Kilkunastodniowy okres przygotowań do świąt Bożego Narodzenia to prawdziwe wyzwanie. Trzeba być w nie lada formie, by wytrzymać tempo nawarstwiających się obowiązków. Sprzątanie, zakupy, prezenty to trzy słowa, które generują ogromny stres i wymagają niecodziennego wysiłku fizycznego. Ma to swoje konsekwencje zdrowotne, które najczęściej dają o sobie znać dopiero przy wigilijnym stole. Najpoważniejsze ale i najczęstsze w tym okresie są zdarzenia sercowo naczyniowe co potwierdza American Heart Associacion. Według zgromadzonych przez stowarzyszenie to w ostatnim tygodniu grudnia dochodzi na całym świecie do największej liczby zawałów serca. W Stanach Zjednoczonych 25 grudnia występuje najwięcej zawałów serca ze skutkiem śmiertelnym. Z kolei szwedzcy eksperci z Karolinska Institut postanowili dokładniej przyjrzeć się temu problemowi. Zespół pod kierunkiem profesora kardiologii Davida Erlinge przenalizował gromadzone przez wiele lat dane pacjentów z zawałem serca, w których znajdowały się dokładne informacje na temat daty i godziny zdarzenia . To pozwoliło wysnuć wniosek, że najbardziej niebezpieczny dla tego typu wypadków jest wieczór wigilijny około godziny 22.00.
Przyczyny częstszych niż w inne dni zawałów serca w wigilię jest bardzo wiele. Na pierwszym miejscu wymienia się stres, samotność, złość, smutek i lęki, które towarzyszom świętom, brak odpowiedniej ilości snu i odpoczynku oraz ruchu. Kolejnym istotnym powodem jest zmiana codziennej rutyny jeśli chodzi o jedzenie i spożywanie alkoholu, po przedświątecznej głodówce i abstynencji zaczynamy konsumować bez umiaru a to gwałtownie obciąża układ sercowo-nacyzniowy. Do tego dochodzą wcześniejsze zaniedbania zdrowotne oraz choroby współistniejące takie jak cukrzyca, nadciśnienie i inne choroby układu krążenia. Również osłabienie układu odpornościowego spowodowane infekcjami górnych dróg oddechowych, grypą czy Covid 19, które nasilają się o tej porze roku. Katalizatorem zawału może okazać się także zbyt długa i wyczerpująca podróż ale też spacer w niskich temperaturach, które mogą spowodować zwężenie naczyń krwionośnych i wzrost ciśnienia krwi. Niebezpieczeństwo pojawia się kiedy zbyt długo zwlekamy z wizytą u lekarza odkładając ją na termin poświąteczny.
W Polsce niestety nie istnieją dokładne statystyki wskazujące na to czy rzeczywiście w Święta zdarza się więcej zawałów niż w inne dni roku. Jedno jest jednak pewne nasz kraj zajmuje czołowe miejsce jeśli chodzi o ryzyko występowanie chorób sercowo naczyniowych. Ryzyko wystąpienia miażdżycy i chorób wieńcowych jest u nas dwa razy większe niż w innych krajach Europy. Na zawał szczególnie narażone są osoby starsze i ci, którzy na co dzień nie starają się zadbać o właściwy styl życia. Co więcej kolacja wigilijna w Polsce jest pretekstem do nadmiernego objadania się w myśl tradycji oraz niestety do spożywania alkoholu w dużych ilościach , usprawiedliwianego staropolskim przysłowiem o rybce, która lubi pływać.
Wobec danych wszystkie towarzystwa kardiologiczne na świecie zalecają w wigilijny wieczór zachowanie szczególnej czujności wobec własnego zdrowia oraz zachęcają wszystkich do nauki resuscytacji krążeniowo oddechowej, tak by w razie wypadku sprawnie udzielać pomocy. Ta umiejętność może zresztą przydać się zawsze i o każdej porze roku. Ważna jest też odczytywanie znaków ostrzegawczych jakie wysyła organizm. Uścisk w klatce piersiowej, uczucie przesadnej pełności ( często interpretowanej jako przejedzenie), nagła duszność czy ból w ramionach, plecach, szyi lub w żuchwie mogą oznaczać, że zbliża się lub trwa zawał serca. Nawet jeśli dyskomfort ustępuje po jakimś czasie lepiej niezwłocznie zgłosić się do dyżurujących służb medycznych. Wigilijnym zawałem są zagrożone nie tylko osoby starsze. Każdy dorosły w ramach profilaktyki doraźnej w trakcie świątecznej biesiady powinien zachować spokój ducha oraz umiar w jedzeniu i piciu. Ten niewielki wysiłek wychodzi na zdrowie.
