Leki biologiczne zrewolucjonizowały medycynę. Wiele śmiertelnych nowotworów zmieniło się dzięki nim w choroby przewlekłe. Ich produkcja różni się znacząco od wytwarzania leków chemicznych. Substancja czynna powstaje dzięki wykorzystaniu żywych organizmów.
Podstępny nowotwór
Niestety, w początkowych stadiach rozwoju rak jajnika zazwyczaj nie daje żadnych charakterystycznych objawów. Dlatego rozpoznawany jest w około 75% przypadków w III i IV stopniu klinicznego zaawansowania. Tymczasem mimo braku objawów komórki nowotworowe mogą przemieszczać się wraz z płynem otrzewnowym po całej jamie brzusznej atakując jelita, wątrobę czy żołądek. Wtedy pojawiają się pierwsze charakterystyczne symptomy - wzdęcia, uczucie pełności w brzuchu, odbijania, powiększenie się obwodu brzucha i wodobrzusze. Rzadziej są to objawy ze strony narządu rodnego, takie jak nieprawidłowe krwawienia czy uczucie ucisku w miednicy.
Leczenie chirurgiczne
Podstawową metodą leczenia raka jajnika jest leczenie chirurgiczne. Operacja potwierdza rozpoznania i ocenia stopnień zaawansowania choroby nowotworowej. Pozwala też na usunięcie jak największej masy nowotworu. Czas do wznowy choroby nowotworowej oraz całkowitego przeżycia jest zależny od masy nowotworu, która pozostała po zabiegu operacyjnym. Rak jajnika jest nowotworem uznanym za chemiowrażliwy. Połączenie leczenia operacyjnego z leczeniem systemowym pozwala na uzyskanie odpowiedzi u ponad 75% chorych.
Nie tylko chemioterapia
Chemioterapia nie jest jedyną opcją terapeutyczną raka jajnika. Skuteczna okazały się również leki biologiczne. Przeciwciało monoklonalne wiąże się z czynnikiem wzrostu śródbłonka naczyniowego (VEGF), który powoduje wzrost naczyń krwionośnych. Lek blokuje wiązanie się z receptorami na powierzchni komórek śródbłonka, dzięki czemu zmniejsza się unaczynienie nowotworów litych, co prowadzi do hamowania ich wzrostu. Komórki nowotworowe są pozbawione tlenu i substancji odżywczych, co wspomaga spowolnienie wzrostu guzów.
W związku z wygasaniem ochrony patentowej leków biologicznych na rynku pojawia się konkurencja. – W przypadku terapii biologicznych zamiana leku na inny wymaga zachowania szczególnej ostrożności zarówno przez lekarzy, jak i przez same pacjentki - zauważa prof. dr hab. n. med. Jan Kotarski, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.
Zanim zamknie się terapeutyczne okno
Leczenie biologiczne jest najefektywniejsze, jeśli zostanie wdrożone zanim konieczna będzie chemioterapia. Dlatego należy rozpocząć je jak najszybciej. Wciąż nie ma badań profilaktycznych pozwalających wykryć wczesnego i bezobjawowego raka jajnika. Dlatego najlepszym sposobem kontroli jajników wydaje się być badanie USG przezpochwowe, które umożliwia odpowiednio wczesne dostrzeżenie zmian i wykrycie guza.
W Polsce co roku notuje się 3770 zachorowań i 2600 zgonów. Rak jajnika stanowi 5% wszystkich nowotworów złośliwych u kobiet. Najczęściej chorują kobiety między pomiędzy 50. a 70. rokiem życia, ale około 15% zachorowań zdarza się przed 50. rokiem życia, zwłaszcza u kobiet posiadających uwarunkowaną genetycznie skłonność do tego nowotworu.
