T.K.: Jak działa semaglutyd?
M.D.: Semaglutyd jest to lek, który pomaga zmniejszyć apetyt i spowolnić opróżnianie żołądka. Jest skuteczny, gdy jest używany w połączeniu ze zbilansowaną dietą i regularną aktywnością fizyczną. Należy również unikać skrajnych diet lub nadmiernej aktywności fizycznej, które mogą prowadzić do niezdrowego odchudzania, czyli kończącego się ostatecznie porażką.
T.K.: Jakich efektów możemy się spodziewać zazwyczaj w ciągu pierwszego miesiąca stosowania semaglutydu?
M.D.: Ilość masy ciała straconej w ciągu pierwszego miesiąca zależy od wielu czynników, w tym od indywidualnej reakcji organizmu na lek. W jednym z badań średnia utrata masy ciała po 16 tygodniach wynosiła około 6,4% przy dawce 0,5 mg i około 8,6% przy dawce 1,0 mg leku. Jeśli chodzi o pierwszy miesiąc terapii, to czasami jest to tylko utrata dwóch kilogramów, a czasami nawet dziesięciu!
T.K.: Czy jest jakaś konkretna strategia, jaką należy obrać po odstawieniu semaglutydu, aby utrzymać zredukowaną masę ciała?
M.D.: Najlepsza jest nasza własna! A tak na poważnie to dla utrzymania masy ciała po odstawieniu semaglutydu kluczowe jest dalsze przestrzeganie zdrowego stylu życia, obejmującego zbilansowaną dietę i regularną aktywność fizyczną. Stosowanie technik radzenia sobie ze stresem i umiejętność poradzenia sobie z pokusami są równie ważne. Poza tym utrzymanie regularnych kontroli naszego stanu zdrowia i monitorowanie masy ciała może pomóc w utrzymaniu redukcji masy ciała.
T.K.: A jakie czynniki wpływają na uzyskany efekt?
M.D.: Czynniki wpływające na uzyskany efekt w postaci zredukowanej, upragnionej masy ciała, którymi się szczycimy? Do czynników, które mogą wpływać na utrzymanie spadku masy ciała po zakończeniu terapii semaglutydem, należą m.in. genetyka, wiek, stopień otyłości przed rozpoczęciem leczenia, poziom aktywności fizycznej, dieta, ogólny stan zdrowia oraz wsparcie społeczne i psychologiczne, jakie jesteśmy w stanie uzyskać.
T.K.: Jak często osoby, które odstawiły semaglutyd, powracają do swojej pierwotnej masy ciała?
M.D.: O to pyta całkiem spora liczba osób. Nie ma konkretnych statystyk dotyczących odsetka osób, które powracają do swojej pierwotnej masy ciała po odstawieniu semaglutydu, pomimo zmiany diety i zmiany trybu życia. Oczywiście, jeśli ktoś wraca do starych, a więc z reguły złych nawyków, to powinien przygotować się na to dość szybko, tak jak w przypadku innych leków stosowanych w leczeniu otyłości. Proces ten zależy od wielu czynników, takich jak np. styl życia, genetyka i zdolność do utrzymania zmian w diecie i aktywności fizycznej.
T.K.: Czy po odstawieniu semaglutydu może pojawić się efekt jo-jo?
M.D.: Pomimo dużej liczby pacjentów, a właściwie pacjentek, które udało mi się odchudzić, nie spotkałem się u żadnej z nich z efektem jo-jo. Jeśli taki efekt wystąpi, to lekarze zajmujący się odchudzaniem powinni pamiętać, że często może on wynikać z gwałtownego przerwania terapii semaglutydem bez równoczesnej kontynuacji zdrowych nawyków żywieniowych i aktywności fizycznej. A to są, niestety, największe grzechy, jakie wielu z nas popełnia.
T.K.: Jakie czynniki zwiększają nasze szanse na utrzymanie spadku masy ciała po zakończeniu terapii semaglutydem?
M.D.: Do czynników, które mogą wpływać na utrzymanie spadku masy ciała po zakończeniu terapii semaglutydem, należą m.in.: genetyka, wiek, stopień otyłości przed rozpoczęciem leczenia, poziom aktywności fizycznej, dieta, ogólny stan zdrowia oraz wsparcie społeczne i psychologiczne, które jesteśmy w stanie uzyskać.
T.K.: Kiedy można ponownie rozpoczynać przyjmowanie semaglutydu?
M.D.: Decyzja o ponownym rozpoczęciu terapii semaglutydem powinna być podjęta przez lekarza, który oceni indywidualną sytuację pacjenta.
T.K.: Co może Pan powiedzieć o skuteczności semaglutydu podskórnego i podawanego w formie doustnej?
M.D.: Opublikowane badania, jak i moja praktyka wskazują, że semaglutyd podskórny jest nieco skuteczniejszy w redukcji masy ciała w porównaniu z formą doustną. Jednak pamiętajmy, że utrzymanie masy ciała zależy od wielu czynników, w tym od stylu życia, diety i aktywności fizycznej, a nie tylko od formy podania leku. Wśród swoich pacjentów mam kobietę, która na doustnej formie semaglutydu zredukowała masę ciała o 30 kg w ciągu kilku miesięcy. Tak piękny wynik zawdzięczała temu, że postępowała zgodnie z ulotką, tzn. pamiętała, że po przyjęciu tabletki powinna odczekać przynajmniej 30 minut, nie spożywając posiłków, ale także nie spożywając większej ilości płynów w tym czasie.
T.K.: Czy istnieje zależność pomiędzy odstawieniem semaglutydu a nawrotem insulinooporności?
M.D.: Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że semaglutyd może prowadzić do nawrotów insulinooporności po odstawieniu leku. Semaglutyd może mieć jednak długotrwałe efekty na metabolizm, nawet po zaprzestaniu leczenia, ale konkretny wpływ może się różnić między jednostkami. Dlatego odstawienie leku powinno być dokonywane pod nadzorem lekarza.
T.K.: A czy zaobserwowano wzrost skuteczności semaglutydu w zależności od BMI?
M.D.: Semaglutyd jest skuteczny dla pacjentów z różnymi wskaźnikami BMI, ale może być szczególnie skuteczny dla osób z wyższymi wskaźnikami BMI, ponieważ te osoby mają więcej masy ciała do utraty. W kwestii dawkowania to wszystko tak naprawdę zależy od indywidualnej tolerancji i reakcji na lek. Większe dawki semaglutydu zwykle prowadzą do większej utraty masy ciała, ale mogą mieć więcej skutków ubocznych.
T.K.: Czy po odstawieniu leku mogą pojawić się tzw. objawy odstawienne?
M.D.: Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że semaglutyd prowadzi do objawów odstawiennych. Jednak niektóre osoby mogą zauważyć zwiększony apetyt lub powrót do poprzedniej masy ciała po odstawieniu leku. Przy odstawieniu semaglutydu powinno się skonsultować z lekarzem.
T.K.: Niektórzy pacjenci skarżą się, że nie chudną tyle, ile im obiecywano, dlaczego tak się dzieje?
M.D.: Rzeczywiście jedna osoba redukuje masę ciała o 5 kg w ciągu miesiąca, podczas gdy inna, już „tylko” o 2 kg. Często pacjenci zastanawiają się, co jest tego przyczyną? Pamiętajmy, że leki na otyłość, takie jak semaglutyd, są najbardziej skuteczne, gdy są stosowane w połączeniu ze zdrowym stylem życia, obejmującym zrównoważoną dietę i regularną aktywność fizyczną. Tak więc brak wyżej wymienionych będzie skutkował gorszymi wynikami.
T.K.: A co bywa najczęstszą przyczyną?
M.D.: Najczęstszą przyczyną jest niewłaściwe dawkowanie. Lek może być podawany w niewłaściwej dawce, co może wpływać na skuteczność utraty masy ciała. Na przykład może dojść do sytuacji, w której współpraca pacjenta z lekarzem jest nie najlepsza. Niektórzy pacjenci zbyt szybko wyciągają igłę po podaniu leku, co powoduje, że znaczna część leku po prostu wycieknie.
T.K.: Czy są Panu znane jeszcze inne przyczyny słabej efektywności leku?
M.D.: Niekiedy na skuteczność leku wpływają czynniki, na które nie mamy bezpośredniego wpływu, ale na które wpływ mieli nasi rodzice czy dziadkowie. Mówię oczywiście o czynnikach genetycznych. Genetyka odgrywa dużą rolę w tym, jak organizm reaguje na leki. Niektóre osoby mogą mieć geny, które czynią je mniej podatnymi na utratę masy ciała.
T.K.: A czy to prawda, że niezwykle ważny jest odpowiednio długi i jakościowo dobry sen oraz stres, a właściwie jego brak?
M.D.: Tak, stres i sen to dwaj potencjalni winowajcy, o których zbyt szybko zapominamy, rozpoczynając naszą przygodę z semaglutydem. Zarówno chroniczny stres, jak i niewystarczający czy zły jakościowo sen mogą wpływać na nasz układ hormonalny, co ma przełożenie na nasz apetyt oraz metabolizm, Jeśli jesteśmy przewlekle zestresowani czy ciągle chodzimy niewyspani, będzie nieco trudniej nam się odchudzić.
Warto przeczytać
T.K.: Czy zdarza się, że obecność innych chorób pogarsza odpowiedź pacjentów na działanie leku, jeżeli chodzi o efekt odchudzający?
M.D.: Tak, czasami przyczyną gorszej odpowiedzi na lek są inne schorzenia. Choć jak zawsze podkreślam, nie miałem osoby opornej na semaglutyd, to zdarzyła mi się pacjentka, która pomimo stosowania jednej ze standardowych dawek, skarżyła się, że nie chudnie. Po przeprowadzeniu badania moją uwagę zwróciły objawy nasilonej niedoczynności tarczycy, które u niej występowały. Okazało się, że pacjentka, sama nie wiedząc dlaczego, odstawiła samodzielnie stosowane już od kilku lat hormony tarczycy. A to była zła decyzja, gdyż semaglutyd, choć poprzez zmniejszenie masy ciała pacjenta może zmniejszyć zapotrzebowanie na hormony tarczycy, to go zupełnie nie wyklucza. Czasami nieco słabiej zdają się reagować niektóre kobiety z zespołem PCOS i towarzyszącą insulinoopornością. Wówczas warto znać mechanizmy działania stosowanych przez nas leków, a więc dołączenie metforminy do semaglutydu powoduje, że waga zaczyna znowu z nami współpracować.
T.K.: Jakie jeszcze inne czynniki mogą osłabiać działanie leku?
M.D.: Niektóre leki, takie jak np. leki przeciwdepresyjne, mogą zwiększać apetyt lub spowalniać metabolizm, co utrudnia utratę masy ciała. Niekiedy efekty redukcji masy ciała są mniejsze z powodu nieprzestrzegania zaleceń: na przykład dotyczących sposobu przyjmowania leku.
T.K: A czy wiek chorych odgrywa jakąś rolę?
M.D.: Tak, oczywiście. Z wiekiem każdego z nas metabolizm naturalnie zwalnia, co może utrudniać utratę masy ciała. Dlatego w przypadku gdy moją pacjentką jest np. otyła kobieta z łagodną cukrzycą, która w dodatku wchodzi w okres menopauzy, zawsze po dołożeniu niewielkiej dawki metforminy lub berberyny efekt semaglutydu potrafi znowu bardzo miło nas zaskoczyć.
T.K.: Czy w przypadku semaglutydu mamy do czynienia ze zjawiskiem oporności na lek?
M.D.: W niektórych przypadkach organizm może rozwinąć oporność na lek, co oznacza, że semaglutyd staje się mniej skuteczny w utracie masy ciała z czasem. Wówczas zazwyczaj skuteczne bywają większe dawki leku.
T.K.: W jakich mechanizmach może rozwinąć się oporność na semaglutyd?
M.D.: Oporność na semaglutyd może wynikać z kilku mechanizmów. Jeden z nich to możliwe zmiany w receptorze GLP-1, który jest celem dla semaglutydu. W przypadku przewlekłego podawania semaglutydu, receptor może ulec desensybilizacji, czyli dochodzi do pogorszenia wrażliwości receptora na lek. Dodatkowo niektóre badania sugerują, że może dojść do zjawiska down-regulacji (zmniejszenia ilości) receptorów GLP-1, co zmniejsza dostępność miejsc dla semaglutydu.
T.K.: Od czego zależy oporność na lek?
M.D.: Czynniki ryzyka rozwoju oporności na semaglutyd są wciąż badane. Niektóre badania sugerują, że genetyka, wiek, masa ciała i styl życia mogą odgrywać istotną rolę. Podobnie jak w przypadku innych leków, zasady dotyczące przestrzegania zaleceń lekarskich, prawidłowego dawkowania i częstotliwości podawania mogą wpływać na ryzyko rozwoju oporności na lek.
T.K.: A czy można w jakiś sposób zapobiec zjawisku oporności na semaglutyd?
M.D.: Oporność na semaglutyd nie jest na szczęście zjawiskiem powszechnym, ale jeżeli do niej dojdzie, może to skomplikować terapię. Najlepszą strategią zapobiegania jest prawidłowe stosowanie leku według zaleceń lekarskich i monitorowanie wyników terapii. W niektórych przypadkach może być korzystne połączenie semaglutydu z innymi lekami w celu zmniejszenia ryzyka rozwoju oporności na lek.
T.K.: Podsumowując, jak odchudzać się semaglutydem bezpiecznie?
M.D.: Przede wszystkim nie wolno nam robić tego na własną rękę. Tym bardziej nie wolno kupować leku ze źródeł innych niż apteka. Zawsze, gdy nie doświadczamy oczekiwanych rezultatów podczas przyjmowania semaglutydu, należy pamiętać, aby skonsultować się ze swoim lekarzem. Lekarz na pewno postara się pomóc ustalić przyczynę braku oczekiwanych efektów i zaproponuje odpowiednie rozwiązanie.
