Polskie Towarzystwo Epileptologii co roku organizuje konferencję w trakcie której dyskutują Państwo o najważniejszych wyzwaniach w leczeniu pacjentów z padaczką. Jakie kwestie w tym roku zostaną poruszone podczas konferencji?
W tym roku przewodnim tematem jest współwystępowanie padaczki oraz innych chorób somatycznych takich jak nadciśnienie oraz choroby psychiczne. kardiologiczne, naczyniowe, oraz współwystępowanie chorób psychicznych. Uszczegóławiając, powiemy o zaburzeniach endokrynologicznych oraz ich wpływie na chorych z padaczką.
Powiemy o bardzo rzadko poruszanej kwestii, a mianowicie o występowaniu napadów padaczkowych u osób z chorobami otępiennymi, czyli przede wszystkim chorobą Alzheimera. Neurologom chcemy zwrócić uwagę na to, że u osób z otępieniem napady padaczkowe są rozpoznawane rzadko, ponieważ to nie zawsze musi być napad uogólniony, drgawkowy, na który zwrócimy uwagę, ale może być ogniskowy, z zaburzeniem świadomości, który może polegać na zaburzeniach funkcji poznawczych. Ponadto pacjentowi z zaburzeniami otępiennymi we wczesnej fazie choroby może być trudno opisać swoje doznania, wrażenia - i koło się zamyka. Niektóre zaburzenia traktujemy jako otępienne, a niektóre jako padaczkowe. I wymaga to uwrażliwienia lekarzy na ten fakt. Będziemy też mówić o zburzeniach współistnienia padaczki i chorób neurologicznych, bo to jest nam bardzo bliskie, ale również współistnienia chorób psychicznych, przede wszystkim depresji.
To rzadko obecny w mediach temat, warto podkreślić, że padaczka niejedno ma imię. Należy zwrócić szczególną uwagę na indywidualizację leczenia. Lekarz klinicysta powinien mieć dostęp do pełnego wachlarza terapeutycznego. Czy ma taki dostęp?
Tak. To absolutna prawda. My już od bardzo dawna mówimy o indywidualizacji terapii. Jeszcze nie możemy mówić o celowanej terapii ze względu na podłoże, bo padaczki mają właśnie bardzo różne podłoże. Natomiast zawsze mówimy, że indywidualizacja dotyczy płci pacjenta, wieku, okresu, jego stanu funkcjonowania. I to jest niezwykle ważne. Powinniśmy mieć jak największe spektrum leków, ponieważ nie dla każdego pacjenta z napadami padaczkowymi jest ten sam lek. Zawsze zachodzi nieporozumienie: żeby znaleźć lek dla padaczki. Nie! My szukamy leku dla pacjenta z padaczką! To jest kluczowe nasze zadanie. I nie ma jednego leku, który będzie leczył padaczkę, ponieważ nie do końca znany jest patomechanizm napadów padaczkowych. Stąd szukamy i czekamy. Potrzebne są leki innowacyjne, które mają nowe mechanizmy.
Czekamy już kilka lat.
Czekamy bardzo długo. W zasadzie częściej mamy leki generyczne, bo w padaczce zdecydowana większość to są leki generyczne a nie oryginalne. Ostania cząsteczka innowacyjna była w roku 2014, czyli pięć lat czekamy na nowe leki, które są dostępne w Europie i na świecie Pacjenci z ciężką chorobą z punktu medycznego oraz społecznego, muszą cały czas czekać na innowacyjne leki. To budzi pewną frustrację wśród pacjentów, ale jeszcze większą wśród lekarzy.
Czy są badania nad nowymi cząsteczkami, czy są leki, które szczególnie skutecznie zapobiegają napadom padaczkowym u pacjentów ze współistniejącymi chorobami?
Tak. Zawsze bierzemy pod uwagę choroby współistniejące, a przynajmniej powinniśmy brać, bo np. lek u dzieci nie będzie wpływał znacząco na funkcje intelektualne, uczenia się, u osób starszych to przede wszystkim te, które nie będą wchodziły w interakcję z innymi lekami. Starszy pacjent średnio przyjmuje 7-8 leków, niektórzy kilkanaście. Jeśli jeszcze dokładamy nasze leki, które mogłyby mieć interakcje, to w zasadzie nie wiemy co leczymy i czy pomagamy. U kobiet z kolei musimy wybierać leki o bardzo niskim potencjale teratogennym. Stąd leki innowacyjne, które są zaprojektowane w ten sposób, że one szukają innego mechanizmu działania niż do tej pory, a jednocześnie skupiają się na zmniejszeniu objawów niepożądanych.
