Rdzeniowy zanik mięśni (ang. spinal muscular atrophy – SMA) to jedna z głównych chorób o podłożu genetycznym powodująca śmierć niemowląt. W schorzeniu tym dochodzi do utraty neuronów ruchowych w rdzeniu kręgowym i w dolnej części pnia mózgu, co skutkuje stopniowym osłabieniem i zanikiem mięśni.
SMA 5q to najczęstsza postać choroby, występująca w około 95% wszystkich przypadków, powodowana mutacjami lub delecjami w zlokalizowanym w chromosomie 5q genie SMN1, które prowadzą do powstania niedoboru białka SMN. Białko to ma kluczowe znaczenie dla funkcjonowania neuronów ruchowych, a ciężkość przebiegu SMA zależy od stopnia jego niedoboru.
W przypadku SMA typu I, czyli postaci, która wymaga najbardziej intensywnej opieki, organizm wytwarza niewielkie ilości białka SMN, dlatego cierpiący na nią pacjenci nie są w stanie samodzielnie siadać i nie dożywają dwóch lat bez wspomagania oddechowego. W przypadku SMA II i III organizm produkuje białko SMN w większej ilości i choć choroba ma mniej ostry przebieg, wpływa negatywnie na codzienne funkcjonowanie.
Nusinersen został dopuszczony do obrotu przede wszystkim w oparciu o wyniki dwóch głównych kontrolowanych badań wieloośrodkowych: ENDEAR (postać niemowlęca SMA) oraz CHERISH (SMA o późniejszym początku).
Oba badania wykazały klinicznie istotną skuteczność nusinersenu oraz dodatni profil korzyści do ryzyka. Wniosek o dopuszczenie wsparto również danymi z badań otwartych z udziałem osób w stadium przedobjawowym lub objawowym, u których może się rozwinąć lub już się rozwinęło SMA typu I, II i III.
W analizie podsumowującej badania ENDEAR stwierdzono, że statystycznie istotnie wyższy odsetek pacjentów, którzy osiągnęli założony etap rozwoju ruchowego, wystąpił w grupie przyjmującej nusinersen (51%) niż w grupie kontrolnej (0%). Część niemowląt w grupie przyjmującej nusinersen osiągnęła przewidziane etapy rozwoju ruchowego, w tym zdolność do pełnego kontrolowania ruchu głowy, zdolność do przewracania się na bok, siedzenia i stania. Oprócz tego, u części niemowląt leczonych nusinersenem wystąpiła statystycznie istotna redukcja (47%) ryzyka zgonu lub konieczności stałego wsparcia oddechowego.
Z kolei w badaniu CHERISH wykazano, że u dzieci z SMA o późniejszym początku (z dużym prawdopodobieństwem rozwinięcia SMA typu II lub III) leczonych nusinersenem wystąpiła statystycznie i klinicznie istotnie wyższa poprawa funkcji motorycznych niż u dzieci nieleczonych. Poprawę mierzono według skali Hamersmith Functional Motor Scale Expanded (HFMSE). Wyniki wykazały średnią różnicę terapeutyczną na poziomie 5,9 punktu w skali HFMSE od punktu wyjściowego do 15. miesiąca.
– Wyniki badań klinicznych przemawiają za skutecznością i bezpieczeństwem stosowania leku nusinersen u osób w pełnym zakresie wskazań SMA 5q, w tym również potwierdzają wpływ leku na istotną poprawę rozwoju ruchowego oraz redukcję ryzyka zgonów wśród niemowląt” – powiedział prof. Jan Kirschner ze Szpitala Klinicznego we Fryburgu. – Taka bezprecedensowa poprawa daje nową nadzieję osobom, które nie dysponowały wcześniej żadnym dopuszczonym lekiem przeciwdziałającym stopniowej utracie funkcji motorycznych. Dzięki lekowi nusinersen obserwujemy poprawę zdolności ruchowych, jaka nigdy nie występuje w normalnym przebiegu choroby.
Termin dostępności nusinersenu w UE będzie się różnił w zależności od obowiązujących lokalnie zasad refundacyjnych i ścieżek dostępu w danym kraju.
Źródło: materiały prasowe
