Liczba pacjentów usatysfakcjonowanych rezultatem operacji kolana, polegającej na zastąpieniu niefunkcjonalnego stawu endoprotezą, rośnie z dekady na dekadę bardzo powoli.
W latach 90. zeszłego wieku (1999) specjaliści ze Swedish Knee Registry sprawdzili efekty zakładania endoprotez u 95% pacjentów poddanych takiej operacji w Szwecji. Większość twierdziła, że efekty nie są tak dobre, jak się spodziewali. Analiza przeprowadzona w 2000 r. w Wielkiej Brytanii pokazała, że aż 17 proc. pacjentów było niezadowolonych z wyniku operacji.
Obecnie (badania holenderskie) tylko 4 na 5 pacjentów jest zadowolonych lub uważa przynajmniej, że pozytywy operacji przeważają nad jej negatywami. Przyczyną takiego stanu rzeczy mogą być problemy uwidocznione w opublikowanych wiosną br. badaniach amerykańskich naukowców z Northwestern University w Chicago. Stwierdzili oni, że aż 90 proc. pacjentów, u których zastąpiono stan kolanowy endoprotezą, miało zabieg w niewłaściwym czasie – najczęściej zbyt późno.
Dlaczego? Zwykle decyzja o operacji była odwlekana przez samych pacjentów. Badania naukowców z USA potwierdziły taką postawę wśród Amerykanów, a z kolei badania szwedzkie zwracają uwagę na to samo zjawisko w Europie. Jak wyjaśniają autorzy, chorzy stopniowo adaptują się do niedogodności, jakie niesie zwyrodnienie stawów, a bojąc się operacji, decydują się na nią wtedy, kiedy niemal nie mogą już chodzić i wszelkie korzyści z zabiegu operacyjnego są niewielkie ze względu na zakres zmian kostnych.
Z drugiej strony – wszczepienie endoprotezy stawu kolanowego wykonuje się takie u 25 proc. pacjentów, u których jeszcze nie trzeba tego robić. Przedwczesna operacja przekłada się jedynie na minimalną poprawę jakości życia.
Opisywane badania przeprowadzono na dość dużej grupie pacjentów (8002), którzy lub byli zagrożeni ciężkim przebiegiem choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego. Obserwowano ich przez okres do ośmiu lat.
Źródło: The Journal of Bone and Joint Surgery: March 18, 2020 - Volume 102 - Issue 6 - p 468-476, doi: 10.2106/JBJS.19.00432
