem, te leki przynoszą wielkie oszczędności - szacuje się, że do 2020 roku to będzie w Polsce 100 milionów euro. To duże pieniądze, więc chcielibyśmy mieć jasne i przejrzyste zasady, gdzie te one trafią. Najuczciwiej byłoby, żeby część z nich trafiała do tych samych obszarów terapeutycznych. Np. jeśli oszczędzamy w reumatologii, to część tych pieniędzy wraca tu i daje większy dostęp do terapii pacjentom z chorobami reumatologicznymi. Ostatnim krokiem jest edukacja. Musimy walczyć z negatywnymi opiniami, które nie znajdują potwierdzenia w dowodach, edukować zarówno pacjentów, jak i lekarzy, po to, żeby w pełni korzystać z przełomu, jakim są leki biologiczne równoważne.
Medexpress: Jakie są bariery systemowe, ograniczające dostęp pacjentów do leczenia biologicznego?
Krzysztof Kopeć: Te bariery wynikają z tego, że ceny były wysokie. Teraz przyszła konkurencja. Leki biologiczne równoważne stanowią naturalną konkurencję dla tych, które pojawiły się jako pierwsze. Ceny spadają i w ten sposób znoszona jest jedna bariera. Kolejną, którą na pewno trzeba znieść, to są sztywne i wąsko skrojone programy terapeutyczne, które były zdeterminowane wysokimi cenami. Teraz, w wyniku konkurencji, ceny spadły i dobrze by było, by korzyści, jakie z tego płyną – wracały do pacjenta. Kolejną, ostatnią rzeczą, która de facto jest początkiem tych oszczędności, jest szybkie obejmowanie leków biologicznych refundacją. Jeśli pojawia się lek biologiczny równoważny, to on daje oszczędność 25 procent od razu (już we wniosku) i od razu powinien być objęty refundacją. Wtedy szybciej skorzystamy z środków, które są uwalniane.
Medexpress: Jakie wnioski z konferencji nt. leków biologicznych zapadły Panu Prezesowi w pamięć?
Krzysztof Kopeć: Te wnioski to tak naprawdę słowa pana ministra Miłkowskiego, który podzielił to spojrzenie, że tak naprawdę konkurencja w lekach biologicznych jest bardzo ważna. A tę konkurencję gwarantują leki biologiczne równoważne, które konkurują z oryginalnymi i stają się bazą leczenia biologicznego. To bardzo ważne. Drugą rzeczą, o której powiedział pan minister, na którą my również zwracamy uwagę, to szybkie, wręcz automatyczne ujmowanie refundacją leków równoważnych. To uwalnia oszczędności i w konsekwencji umożliwia poszerzenie dostępu dla pacjentów.
4 kroki do zwiększenia dostępności leków biologicznych w Polsce:
1. Udoskonalenie procedur refundacji leków biologicznych równoważnych:
- stosowanie przejrzystych i przewidywalnych procedur refundacji poprzez automatyczne umieszczanie leków biologicznych równoważnych na liście refundacyjnej najszybciej jak jest to możliwe po automatycznej obniżce ceny o 25%,
- wznawianie przetargów szpitalnych, kiedy na rynku pojawiają się preparaty konkurencyjne, aby zapewnić stosowanie leków biologicznych najefektywniejszych kosztowo.
2. Zmiany w programach lekowych zwiększające dostęp pacjentów do terapii:
- powołanie Zespołu Parlamentarnego zajmującego się poszerzaniem dostępu do terapii biologicznych, gdy pojawiają się na rynku konkurujące leki biologiczne,
- rewidowanie kryteriów klinicznych kwalifikacji chorych do programu lekowego, gdy efektywność kosztowa danego programu poprawia się,
- opracowanie przejrzystych kryteriów dla automatycznej zmiany statusu refundacji leków objętych programami lekowymi i przeniesienia ich do katalogu chemioterapii lub refundacji aptecznej.
3. Wprowadzenie przejrzystych zasad dzielenia się korzyściami wynikającymi z konkurencji na rynku leków:
- reinwestowanie środków zaoszczędzonych w wyniku dopuszczenia do obrotu konkurencyjnych leków biologicznych równoważnych w poprawę dostępu do terapii biologicznych dla większej liczby pacjentów,
- wprowadzenie modeli dzielenia się korzyściami przez wszystkie zaangażowane strony, z uwzględnieniem wynagrodzenia dla lekarzy i pielęgniarek opiekujących się pacjentami w programach lekowych.
4. Wdrożenie ustawicznego kształcenia dla wszystkich interesariuszy:
- rozpowszechnianie i ugruntowanie rzetelnych informacji na temat leków biologicznych równoważnych przez organy krajowe zarówno dla personelu medycznego i pacjentów.
