W czasopiśmie Protein Science naukowcy z amerykańskiego Uniwersytetu w Wyoming ogłosili wyniki badań dotyczące działania białek niesporczaków na komórki człowieka. Wyniki te otwierają nowe możliwości do opracowania technologii skupiających się na wywoływaniu biostazy w komórkach. To stan, w którym zatrzymują się wszelkie reakcje chemiczne. W ten sposób można spowolnić procesy starzenia organizmu oraz przedłużyć przechowywanie preparatów biologicznych, nawet bez lodówki, a także zapewnić stabilność komórkową w różnych warunkach.
Niesporczaki to pospolite bezkręgowce z grupy pierwoustych. Mikroskopijne stworzenia zdolne do przetrwania w niemal wszystkich, nawet ekstremalnych warunkach. Takich, w których człowiek nie jest zdolny przeżyć. Zasiedlają wodne i wilgotne miejsca, ale ani przekraczający normy upał ani mróz nie są w stanie ich zniszczyć. Są zdolne do przetrwania w próżni, wytrzymują ciśnienie 6 razy większe niż w Rowie Mariańskim i są zdolne do życia w kosmosie. Potwierdzono, że doskonale zniosły pobyt na Księżycu. Promieniowanie i wakuum nie zagrażają ich życiu. Naukowcy twierdzą, ze niesporczaki przetrwały wszystkie masowe wymierania na Ziemi i wymrą dopiero za 5 miliardów lat, wraz z naszą planetą. Proces zwany kryptobiozą (odwracalny stan metaboliczny) jest sekretem siły ich trwania. W ekstremalnych warunkach bezkręgowiec uwalnia prawie całą wodę z ciała, zmienia się w kulkę zwaną „cysta baryłką” i w tej postaci pozostaje uśpiony nawet przez kilkadziesiąt lat w miejscu, które nie pozwala na metabolizm.
Różnorodność biologiczna, ekologiczna i medyczna od dawna stanowi przedmiot zainteresowania wielu naukowców na całym świecie. Niesporczaki żyją w symbiozie z roślinami, zwierzętami i ludźmi. W laboratoriach na całym świecie, wykorzystujących najnowsze technologie i metody badawcze pracuje się nad sekwencjonowaniem genomów tych bezkręgowców, obrazowaniem mikroskopowym czy analizami bioinformatycznymi. Ten mały i całkowicie pozbawiony urody organizm jest szczegółowo analizowany i badany pod każdym kątem, w nadziei, że uda się poznać sekret jego odporności. Profesor Thomas Boothby, który kierował badaniem w Wyoming, podkreśla, że zwierzęta te do procesu przetrwania wykorzystują białka, które tworzą wewnątrz komórek żele spowalniające procesy życiowe. Podczas badań okazało się, że owe białka wprowadzone do ludzkich komórek, także ulegają żelowaniu i spowalniają metabolizm, podobnie jak u niesporczaków. Badacze stwierdzili, że ludzkie komórki z białkami niesporczaków wprowadzone w stan biostazy, stają się bardziej odporne na stres. Ale co najważniejsze po ustąpieniu stresu żele niesporczaków rozpuszczają się, a komórki ludzkie wracają do normalnego metabolizmu.
Wyniki badań mają kluczowe znaczenie w stabilizowaniu m.in. czynnika przeciwhemofilowego A, który stosowany jest w leczeniu hemofilii, ale nie można go przechowywać w lodówce. Ponadto dają szansę na stworzenie kolejnych technologii umożliwiających poprawę stabilności komórkowej, przechowywania organów przeznaczonych do przeszczepienia. Odkrycie dokonane na Uniwersytecie Wyoming może stać się kluczem do zahamowania procesów starzenia w ludzkim organizmie, choć na tę chwilę nie ma wystarczającej liczby badań potwierdzających te przypuszczenia. Wciąż konieczne są dalsze prace naukowe i badania.
