Polska jest jedynym krajem europejskim nieposiadającym narodowego programu szczepień przeciwko HPV, jednak Narodowa Strategia Onkologiczna zakłada rozpoczęcie szczepień przeciwko HPV już w 2021 r. dla dziewczynek, a od 2026 r. dla chłopców. O sposobach wdrażania szczepień przeciwko HPV w Polsce rozmawiamy z Joanną Konarzewską-Król, dyrektor Fundacji Onkologicznej Nadzieja.
- Wirus HVP odpowiada za zachorowalność, nie tylko na raka szyjki macicy, ale wielu innych nowotworów.
- Jednym z wyzwań w onkologii jest wyeliminowanie nowotworów HPV-zależnych za pomocą szczepionki przeciw HPV, która nie tylko chroni przed zachorowaniem na raka szyjki macicy, ale również pozwala zmniejszyć ryzyko zachorowania na nowotwory HPV-zależne wśród kobiet i mężczyzn.
- Narodowy program szczepień przeciwko HPV powinien być kompleksowy i strategiczny zapewniający największą korzyść dla pacjentów oraz dostępny dla wszystkich, zarówno dla mieszkańców dużych miast, jak i mniejszych miejscowości.
- Wśród osób z niższym wykształceniem rak szyjki macicy jest 10-krotnie częściej wykrywalny z uwagi na fakt, że badanie cytologiczne jest rzadziej wykonywane.
- Program powinien być realizowany w poradniach oraz powinien być w pełni finansowany ze środków publicznych.
- Niektóre samorządy finansują szczepionkę przeciw HPV w ramach swoich programów. Jest to dobry kierunek, ale częściowa refundacja nie zapewni wysokiego poziomu wyszczepialności.
- Optymalny model realizacji i finansowania szczepień ochronnych o charakterze populacyjnym powinien zapewnić zniesienie ograniczeń w zakresie dostępności do szczepień (szczepienia nieodpłatne), zabezpieczyć optymalne miejsce dystrybucji i realizacji szczepień (POZ pediatryczny), zakładać edukację rodziców, młodzieży i personelu medycznego (w zakresie profilaktyki pierwotnej i wtórnej) oraz uwzględniać monitorowanie szczepień w populacji docelowej (np. przez Centrum Profilaktyki Nowotworów NIO).
- W krajach w których został wprowadzony program szczepień, zachorowalność na nowotwory HPV-zależne została istotnie zredukowana.
- Bardzo ważny jest model wprowadzenia finansowania szczepień, tak aby zapewnić korzyść pacjentom oraz najwyższą wyszczepialność.
- Wg danych WHO na świecie 107 krajów prowadzi powszechne szczepienie przeciw HPV.
W Australii, gdzie w 2007 roku wprowadzono powszechne szczepienia, stany nowotworowe praktycznie nie występują, nastąpiła 90 procentowa redukcja infekcji wirusem HPV. - Skuteczne programy finansowane ze środków publicznych funkcjonują w Belgii, Wielkiej Brytanii, Portugali, Hiszpanii na Malcie, na Węgrzech, w Szwecji, Finlandii, gdzie poziom wyszepialności wynosi ponad 70%. We Francji program w 65% finansowany jest ze środków publicznych, resztę pokrywa prywatny ubezpieczyciel.
- W niektórych krajach jak Węgry Szwecja, Finlandia czy Słowenia funkcjonuje program, gdzie szczepienie odbywa się w szkołach i tam obserwujemy wysoki poziom wyszczepialności.
- W Polsce szczepienie przeciw HPV powinno być realizowane w ramach narodowego programu. Refundacja apteczna, którą proponuje Ministerstwo Zdrowia, nie przyniesie pozytywnych efektów.
- Najlepszym rozwiązaniem jest zaszczepienie się podczas jednej wizyty u lekarza rodzinnego.
- Należy podjąć działania edukacyjne, tak aby jak największa liczba dziewczynek i chłopców została zaszczepiona.
- Szczepienie przeciwko HPV w znacznym stopniu może przyczynić się do zmniejszenia wydatków na leczenie chorób nowotworowych w przyszłości.
