– Jedno z odkryć, które zostaną docenione w tym roku, dotyczy konstrukcji spektakularnych białek. Drugie dotyczy spełnienia 50-letniego marzenia: przewidywania struktur białek na podstawie ich sekwencji aminokwasowych. Oba te odkrycia otwierają ogromne możliwości – mówi Heiner Linke, przewodniczący Komitetu Noblowskiego w dziedzinie chemii.
Białka składają się zazwyczaj z 20 różnych aminokwasów, które można opisać jako elementy składowe życia. W 2003 roku David Bakerowi udało się wykorzystać te elementy do zaprojektowania nowego białka, które nie przypominało żadnego innego wcześniej znanego. Od tego czasu jego grupa badawcza tworzyła kolejne białka, które można wykorzystać jako produkty farmaceutyczne, szczepionki, nanomateriały i miniaturowe czujniki.
Drugie odkrycie dotyczy przewidywania struktur białek. W białkach aminokwasy są połączone ze sobą w długie łańcuchy, które składają się, tworząc trójwymiarową strukturę, decydującą dla funkcji białka. Od lat 70. XX wieku naukowcy próbowali przewidywać struktury białek na podstawie sekwencji aminokwasów, ale było to niezwykle trudne. Cztery lata temu nastąpił oszałamiający przełom.
W 2020 roku Demis Hassabis i John Jumper zaprezentowali model AI o nazwie AlphaFold2. Dzięki niemu byli w stanie przewidzieć strukturę praktycznie wszystkich 200 milionów białek zidentyfikowanych przez badaczy. Od czasu ich przełomu AlphaFold2 był używany przez ponad dwa miliony osób ze 190 krajów. Narzędzie sprawia, że naukowcy mogą teraz lepiej zrozumieć oporność na antybiotyki i tworzyć obrazy enzymów, które mogą rozkładać plastik.
Oprac. na podst. notatki prasowej Komitetu Noblowskiego.
