Po przeanalizowaniu aktualnej sytuacji epidemiologicznej w Polsce po powodzi, eksperci uznali, że nie ma potrzeby wprowadzenia masowych szczepień dla wszystkich mieszkańców terenów dotkniętych klęską. Zalecenia obejmują jednak szczepienia ochronne dla wybranych grup, szczególnie osób narażonych na bezpośredni kontakt z zanieczyszczonymi materiałami i wodą powodziową.
Sytuacja epidemiologiczna po powodzi – ocena ryzyka
Zagrożenia epidemiologiczne na terenach powodziowych wynikają z możliwości kontaktu z zanieczyszczoną wodą i skażonymi materiałami. W wyniku zalania różnych terenów i obiektów istnieje potencjalnie zwiększone ryzyko zachorowań na choroby przenoszone przez zanieczyszczoną wodę (np. enterotoksyczne Escherichia coli, Shigella, Salmonella, norowirusy, rotawirusy, enterowirusy, pasożyty jelitowe, a także znacznie rzadziej na wirusowe zapalenie wątroby typu A, leptospirozę, dur brzuszny). Mimo że w regionach dotkniętych klęską nie odnotowano znaczących wzrostów liczby przypadków chorób zakaźnych, istnieje zwiększone ryzyko zachorowań na choroby takie jak tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu A oraz dur brzuszny.
Od stycznia do września 2024 roku na terenie całego kraju odnotowano 232 przypadki WZW A, jednak tylko 28 przypadków miało miejsce na obszarach najbardziej dotkniętych powodzią (woj. opolskie i dolnośląskie). Choroby takie jak dur brzuszny i czerwonka miały charakter sporadyczny, a większość przypadków wiązała się z podróżami zagranicznymi.
Szczepienia przeciw tężcowi – kluczowa profilaktyka
Najważniejszą rekomendacją jest profilaktyka tężcowa, zwłaszcza wśród osób narażonych na urazy oraz pracujących przy usuwaniu skutków powodzi. Kontakt z zanieczyszczoną wodą nie jest sam w sobie wskazaniem do szczepienia, jednak w przypadku ran lub skaleczeń zaleca się profilaktykę poekspozycyjną. Szczepienie powinno być stosowane zgodnie z aktualnym schematem immunizacji, z uwzględnieniem stanu szczepień pacjenta.
Osoby pracujące w ratownictwie, służby porządkowe, wolontariusze, a także mieszkańcy terenów dotkniętych powodzią, którzy nie otrzymali szczepienia przypominającego w ciągu ostatnich 10 lat, powinny poddać się szczepieniu. Jest ono oferowane bezpłatnie w lokalnych ośrodkach zdrowia.
Wirusowe zapalenie wątroby typu A – niska zachorowalność
Sytuacja epidemiologiczna w zakresie WZW A pozostaje stabilna, a liczba przypadków przed powodzią była niska. Z tego powodu masowe szczepienia przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A nie są zalecane. Szczepienia mogą być natomiast rekomendowane dla osób, które będą długotrwale narażone na kontakt ze skażonymi ściekami, odpadami powodziowymi, a także personelu medycznego i pracowników służb porządkowych.
Dur brzuszny – brak potrzeby szczepień masowych
Dur brzuszny, podobnie jak inne choroby jelitowe - zdaniem ekspertów - nie stanowi obecnie zagrożenia na terenach powodziowych, co wynika z niskiej liczby zachorowań w kraju przed powodzią. Szczepienia zaleca się jedynie osobom zawodowo narażonym na długotrwały kontakt z zanieczyszczonymi materiałami, w tym służbom ratowniczym i porządkowym.
Na podstawie bieżącej sytuacji epidemiologicznej specjaliści nie przewidują konieczności masowych szczepień ochronnych, ale zachęcają do profilaktyki w grupach zwiększonego ryzyka. W razie zmiany warunków sanitarno-epidemiologicznych rekomendacje będą odpowiednio modyfikowane.
Źródło: MZ
