Co zmieniło się w leczeniu raka prostaty? O tym z dr Elżbietą Senkus-Konefką z Katedry i Kliniki Onkologii i Radioterapii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego rozmawia Iwona Schymalla.
Pani Doktor, coraz więcej mężczyzn choruje na raka prostaty. Czy coś się zmieniło w ostatnich latach jeśli chodzi o nowe terapie w zaawansowanej postaci tej choroby?
Od 2010 roku mamy wysyp nowych leków, które charakteryzują się tym, że wydłużają całkowite przeżycie chorych. Tego nie było w zasadzie przez poprzednie 6-8 lat i nagle od 2010 roku 5 nowych leków uzyskało rejestrację na podstawie właśnie wydłużenia całkowitego czasu przeżycia.
Nie wszystkie te leki są zarejestrowane w Europie. Jedną z nich to jest szczepionka przygotowywana indywidualnie, dostępna tylko w Stanach Zjednoczonych. Cztery z tych leków są dostępne w Europie, z czego w Polsce istnieje finansowanie jednego. I to tylko dla wybranej populacji chorych, to znaczy dla chorych, którzy otrzymali już chemioterapię. Ponieważ jest to generalnie hormonoterapia, czyli taka łagodniejsza forma leczenia. Tak naprawdę w onkologii staramy się najpierw korzystać z tych metod najłagodniejszych, a dopiero później z tych bardziej agresywnych. I taki jest logiczny porządek stosowania tych leków. Niestety w Polsce lek ten czyli abirateron jest dostępny tylko dla chorych po chemioterapii. Pozostałe leki jak na przykład enzalutamid, na dzień dzisiejszy niestety nie są refundowane.
Pani Doktor jakie znaczenie ma ta nowoczesna terapia, jeśli chodzi o wydłużenie czasu do postępu choroby? Jaki ma wpływ na jakość życia, czy te parametry są dla Państwa istotne?
Tak naprawdę takie dwa parametry, które bierzemy pod uwagę w onkologii, to jest oczywiście czas przeżycia oraz jakość życia. Wydłużenie czasu do postępu choroby jest też ważne, ale pod warunkiem zachowania dobrej jakości życia, to znaczy jeżeli lek jest bardzo toksyczny i wydłuża czas do progresji to wtedy taka rzecz jest dyskusyjna. Tutaj w przypadku co najmniej trzech z tych leków, są to leki o bardzo niskiej toksyczności, dwa z nich są to leki hormonalne, które tak naprawdę w badaniach klinicznych, kiedy podajemy te leki lub placebo, my nie wiemy czy chory bierze lek badany czy placebo. Te leki są tak mało toksyczne. Trzeci to jest izotop radu 226, który tak naprawdę jest formą radioterapii systemowej i jest nowym krokiem w dziedzinie radioizotopów, które są stosowane od lat. Z tym, że poprzednie izotopy charakteryzowały się bardzo dużą toksycznością. Obecnie rad 226, który jest alka emiterem to jest kwestia fizyczna, tym niemniej to promieniowanie ma bardzo mały zasięg, co za tym idzie – nie uszkadza tkanek okolicznych, albo w bardzo niewielkim stopniu. To leczenie ma bardzo niską toksyczność. Poza tym to są leki, które poprawiają jakość życia, wydłużają życie i nie pogarszają jakości ze względu na jakąś tam dodaną toksyczność.
Czy te wszystkie leki, o których mowa i wpływ tych nowych terapii może przyczynić się do tego, że rak prostaty nawet w zaawansowanej formie stanie się chorobą przewlekłą?
Z pewnością tak, przynajmniej u części chorych. Generalnie nowotwory to niejednolita grupa i zawsze mamy do czynienia z chorymi na bardzo agresywne postacie często mają szybkie progresje i często nie jesteśmy im w stanie pomóc. Ale większość chorych tak naprawdę ma chorobę przewlekłą i zaawansowany rak prostaty gruczołu krokowego jest chorobą na wiele lat. Średni czas przeżycia dla chorych z rozsianą chorobą to jest 4-5 lat. Te leki, każdy z nich dalej wydłuża przeżycie. Także to jest trochę metodą małych kroczków, że dzięki każdej kolejnej metodzie jest kolejna poprawa i cały czas dużo się dzieje na ten temat. Zresztą podobnie jak w raku piersi z choroby śmiertelnej,w krótkim czasie, mamy nadzieję, uda się zamienić to na chorobę przewlekłą, która będzie obecna, której się nie da wyleczyć ale, z którą można żyć –przynajmniej przez pewien rozsądny czasu.
