Badanie było finansowane przez firmę Janssen a przeprowadzono je we współpracy z działem naukowym Aetion oraz Pracownią Farmakoepidemiologii Wydziału Medycznego Szpitala Kobiecego Brigham Harvard Medical School.
W badaniu przeanalizowano profile ochrony, jaką zapewniają wszystkie trzy szczepionki dopuszczone do obrotu (bądź zatwierdzone) w USA. Dla wszystkich tych trzech preparatów zastosowano tę samą metodologię w odniesieniu do następujących trzech parametrów: infekcji przełamujących (tj. zachorowań u osób zaszczepionych), hospitalizacji i przyjęć na oddziały intensywnej opieki medycznej.[1]
Dotychczasowe kompleksowe badania dotyczące okresu ochrony zapewnianego przez szczepionki dopuszczone bądź zatwierdzone do stosowania w USA były ograniczone, a wiele z nich koncentrowało się na grupach wysokiego ryzyka [2],[3],[4],[5] bądź ściśle określonych rejonach geograficznych lub poszczególnych stanach.[6],[7],[8]
Tym razem mamy jednak do czynienia z szeroko zakrojonym badaniem trwałości ochrony przed COVID-19 w warunkach rzeczywistych w USA. Jest to pierwsze tego typu badanie, w którym przeanalizowano trwałość ochrony wyjściowej w okresie do 6 miesięcy dla wszystkich trzech szczepionek dopuszczonych do obrotu lub zatwierdzonych w USA w odniesieniu do następujących trzech parametrów: infekcji przełamujących COVID-19, hospitalizacji i przyjęć na oddziały intensywnej opieki medycznej.
Naukowcy wykorzystali krajowe dane dotyczące zgłoszonych roszczeń, dane laboratoryjne i szpitalne obejmujące 168 mln osób w celu przeprowadzenia kontrolnego badania klinicznego w okresie od 1 stycznia do 7 września 2021 roku w odniesieniu do 17 mln w pełni zaszczepionych osób sklasyfikowanych pod względem dat szczepienia, trzycyfrowego kodu pocztowego, wieku, płci i wskaźników chorób współistniejących.[1]
W badaniu skupiono się na trwałości ochrony, jaką zapewnia szczepienie. Dokonano pomiarów ilorazu szans (OR – Odds Ratio), który u osoby w pełni zaszczepionej określa prawdopodobieństwo wystąpienia zakażenia przełamującego, hospitalizacji lub przyjęcia na oddział intensywnej opieki medycznej w każdym miesiącu w porównaniu z prawdopodobieństwem wystąpienia tego typu zdarzenia w 1. miesiącu po pełnym zaszczepieniu.[1] Wartość ilorazu szans większa od jedności wskazuje, że ochrona, jaką zapewnia szczepionka, z biegiem czasu słabnie.[1]
Autorzy badania zastrzegają, że nie należy dokonywać bezpośrednich porównań ilorazu szans pomiędzy poszczególnymi preparatami, ponieważ na wyniki wpływ mogą mieć różnice wyjściowe (takie jak np. początkowa skuteczność trzech kohort szczepionek).[1]
Szczepionki mRNA (dwudawkowe) cechowały się słabnącą skutecznością w ochronie przed hospitalizacjami i zakażeniami przełamującymi,[1] przy czym skuteczność dawek podstawowych w przypadku pojedynczej dawki szczepionki Janssen była niższa niż w przypadku szczepionek mRNA podanych w dwóch dawkach.[1]
W odniesieniu do wszystkich trzech preparatów nie odnotowano spadku stopnia ochrony przed koniecznością przyjęcia na oddział intensywnej opieki medycznej – dowodzi to obecności trwałej ochrony przed przypadkami ciężkimi i stanem krytycznym.[1]
Szczegółowe wyniki badania:
Szczepionka Janssen przeciwko COVID-19 (pojedyncza dawka)
Szczepionka Janssen przeciwko COVID-19 wykazała trwałość skuteczności ochrony do 6 miesięcy w odniesieniu do hospitalizacji i przyjęć na oddziały intensywnej opieki medycznej w całym okresie badania – z niewielkim wzrostem zakażeń przełamujących rozpoczynającym się w 4. miesiącu.[1]
- Stwierdzono, że początkowy poziom skuteczności w 1. miesiącu po pełnym szczepieniu wynosił 81% (95% CI: 76%-82%) w przypadku hospitalizacji i 74% (95% CI: 72%-75%) w przypadku zakażeń przełamujących.[1]
- Trwałość ochrony:
- Nie odnotowano dowodów na słabnącą ochronę przed hospitalizacją związaną z COVID-19 podczas okresu badania (OR = 1,25, 95% CI [0,86, 1,80] w miesiącu 5+).[1]
- Podobnie nie odnotowano dowodów na słabnącą ochronę przed zakażeniem przełamującym w pierwszych trzech miesiącach obserwacji, z umiarkowanym osłabieniem ochrony przed zakażeniem przełamującym obserwowanym w 4. miesiącu (OR = 1,16, 95% CI [1,04, 1,29]) i w miesiącu 5+ (OR = 1,31, 95% CI [1,18, 1,47]).[1]
- Nie stwierdzono obecności dowodów na słabnącą ochronę przed przyjęciami na oddziały intensywnej opieki medycznej związanymi z COVID-19 w żadnym punkcie badania (OR = 1,40, 95% CI [0,43, 4,55] w 4. miesiącu).[1]
- Okres prowadzonych obserwacji nie był wystarczający, by uwzględnić kategorię obejmującą 6 i więcej miesięcy dla zakażeń przełamujących i dla hospitalizacji.[1]
Skuteczność szczepionki BNT162b2 [Pfizer] (dwie dawki w odstępie 21-42 dni)
- W przypadku preparatu BNT162b2 odnotowano wzrost liczby hospitalizacji i zakażeń przełamujących począwszy od 2. miesiąca – przy czym w okresie badania nie odnotowano spadku skuteczności z perspektywy przyjęć na oddziały intensywnej opieki medycznej.[1]
- Stwierdzono, że początkowy poziom skuteczności w 1. miesiącu po pełnym zaszczepieniu wynosił 89% (95% CI: 88%-90%) w przypadku hospitalizacji i 88% (95% CI: 87%-88%) w przypadku zakażeń przełamujących.[1]
- Trwałość ochrony:
- Analiza danych dowiodła, że ochrona przed hospitalizacją związaną z COVID-19 słabła w miarę upływu czasu w porównaniu z pierwszym miesiącem obserwacji po szczepieniu (OR = 3,97, 95% CI [3,26, 4,83] w miesiącu 6+).[1]
- Odnotowano dowody na osłabienie ochrony przed zakażeniem przełamującym, przy czym osłabienie to było narastająco większe w każdym miesiącu obserwacji (OR = 2,93, 95% CI [2,72, 3,15] dla BNT162b2 w miesiącu 6+).[1]
- Nie odnotowano dowodów na słabnącą ochronę przed przyjęciami na oddziały intensywnej opieki medyczne związanymi z COVID-19 w jakimkolwiek punkcie badania (OR = 1,36, 95% CI [0,80, 2,30] dla BNT162b2 w 4. miesiącu).[1]
Skuteczność szczepionki mRNA-1273 [Moderna] (dwie dawki w odstępie 28-42 dni)
W przypadku preparatu mRNA-1273 odnotowano: w 3. miesiącu wzrost liczby hospitalizacji, a w 2. miesiącu – wzrost liczby zakażeń przełamujących (bez spadku skuteczności w odniesieniu do przyjęć na oddziały intensywnej opieki medycznej w okresie, gdy prowadzono badania).
- Stwierdzono, że początkowy poziom skuteczności w 1. miesiącu po pełnym szczepieniu wynosił: 94% (95% CI: 93%-95%) w przypadku hospitalizacji i 92% (95% CI: 91%-92%) w przypadku zakażeń przełamujących.[1]
- Trwałość ochrony:
- Odnotowano dowody na umiarkowane osłabienie ochrony przed hospitalizacją związaną z COVID-19 w czasie w porównaniu z 1. miesiącem obserwacji po szczepieniu (OR = 1,66, 95% CI [1,26, 2,19] w miesiącu 6+).[1]
- Zauważono dowody na osłabienie ochrony przed zakażeniem przełamującym, przy czym osłabienie to było coraz większe w każdym miesiącu obserwacji (OR = 2,76, 95% CI [2,51, 3,04] w miesiącu 6+).[1]
- Nie odnotowano dowodów na słabnącą ochronę przed przyjęciami na oddział intensywnej opieki medycznej związanej z COVID-19 w jakimkolwiek punkcie badania (OR = 1,17, 95% CI [0,64, 2,13] dla mRNA-1273 w 4. miesiącu).[1]
Źródło: inf. pras. firmy Janssen
[1] Zheutlin A., Ott M., Sun R., et al. Durability of Protection against COVID-19 Breakthrough Infections and Severe Disease by Vaccines in the United States. Dostępne na stronie internetowej https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2022.01.05.22268648v1 Data dostępu: styczeń 2022.
[2] Poukka E, Baum U, Palmu A, et al. Cohort study of COVID-19 vaccine effectiveness among healthcare workers in Finland, December 2020 - October 2021. Vaccine. 2021. https://doi.org/10.1016/j.vaccine.2021.12.032
[3] Hagan LM, Mccormick DW, Lee C, et al. Outbreak of SARS-CoV-2 B.1.617.2 (Delta) variant infections among incarcerated persons in a federal prison-Texas, July-August 2021. Morbidity and Mortality Weekly Report. 2021;70(38):1349-1354.
[4] Rovida F, Cassaniti I, Paolucci Stefania, et al. SARS-CoV-2 vaccine breakthrough infections with the alpha variant are asymptomatic or mildly symptomatic among health care workers. medRxiv. Opublikowano dn. 3 lipca 2021 r. doi:10.1101/2021.06.29.21259500
[5] Nunes B, Rodrigues AP, Kislaya I, et al. mRNA vaccine effectiveness against COVID-19-related hospitalisations and deaths in older adults: A cohort study based on data linkage of national health registries in Portugal, February to August 2021. Eurosurveillance. 2021;26(38). doi:10.2807/1560-7917.ES.2021.26.38.2100833.
[6] Liu C, Lee J, Ta C, et al. A retrospective analysis of COVID-19 mRNA vaccine breakthrough infections-risk factors and vaccine effectiveness. medRxiv. Opublikowano dn. 7 października 2021 r. doi:10.1101/2021.10.05.21264583.
[7] Rosenberg ES, Dorabawila V, Easton D, et al. COVID-19 vaccine effectiveness by product and timing in New York state. medRxiv. Opublikowano dn. 9 października 2021 r. doi:10.1101/2021.10.08.21264595.
[8] Robles-Fontán MM, Nieves EG, Cardona-Gerena I, Irizarry RA. Time-varying effectiveness of the mRNA-1273, BNT162b2 and Ad26.COV2.S vaccines against SARS-CoV-2 infections and COVID-19 hospitalizations and deaths: an analysis based on observational data from Puerto Rico. medRxiv. Opublikowano dn. 18 października 2021 r. doi:10.1101/2021.10.17.21265101.
