Bariery dostępu do terapii
Leki biologiczne zrewolucjonizowały medycynę, bo okazały się skuteczne wobec chorób, na które dotychczas stosowane farmaceutyki nie działały. W Polsce dostęp do tych terapii wciąż jest dużo gorszy niż w innych krajach UE. Zgodnie z raportem „Nierówności w dostępie do leczenia biologicznego w chorobach autoimmunizacyjnych w Europie”, w 2020 r. dostęp do terapii biologicznych w Polsce miało 1,8% pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów, podczas gdy w innych krajach Europy około 20-25%.
Jeszcze do niedawana barierę dostępu stanowiła cena tych terapii. Adalimumab był zaraz po wprowadzeniu jednym z najdroższych leków na świecie. Dzięki konkurencji na rynku spadek kosztów terapii sięgnął nawet 80%. Zdaniem pacjentów i klinicystów, wygenerowane oszczędności można przeznaczyć na udostępnienie tych leków większej liczbie potrzebujących go chorych. Jednak osiągnięcie stopnia dostępności, jaki obserwujemy w innych krajach, nie będzie możliwe bez zmian organizacyjnych, bo szpitale prowadzące programy lekowe nie są w stanie leczyć tak wielu chorych.
Rekomendacja AOTMIT
Prezes AOTMiT w czerwcu br. wydał rekomendację (nr 65/2023 z 30 czerwca br.) o wprowadzeniu do wykazu świadczeń gwarantowanych z zakresu ambulatoryjnej opieki specjalistycznej terapii realizowanych obecnie w ramach programów lekowych w szpitalach dla osób przewlekle chorych. Jego zdaniem, poprawi to dostępność do terapii lekowych, zmniejszy obciążenie szpitali, które realizują programy oraz odciąży cały system eliminując nieuzasadnione klinicznie hospitalizacje.
Violetta Zajk podkreśla, że umożliwiłoby to przewlekle chorym, którzy w ramach programów lekowych muszą przyjmować leki w szpitalu – podawanie ich w poradniach ambulatoryjnych z kontynuacją farmakoterapii w domu. - Gdyby zmiana weszła w życie, jakość życia chorych poprawiłaby się znacząco. Wizyta w szpitalu to nie tylko koszty, wysiłek organizacyjny, ale i stres. Chorzy - często niesamodzielni - nie musieliby jeździć do szpitali, niekiedy znacznie oddalonych od miejsca ich zamieszkania na podanie leków biologicznych, ale mogliby udać się do najbliższej poradni – wskazuje.
Mapowanie poradni
W czerwcu br. prof. dr hab. n. med. Brygida Kwiatkowska, konsultantka krajowa w dziedzinie reumatologii z Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie poinformowała, że przy wsparciu Ministerstwa Zdrowia analizuje działalność poradni ambulatoryjnych leczących pacjentów z reumatycznymi chorobami zapalnymi, zwłaszcza z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS). Ambulatoria, które mają doświadczenie w terapii mogłyby się włączyć w programy lekowe. Współpracowałyby bezpośrednio z ośrodkami referencyjnymi, aby korzystać z ich wiedzy i doświadczenia zapewniając pacjentom bezpieczeństwo i jakość leczenia, a także kierować tam chorych na kolejne linie terapii.
