Komentarz do badania pt.: Divergence in Cigarette Discontinuation Rates by Use of Electronic Nicotine Delivery Systems (ENDS): Longitudinal Findings From the United States PATH Study Waves 1–6 autorstwa Karin A. Kasza i jej współpracowników. Nicotine and Tobacco Research, 2024, XX, 1–8; https://doi.org/10.1093/ntr/ntae027; publikacja z dnia 3 kwietnia 2024 r.
Główna badaczka prezentowanego badania podkreśla znaczenie wykorzystywania najświeższych danych przy podejmowaniu decyzji dotyczących zdrowia publicznego. Polityka, szczególnie polityka zdrowotna powinna opierać się nie tylko na najświeższych, ale i wiarygodnych wynikach badań zgodnie z zasadami EBM (Evidence-Based Medicine). Niewątpliwie to bardzo ważne, szczególnie że cała Unia Europejska opiera swoją politykę na dowodach naukowych, co zresztą wyraźnie zapisano w Traktacie z Maastricht.
W USA przeprowadzono badanie obserwacyjne na dużej populacji osób dorosłych palących papierosy, w którym punktem końcowym był odsetek osób, które przez 30 dni powstrzymywały się od palenia („cigarette discontinuation” defined as if they smoked cigarettes in the past 30 days and whether they used electronic nicotine delivery systems in the past 30 days). Porównywano dorosłych, którzy palili zwykłe papierosy i jednocześnie używali e-papierosów, z tymi, którzy palili zwykłe papierosy i nie używali e-papierosów. Badano dwa okresy: jeden to lata 2013-2016, a drugi to 2018-2021. Odsetek osób, które podjęły próbę minimum 30 dniowej abstynencji od palenia wyniósł 15,5 proc. w przypadku osób, które używały e-papierosów i tyle samo 15,6 proc. w przypadku osób, które nie stosowały e-papierosów.
Jednak odsetek osób rezygnujących z palenia zmienił się w kolejnych latach. W drugim okresie tylko 20 proc. palaczy, którzy nie używali e-papierosów, zaprzestało palenia zwykłych papierosów, a z osób używających e-papierosy palenia zwykłych papierosów zaprzestało 30,9 proc. Co się zmieniło? Jakie czynniki odegrały rolę i czy ta różnica utrzyma się w przyszłości?
Omawiane badanie nie jest badaniem eksperymentalnym, którego przeprowadzenie byłoby nieetyczne. Wyniki omawianego badania obserwacyjnego każą się zastanowić nad przyczynami różnic. Badacze zastanawiają się nad wpływem wzrostu sprzedaży e-papierosów na rynku, zmianami w technologii e-papierosów, wpływem nowych regulacji prawnych, a także pandemii COVID-19. Może wszystkie te czynniki miały znaczenie? A może świat się zmienia? Może coraz więcej osób jest świadomych szkodliwości palenia tytoniu? Skoro palenie staje się „passé”, to może coraz więcej osób chce rzucić palenie i ci świadomi wyboru po prostu częściej sięgają po e-papierosy? Tym „świadomym wyboru” e-papierosy dostarczają satysfakcji z przyjmowania nikotyny, ale nie trują ich licznymi niebezpiecznymi substancjami dymu tytoniowego. Nieświadomi dalej trują się spalanym tytoniem.
Warto zauważyć, że odsetki osób, które podejmują próby zaprzestania palenia, rosną w obydwu porównywanych grupach. Wniosek z tego taki, że dzięki obecności e-papierosów na rynku więcej palaczy zwykłych papierosów podejmuje próby uwolnienia się od nałogowego palenia tytoniu.
Autor: Krzysztof Łanda
Oryginalne badanie w PDF: tutaj
