Jak mówił Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich, która od czterech lat przygotowuje kwartalne wydania Monitora, jedną z przyczyn spadku dostępności jest fakt, że od lat wydatki na ochronę zdrowia oscylują na poziomie minimum wymaganym przez ustawę, choć potrzeby systemu są znacznie wyższe, choćby dlatego, że rosną potrzeby zdrowotne. - Widzimy więc prawidłowość, że wydatki na dany rok są planowane na poziomie ustawowym, a następnie w ciągu roku dokonywane są korekty planu finansowego NFZ - tłumaczył.
Według obliczeń ekspertów, szacunkowa suma wydatków na zdrowie w 2024 roku zamknie się na poziomie 211,8 mld zł. W planach na 2025 rok założono wydatek 222,7 mld zł, co oznacza wzrost na poziomie zaledwie niespełna 11 mld zł, choć faktyczne wykonanie będzie (zapewne) wyższe. - To kwota wyraźnie niższa niż pojawiająca się podczas dyskusji nad pracami budżetu państwa na 2025 rok, kiedy to przedstawiano wzrost wydatków na poziomie ponad 30 mld zł - wskazywał Kozłowski.
Jak utrzymywanie wydatków na zdrowie na minimalnym poziomie wpływa na sytuację pacjentów? - Przyjrzeliśmy się ambulatoryjnej opiece specjalistycznej i oczekiwaniu pacjentów w przypadkach pilnych. Jeżeli weźmiemy rok do roku trzecie kwartały, liczba oczekujących wzrosła o 37,3 proc., zaś mediana czasu oczekiwania wzrosła o 38,6 proc. Natomiast w ciągu dwóch lat liczba osób oczekujących w przypadkach pilnych w AOS zwiększyła się o 98,9 proc. – mówił Kozłowski. W tym samym czasie nominalne wydatki na AOS zwiększyły się o niemal dwie trzecie.
Najwięcej pacjentów oczekuje w kolejkach do poradni neurologicznej (prawie 70 tys. osób), chirurgii urazowo-ortopedycznej (ponad 62 tys.) i zakładu rehabilitacji leczniczej dziennej (blisko 57 tys.).
Z kolei najdłuższa mediana czasu oczekiwania dotyczy poradni otolaryngologicznej (150 dni). Ponad 90 dni oczekuje się m.in. na wizytę w poradni hematologicznej i gastroenterologicznej dla dzieci.
Istotna jest też informacja dotycząca zadłużenia: już w poprzednim Monitorze eksperci zwracali uwagę na dynamiczny wzrost zobowiązań wymagalnych. Po trzecim kwartale 2024 roku zobowiązania szpitali publicznych ogółem osiągnęły ponad 23,8 mld zł, a zobowiązania wymagalne po raz pierwszy od lat przekroczyły 3 mld zł. - Jeżeli ta tendencja utrzyma się w kolejnych kwartałach, będziemy mieli do czynienia z sytuacją budzącą poważny niepokój - mówił Kozłowski.
Sytuację finansową szpitali niewątpliwie skomplikuje kolejna tura podwyżek od 1 lipca. FPP szacuje, że koszt wariantu maksymalnego podwyżek (czyli takiego, jaki był realizowany w latach 2022-2024) przekroczy w skali roku 17 mld zł. – NFZ takich pieniędzy po prostu nie ma – stwierdził ekspert.
