Profesor Adam Taylor, dyrektor Centrum Kształcenia Anatomii Klinicznej na Uniwersytecie Lancaster w Wielkiej Brytanii, opublikował w lipcu 2024 r., w czasopiśmie The Conversation obszerny artykuł naukowy o złożonym procesie chodzenia, który może wiele powiedzieć o stanie zdrowia i wieku danej osoby. Chodzenie to z pozoru prosty, powtarzający się cykl ruchów, dzięki którym możemy przemieszczać się z miejsca na miejsce. Jednak proces ten nie byłby możliwy bez zaangażowania mózgu i całego układu nerwowego, który wysyła precyzyjne impulsy do kończyn dolnych. Chodzenie składa się z fazy stania i przenoszenia, za wiele podstawowych odruchów odpowiada rdzeń kręgowy. Z kolei za koordynację odpowiada móżdżek, a układ przedsionkowy w uchu wewnętrzny pozwala utrzymać równowagę. Aby zachować płynny i stabilny ruch, potrzebna jest precyzyjne zsynchronizowanie wielu układów i zdrowa masa mięśniowa.
Starzenie się organizmu w oczywisty sposób wpływa na sprawność fizyczną. Profesor Taylor podkreśla, że wraz z upływem czasu mięśnie tracą masę, siłę i jakość. Zazwyczaj już po 30 roku życia można dostrzec utratę masy mięśniowej od 3-5% na dekadę, po 60 roku życia zmiany przyspieszają. To jest norma. Jednak bez odpowiedniej aktywności fizycznej, właściwej diety bogatej w białko albo pozbawionej aminokwasów oraz przy niedoborach witaminy D proces ten może przyspieszyć a szybsze starzenie się organizmu będzie zauważalne w sposobie chodzenia i da sygnał do podjęcia odpowiednich kroków pozwalających opóźnić utratę sprawności. Zmiana postawy na bardziej pochyloną, krótszy krok i stąpania na bardziej rozszerzonych nogach, zmniejszona rotacja tułowia ograniczająca koordynację nóg i rąk to tylko niektóre sygnały wskazujące na utratę siły mięśni, niekorzystną gdy następuje w młodym lub średnim wieku. Jeśli podobne zmiany są gwałtowne, bez szczególnego uzasadnienia i dochodzi do nich w młodym wieku należy sprawdzić czy nie wynikają one z poważniejszych zaburzeń spowodowanych chorobą.
Sposób chodzenia może również zapowiadać różne choroby neurodegradacyjne. Profesor Taylor podkreśla, że centralny układ nerwowy co prawda stale ulega atrofii, ponieważ jak się szacuje „ między 20 a 60 rokiem życia traci 0,1% neuronów, a później te straty się nasilają i na ogół powodują utratę płynności chodu” to jednak jeśli zmiana sposobu chodzenia następuje przed 60 rokiem życia, zauważona zostaje niestabilność albo spowolnienie ruchów, szuranie stopami, zmiana sposobu stawiania stóp, nieprzewidywalność chodu należy skonsultować się z lekarzem. Dzięki temu można na wczesnym etapie zdiagnozować choroby neurodegradacyjne i spowolnić ich postęp. Mogą to być między innymi: choroba Parkinsona, Hutingtona, choroba Alzheimera czy stwardnienie rozsiane. Zmniejszona płynność, stabilność i prędkość w tych wypadkach wynika z zaburzeń komunikacji między mózgiem a układem mięśniowo szkieletowym.
W artykule profesor Taylor porusza również kwestie chorób tętnic obwodowych, których objawy w postaci bólu nóg i pośladków podczas chodzenia spowodowane niedotlenieniem mięśni podczas chodzenia, sprawiają że osoby dotknięte tymi schorzeniami starają się zmniejszyć tempo chodzenia ograniczając w ten sposób wysiłek. Problemy z zachowaniem równowagi podczas chodzenia mogą wskazywać na problemy z uchem wewnętrznym, które mogą być wywołane infekcjami bakteryjnymi.
Trudności w poruszaniu się nasilają się z wiekiem i czasami są nieuniknione. Ale jak twierdzi profesor Taylor baczna obserwacja chodu własnego lub osoby bliskiej jest ważna z punktu widzenia wczesnego wykrycia niektórych chorób i dzięki temu skutecznej profilaktyki lub opóźnienia jej skutków. Dlatego też, choć nieczęsto się o tym mówi badania chodu prowadzone są w wielu ośrodkach naukowych i badawczych na świecie zarówno pod kątem chorób neurodegradacyjnych, naczyniowych, ale też w celu wspomagania chodu u osób z uszkodzeniami rdzenia kręgowego. Badania te mają na celu zrozumienie mechanizmów chodu, ich związku z procesami starzenia i chorobowymi, ale także rozwijanie nowych technologii wspomagających dla osób z zaburzeniami ruchu oraz poprawę życia, u tych osób, u których zaburzenia ruchu są sygnałem zbliżającej się choroby.
