Thinkstock/FPM[/caption]Czy na gruncie obowiązującego prawa istnieje możliwość, by farmaceuta mógł odmówić sprzedaży tzw. tabletki dzień po, powołując się na klauzulę sumienia? Wątpliwości wyjaśnia mecenas Katarzyna Bondaryk.
- Trzeba jasno powiedzieć, że farmaceuta nie może odmówić sprzedaży tej tabletki. Farmaceuta oczywiście będzie się powoływał na klauzulę sumienia, którą ma zagwarantowaną, ale w kodeksie etyki aptekarza, który nie jest – jak wiemy – źródłem obowiązującego prawa w Polsce. Takie źródło prawa w Polsce to Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, czy też decyzja, która dopuściła do obrotu lek EllaOne bez recepty. Ta decyzja też jest częścią tego prawa. Jeśli mielibyśmy się zastanawiać czy farmaceuta może decydować o sprzedaży bądź nie tabletek antykoncepcyjnych, to należy zastanowić się też czym jest apteka. Apteka jest miejscem, które ma zaspokajać potrzeby danej społeczności. Ma realizować ochronę zdrowia. A przecież ruch aptekarski walczy o to, by apteka była placówką ochrony zdrowia, nie zwykłym sklepem, gdzie po prostu sprzedawane są produkty lecznicze, leki. W związku z tym prawo farmaceutyczne wymaga, by w aptece był dostępny niezbędny asortyment leków. Prawo wskazuje także, że aptekarz nie powinien dokonywać wyborów zgodnych ze swoim sumieniem np. że do danej apteki zostanie zakupiony taki produkt a inny pominięty. Co więcej, prawo farmaceutyczne wskazuje, że jeśli w danym dniu nie jest dostępny produkt w aptece, to kierownik tej apteki powinien z pacjentem uzgodnić kiedy będzie on mógł przyjść i otrzymać produkt w tej konkretnej aptece. Klauzula sumienia farmaceutów nie istnieje na gruncie prawa. To trzeba jasno powiedzieć. To nie jest klauzula, którą mają lekarze, wpisaną wprost do ustawy o zawodach lekarza i lekarza-dentysty. Farmaceuci mają to tylko na gruncie swojej etyki. Pojawia się pytanie, co w sytuacji jeżeli w wyniku tego, że tabletka nie zostanie sprzedana w pierwszej, drugiej, trzeciej aptece, czyli czas do reakcji zostanie wydłużony, przez co powstanie domniemanie, że osoba zaszła w ciążę z powodu opóźnień w sprzedaży produktu. Tu też by było miejsce do roszczeń z powodu urodzenia dziecka – renty, odszkodowania i innych właściwych roszczeń. W związku z tym, na gruncie obowiązującego prawa nie ma możliwości, by farmaceuta mógł odmówić sprzedaży leku. Natomiast, czytając w Internecie wypowiedzi katolickich stowarzyszeń farmaceutów, którzy chcą wprowadzenia klauzuli sumienia do ustawy Prawo farmaceutyczne, należy się spodziewać, że niektórzy z farmaceutów będą takich czynności dokonywać. Trzeba jasno powiedzieć, że czynności takie będą naruszały prawo.
Czytaj także: Jest akt oskarżenia przeciwko lekarzom. Co zrobili?
