Stan przedcukrzycowy: im jesteś młodszy, tym masz większe ryzyko demencji

Stan przedcukrzycowy pojawia się, gdy poziom cukru we krwi jest wyższy niż optymalny, ale nie jest jeszcze wystarczająco wysoki, by zdiagnozować cukrzycę. Niestety, miliony Amerykanów w wieku poniżej 60. Roku życia ma stan przedcukrzycowy - a wielu z nich nawet nie zdaje sobie z tego sprawy. "Stan przedcukrzycowy jest związany z ryzykiem demencji, ale ryzyko to można wyjaśnić rozwojem cukrzycy" – potwierdzają autorzy badania: Elizabeth Selvin, profesor epidemiologii, i Jiaqi Hu, doktorant. Do badania włączono osoby w wieku od 45 do 64 lat w czterech hrabstwach USA: Forsyth County, Karolina Północna; Jackson, Mississippi; przedmieścia Minneapolis; i Washington County, Maryland.

Jak wykazało badanie, osoby, u których cukrzyca typu 2 rozwinęła się przed 60. rokiem życia, miały trzykrotnie wyższe ryzyko demencji w późniejszym okresie życia w porównaniu z osobami, u których cukrzyca typu 2 nie wystąpiła przed 60. rokiem życia. Jeśli stan przedcukrzycowy przekształcił się w cukrzycę typu 2 w wieku od 60 do 69 lat, ryzyko spadło o kilka punktów.

Naukowcy wykazali, że jeśli cukrzyca typu 2 nie została zdiagnozowana przed 70. rokiem życia, ryzyko demencji spadło do 23 procent. A jeśli cukrzyca typu 2 rozwinęła się u osoby w wieku 80 lub 90 lat, ryzyko nie było większe niż u osób bez cukrzycy.

"Istniał silny związek między stanem przedcukrzycowym a demencją, ale związek ten występował tylko wśród osób, u których rozwinęła się cukrzyca" - powiedział Selvin. "Odkrycie to sugeruje, że zapobieganie progresji od stanu przedcukrzycowego do cukrzycy może pomóc w zapobieganiu demencji w starszym wieku".

Ekspert ds. choroby Alzheimera, dr Richard Isaacson, neurolog prewencyjny w Instytucie Chorób Neurodegeneracyjnych na Florydzie i który nie brał udziału w badaniu, powiedział, że wyniki nie były szokujące. "Jeśli to badanie sprawi, że ludzie faktycznie podejmą działania, gdy zostanie postawiona diagnoza" cukrzycy granicznej "lub stanu przedcukrzycowego, z pewnością poprawi to wyniki w zakresie zdrowia mózgu"-skomentował.

Według amerykańskich Centrów Kontroli i Zapobiegania Chorobom (CDC) więcej niż 1 na 3 dorosłych Amerykanów ma stan przedcukrzycowy, a 80 procent z nich nawet o tym nie wie. Prawie jedna trzecia z nich jest w wieku od 18 do 44 lat - to dość młody wiek, aby rozwinąć zaburzenie, które naraża ich na skrajne ryzyko cukrzycy typu 2, poważnych problemów sercowo-naczyniowych i demencji naczyniowej wraz z wiekiem.

Co gorsza, prawie 1 na 5 nastolatków w wieku od 12 do 18 lat i 1 na 4 młodych dorosłych w wieku od 19 do 34 lat cierpi na stan przedcukrzycowy. CDC szacuje, że około 5,8 miliona osób w Stanach Zjednoczonych cierpi na chorobę Alzheimera i demencje. Według badań cytowanych w raporcie Stowarzyszenia Alzheimera z 2019 roku, ryzyko wystąpienia najczęstszej postaci demencji w ciągu całego życia wynosi około 1 na 10 (10 procent) u mężczyzn w wieku 45 lat i 1 na 5 (20 procent) u kobiet.

Metaanaliza badań z 2013 r. wykazała, że cukrzyca typu 2 wiąże się z 60 procentowym wzrostem ryzyka wystąpienia demencji. Ponadto osoby z demencją, które chorują na cukrzycę typu 2, mają zwiększone ryzyko przedwczesnej śmierci.

Chociaż dokładny związek między cukrzycą a demencją nie jest znany, według badań istnieje kilka możliwych ścieżek. "Cukrzyca zwiększa ryzyko chorób serca i udaru, które uszkadzają serce i naczynia krwionośne. Uszkodzone naczynia krwionośne w mózgu mogą przyczyniać się do pogorszenia funkcji poznawczych" - podaje Stowarzyszenie Alzheimera.

1. Ponadto wysoki poziom cukru we krwi powoduje stany zapalne, które mogą uszkadzać komórki mózgowe. Nawet osoby we wczesnych stadiach cukrzycy typu 2 wykazują oznaki dysfunkcji mózgu.
2. Badania wykazały, że cukrzyca typu 2 drastycznie zwiększa poziom białka beta-amyloidu w mózgu, co jest charakterystycznym objawem choroby Alzheimera.

To badanie nie jest pierwszym, w którym stwierdzono związek między wcześniejszym wystąpieniem cukrzycy a demencją. Badanie przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w 2021 roku wykazało, że rozwój cukrzycy ponad 10 lat wcześniej zwiększył ryzyko demencji o ponad 18 procent.

Zgodnie z danymi CDC, ryzyko wystąpienia stanu przedcukrzycowego jest wyższe u osób z nadwagą, w wieku powyżej 44 lat, ćwiczących mniej niż trzy razy w tygodniu, mających rodzica lub rodzeństwo z cukrzycą typu 2, chorujących na cukrzycę w czasie ciąży lub urodzonych w wadze ponad 4 kilogramy.

US Preventive Services Task Force zaleca wszystkim dorosłym w wieku od 35 do 70 lat, u których stwierdzono nadwagę lub otyłość, wykonanie badań przesiewowych w kierunku stanu przedcukrzycowego lub cukrzycy. Jeśli poziom cukru we krwi jest niepokojący, zmniejszenie masy ciała, ćwiczenia fizyczne, zdrowa dieta i unikanie przetworzonej i ultraprzetworzonej żywności mogą zmniejszyć ryzyko.

Źródło: CNN