Naczelna Rada Lekarska zwróciła się do ministra zdrowia z apelem o niezwłoczne podjęcie prac legislacyjnych zmierzających do wprowadzenia w treści ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia oraz ustawy z dnia z dnia 20 maja 2010 r. o wyrobach medycznych, ograniczeń w zakresie reklamy żywności oraz wyrobów medycznych, polegających na uniemożliwieniu reklamy tych produktów przy wykorzystaniu wizerunku osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub odwoływaniu się do osób sugerujących posiadanie takiego wykształcenia lub odwoływaniu się do zaleceń takich osób.
Zdaniem NRL masowa skala reklamowania żywności, w szczególności suplementów diety, a także wyrobów medycznych przy wykorzystaniu wizerunku osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub odwoływaniu się do osób sugerujących posiadanie takiego wykształcenia jest zjawiskiem negatywnie wpływającym zarówno na zdrowie publiczne w naszym kraju, jak również szkodzi wizerunkowi zawodowemu osób wykonujących zawody lekarza, lekarza dentysty czy farmaceuty.
Nieograniczona swoboda reklamowania takich produktów może prowadzić do ich nadmiernej konsumpcji lub stosowania ich zamiast skorzystania z niezbędnej konsultacji medycznej czy farmaceutycznej. NRL podkreśla, że udział w reklamie takich produktów osób z wykształceniem medycznym lub farmaceutycznym może sugerować odbiorcy, iż produkty te mają właściwości lecznicze. Brak stosownej regulacji uniemożliwiającej wykorzystywanie osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne do reklamy żywności podważa racjonalność normy prawnej wynikającej z treści art. 130 ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne. Przepis ten stanowi, iż ten, kto wprowadzanemu do obrotu produktowi przypisuje właściwości produktu leczniczego, pomimo że produkt ten nie spełnia wymogów określonych w ustawie, podlega grzywnie. Jeżeli zatem nie jest dozwolone przypisywanie żywności nie będącej produktem leczniczym właściwości produktu leczniczego, to nie ma uzasadnienia tolerowanie sytuacji reklamy takich produktów z wykorzystaniem wizerunku osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne lub sugerujących posiadanie takiego wykształcenia. Oczywistym powodem wykorzystywania takich osób w reklamach żywności jest tworzenie u potencjalnego odbiorcy reklamy wrażenia, iż reklamowany produkt na właściwości lecznicze.
W ocenie Naczelnej Rady Lekarskiej wykorzystywanie osób posiadających wykształcenie medyczne lub farmaceutyczne albo sugerujących posiadanie takiego wykształcenia we wskazany powyżej sposób jest działaniem wprowadzającym konsumentów w błąd i jest tym samym niezgodne z treścią art. 16 rozporządzenia (WE) Nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności. Przepis ten stanowi, iż bez uszczerbku dla bardziej szczegółowych przepisów prawa żywnościowego, etykietowanie, reklama i prezentacja żywności lub pasz, z uwzględnieniem ich kształtu, wyglądu lub opakowania, używanych opakowań, sposobu ułożenia i miejsca wystawienia oraz informacji udostępnionych na ich temat w jakikolwiek sposób, nie może wprowadzać konsumentów w błąd.
Przypomnijmy: Co grozi lekarzowi za udział w reklamie?
Wątpliwości rozwiewa Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej dr Grzegorz Wrona.
W związku z pojawiającymi się przypadkami udziału lekarzy w reklamach, Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej doktor Grzegorz Wrona wystosował w dniu 26 stycznia 2016 roku komunikat.
Przypomniał, że „Zgodnie z przepisami Kodeksu Etyki Lekarskiej (art. 63) lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swojego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych". Co to oznacza w praktyce? Oznacza to, że lekarze i lekarze dentyści nie mogą brać udziału w reklamach – dotyczy to nie tylko reklamy leków (produktów leczniczych), co do których jest to zabronione na mocy przepisów Prawa farmaceutycznego, ale także wszelkich innych produktów, włącznie z produktami będącymi wyrobami medycznymi czy suplementami diety.
Dr Wrona wskazał także, co grozi lekarzowi za udział w reklamie:
Lekarze i lekarze dentyści naruszający ww. przepis Kodeksu Etyki Lekarskiej muszą się liczyć z tym, że poniosą za to odpowiedzialność zawodową – postępowania w takich przypadkach są wszczynane przez rzeczników odpowiedzialności zawodowej, którzy następnie kierują wnioski o ukaranie do sądów lekarskich. Postępowania, które już zostały przeprowadzone, zakończyły się orzeczeniem winy, a najczęściej orzeczoną karą były kary upomnienia i kary pieniężne.
Na koniec Naczelny Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej odniósł się do przypadku lekarza Jacka Caby, występującego w reklamach:
Lekarz Jacek Caba, występujący jako lekarz laryngolog w reklamie telewizyjnej wyrobu medycznego Natursept, nie jest lekarzem wykonującym zawód i nie posiada specjalizacji w żadnej dziedzinie medycyny. Jego dane znajdują się w ewidencji Okręgowej Izby Lekarzy w Gdańsku, ale nie jest on członkiem ani tej, ani żadnej innej okręgowej izby lekarskiej. W związku z tym, nie jest prowadzone w stosunku do niego postępowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. Odpowiedzialności takiej podlegają bowiem lekarze, którzy są członkami izb lekarskich.”
Źródło: nil.org.pl
