Zgodnie z ustawą w 2023 r. na ochronę zdrowia powinny zostać przeznaczone środki nie niższe niż 6 proc. PKB, czyli nie mniej niż 157 mld zł. – Ostatecznie zgodnie z ustawą budżetową na 2023 r. oraz projektem planu Narodowego Funduszu Zdrowia zaplanowano środki na poziomie 165 mld zł. Czyli o 8 mld zł więcej. W ciągu roku wydatki były zwiększane do ostatecznego poziomu 184 mld zł, czyli ponad 7 proc. PKB - poinformował wiceminister zdrowia Wojciech Konieczny. 7 proc. dotyczy, oczywiście, PKB sprzed dwóch lat, czyli z roku 2022. Osiągnięcie tego wskaźnika w 2023 roku było możliwe, jak podkreślano, dzięki wykorzystaniu praktycznie wszystkich rezerw NFZ z funduszu zapasowego (zwracali na to uwagę autorzy raportu o luce finansowej w NFZ).
Wiceszef resortu zdrowia skupiał się przede wszystkim na wydatkach ministra zdrowia w ubiegłym roku. – Przekazano NFZ dodatkowe środki o łącznej wysokości ponad 2 mld zł. Zrealizowano inwestycje budowlane i zakupy inwestycyjne w szpitalach klinicznych oraz instytutach badawczych na łączną kwotę 729 mln zł. Przekazano Lotniczemu Pogotowiu Ratunkowemu 321 mln zł, które zostały przeznaczone głównie na sfinansowanie działalności lotniczych zespołów ratunkowych i transportu sanitarnego. Zwiększono również liczbę miejsc specjalizacyjnych dla rezydentów oraz pielęgniarek i położnych oraz diagnostów laboratoryjnych. Zwiększono też wynagrodzenie dla rezydentów w dziedzinach niepriorytetowych o 12 proc., a w dziedzinach priorytetowych o 21 proc. – wyliczał Konieczny.
Budżet ministra zdrowia wynosił w 2024 r. ponad 15 mld zł. i został w 97 proc. wykonany. Dodatkowe środki, ponad te zaplanowane w rezerwie celowej, zostały przyznane m.in. na wpłatę do funduszu zapasowego NFZ i dotację podmiotową oraz subwencje dla uczelni medycznych.
Najmocniej wybrzmiał jednak wątek Funduszu Medycznego, również dlatego, że ocena NIK (negatywna) dotycząca wykonania budżetu w części zdrowie w ogromnym stopniu dotyczy właśnie jego. – Skala stwierdzonych w trakcie kontroli nieprawidłowości dotyczących wydatkowania środków, rozliczania i udzielania dotacji świadczy o niewystarczającym nadzorze. W 2023 roku, trzy lata po utworzeniu Funduszu Medycznego, stopień zaawansowania realizacji zadań w ramach dwóch subfunduszy wynosił 1 proc. planu. W 2023 r. realizowano zadania w ramach subfunduszy rozwoju profilaktyki oraz terapeutyczno-innowacyjnego. Jednakże nadal faktycznym wykonawcą zadań subfunduszy był NFZ. Konsekwencją tych zaniechań było zamrożenie 7 mld zł, które w 2023 r. nie trafiły do systemu – mówił Marcin Stolarczyk, pełniący obowiązki dyrektora Departamentu Zdrowia Najwyższej Izby Kontroli. NIK rekomenduje zatem rozważenie likwidacji Funduszu Medycznego.
Resort zdrowia również ocenia realizację planu Funduszu Medycznego negatywnie. – W tym roku pierwszy raz od powstania Funduszu Medycznego planujemy wydatki większe niż wpływy. W tym roku wydamy ok. 5 mld zł. Na 1 czerwca wydaliśmy już ok. 1 mld. W tej chwili nie ma możliwości likwidacji Funduszu i nikt takich prac nie prowadzi. Robimy wszystko, by tempo wydatków zwiększyć – zapewniał wiceminister Konieczny, zapowiadając, że resort będzie chciał podjąć temat likwidacji FM, ale dopiero w przyszłym roku. Powód jest prosty – nie ma wątpliwości, że ewentualna ustawa, likwidująca Fundusz Medyczny, zostałaby zawetowana przez prezydenta, który wystąpił w 2020 roku z inicjatywą jego powołania. Pomysł od początku był skażony polityką, a ustawa przez kilkanaście miesięcy praktycznie nie działała – ale obecna koalicja nie chce, przynajmniej na razie, wadzić się o to z głową państwa.
Komisja Zdrowia również zaopiniowała realizację planu Funduszu Medycznego negatywnie (stosunkiem głosów dziesięć do czterech).
