Rak jelita grubego jest jednym z najczęściej występujących nowotworów.
Zarówno u kobiet, jak i mężczyzn nowotwór dolnego odcinka układu pokarmowego zajmuje trzecie miejsce pod względem częstości występowania wszystkich nowotworów złośliwych.
Dieta ma wpływ na skład mikroorgranizmów w jelicie grubym. W obecnych czasach, coraz większą uwagę skupia się na zagadnieniach związanych z mikrobiotą jelitową – czyli wspomnianymi mikroorganizmami, zwłaszcza bakteryjnymi, najliczniej zasiedlającymi jelito grube. (generalnie drobnoustroje zasiedlają cały organizm człowieka, a pierwsze otrzymujemy już w chwili narodzin). Każdy z nas ma inny skład mikrobioty. Kształtuje się w życiu płodowym, a na jego modyfikacje wpływa nie tylko przebyte przez nas przeziębienie, ale nawet zakup… kota. Prawidłowy mikrobiom, uzależniony od odpowiedniej diety i stylu życia, przyczynia się m.in. do wzrostu odporności organizmu na rozwój różnych schorzeń. Z kolei mianem dysbiozy określa się zmiany w składzie mikrobioty jelit, która powodują rozwój różnych schorzeń - zespołu jelita nadwrażliwego, alergii pokarmowych, a nawet zaburzeń neuropsychiatrycznych.
Co sprzyja dysbiozie?
Otyłość, nieodpowiednia dieta (wysokotłuszczowa, przetworzona), stosowanie antybiotyków bez wskazań lekarskich, karmienie mieszanką sztuczną w okresie niemowlęcym oraz poród poprzez cesarskie cięcie to jedne z wielu przyczyn, które skutkują zaburzeniami w obrębie mikrobioty dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Warto nadmienić, że dysbioza jelitowa może skutkować zwiększonym ryzykiem rozwoju stanu zapalnego w organizmie. Tutaj również styl życia należy do najważniejszych czynników modulujących skład mikroorganizmów bytujących w jelicie. Sposób odżywiania, który powszechnie nazywa się „dietą zachodnią”, charakteryzuje się wysokim spożyciem produktów przetworzonych, wysokotłuszczowych oraz bogatych w cukry proste może przyczynić się do zaburzeń w obrębie jelitowego ekosystemu. Codzienna dieta oparta na produktach typu „fast-food”, smażonych i tłustych mięsach, uboga w warzywa, owoce, jak i produkty pełnoziarniste oraz brak aktywności fizycznej może prowadzić do rozwoju dysbiozy.
- Do głównych działań profilaktycznych można zaliczyć zdrowy styl życia, który powinien cechować się m.in. prawidłowo zbilansowaną dietą oraz aktywnością fizyczną – mówi mgr Paulina Helisz, doktorantka Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach i dodaje: - Z drugiej strony, dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste oraz te o charakterze przeciwzapalnym (np. oliwa z oliwek, orzechy, czerwone wino spożywane w umiarze, kawa) przynoszą ogólnoustrojowe korzyści zdrowotne, w tym prawidłową modulację mikrobioty jelitowej.
Objawy raka jelita grubego nie są charakterystyczne. Do najbardziej oczywistych symptomów zalicza się krew w stolcu, krwawienie z dolnego odcinka układu pokarmowego, zmiany w rytmie wypróżnień oraz utratę masy ciała. Odzwierciedlają to wyniki śląskich naukowców - studenci w większości uważali, że ww. objawy mogą zwiastować rozwój raka jelita grubego. - Należy jednak zwrócić uwagę, że ze względu na występujące krwawienia, równie istotnym objawem może być niedokrwistość oraz zawroty głowy, o których nie wiedziały osoby biorące udział w badaniu – dodaje mgr Paulina Helisz.
Aktualne badania naukowe jasno podkreślają, że skład mikrobioty jelitowej chorego na raka jelita grubego znacząco odbiega od składu mikrobioty osoby zdrowej. – Ze względu na epidemiologię konieczne kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych oraz regularnej aktywności fizycznej od najmłodszych lat – podkreśla mgr Paulina Helisz.
Jaka jest świadomość Polaków dotycząca tego problemu, by w przyszłości dzięki zmianie stylu życia i żywienia zmienić statystyki dotyczące zachorowalności na raka jelita grubego? Mamy najnowsze badania śląskich naukowców i doktorantów Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach, które opublikowano właśnie w międzynarodowym czasopiśmie naukowym „Nutrients”, zamieszającym wyniki badań naukowców z całego świata dotyczących zagadnień związanych z żywieniem człowieka. Czasopismo to znajduje się na liście prestiżowych czasopism naukowych z tzw. Listy filadelfijskiej. (Cały tekst znajduje się w ramach otwartego dostępu na stronie https://www.mdpi.com/2072-6643/14/19/4185)
Przeprowadzone badanie naukowe przez badaczy z Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach odnosi się do wiedzy młodych dorosłych, a dokładniej studentów trzech najliczniejszych uczelni z województwa śląskiego, na temat mikrobioty w aspekcie rozwoju raka jelita grubego. - Wybór badanej populacji był nieprzypadkowy, ponieważ służył ocenie wiedzy młodych ludzi, którzy poprzez swoje aktualne postępowanie oraz styl życia, oddziałują na skład mikrobioty jelitowej, a w konsekwencji wyznaczają liczbę zachorowań na raka jelita grubego w przyszłości – dodaje dr n. med. Karolina Krupa-Kotara z Zakładu Epidemiologii Wydziału Nauk o Zdrowiu w Bytomiu Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
Do badania włączono łącznie 571 studentów, należących do Uniwersytetu Śląskiego, Politechniki Śląskiej oraz Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach. Ponad 90 proc. ankietowanych wiedziała, że dieta jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na prawidłowość mikrobioty jelitowej oraz zdawało sobie sprawę, że nieprawidłowy skład mikrobioty jelitowej może przyczyniać się do rozwoju raka jelita grubego. Z drugiej strony, niespełna 40 proc. znało definicję mikrobioty.
Tylko co czwarty student charakteryzował się wysokim poziomem wiedzy dotyczącym znaczenia mikrobioty w aspekcie raka jelita grubego, z kolei niskim i bardzo niskim – 22 proc. - Uzyskane wyniki badań sugerują, że należy rozważyć możliwość podjęcia szerszych działań edukacyjnych skierowanych do młodych dorosłych w zakresie szeroko rozumianej profilaktyki chorób nowotworowych, które obecnie stanowią jedną z głównych przyczyn zgonów w Polsce i na świecie – konkluduje dr n. med. Karolina Krupa-Kotara.
Źródło: Śląski Uniwersytet Medyczny
