Zniekształcenia kręgosłupa, alergie, otyłość, choroby zakaźne, nieodpowiednie żywienie, brak aktywności fizycznej i brak odpowiedniej profilaktyki, a co również niezwykle ważne, rozwijającej się edukacji nakierunkowanej na rodziców – to tylko niektóre z ogromnej liczby problemów zdrowotnych najmłodszych Polaków. Zdrowie dzieci w Polsce należy do bardzo zaniedbanych elementów systemu słuzby zdrowia, wymagających podjęcia pilnych kroków i współpracy systemowej. Musimy zapobiegać problemom zdrowotnym, zanim będziemy musieli je leczyć. Potrzebujemy nie tylko dostępności do świadczeń zdrowotnych, ale i odpowiedniej edukacji, profilaktyki i świadomości społecznej – mówili zgodnie goście debaty, licznie reprezentujący środowisko ekspertów nauki, oświaty, zdrowia i sportu, przedstawicieli organizacji pozarządowych i administracji rządowej.
Wychowanie młodego pokolenia w zdrowiu wymaga skutecznej działalności na wielu płaszczyznach, ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki. Podkreślić należy w tym zakresie postęp technologiczny, który z jednej strony jest cennym dobrobytem, umożliwiającym realizację celów, a z drugiej – zagrożeniem, rodzącym chociażby tzw. pseudoteorie. Niesprawdzone naukowe informacje, które pojawiają się w Internecie, mają bardzo silne oddziaływanie na rodziców, którzy w efekcie odnalezionych informacji, są narażeni na podejmowanie złych decyzji w stosunku do swoich dzieci – rozpoczął spotkanie Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli. Celem naszej dyskusji jest wypracowanie wspólnych wniosków i rekomendacji w zakresie omawianej sytuacji. Wymaga to współpracy wielu odpowiedzialnych podmiotów – podkreśliła Agnieszka Jadczyszyn, partner Instytutu Strategii i Rozwoju.
Wyniki przeprowadzonych analiz, wykazują, iż jednostki samorządu terytorialnego w zbyt małym zakresie angażują się w realizowanie potrzeb zdrowotnych dzieci i młodzieży, w rezultacie czego powstają nieodpowiednie i bazujące na nieznajomości tematu programy strategii regionów. Żadna z kontrolowanych przez NIK gmin nie posiadała informacji o liczbie dzieci i młodzieży z nieprawidłową wagą ciała. Ponad 56% jednostek samorządów terytorialnych nie posiada żadnej analizy potrzeb zdrowotnych dzieci i młodzieży. Stołówki i sklepiki szkolne nie spełniają wymogów zawartych w rozporządzeniu ministra zdrowia, a dzieci nie są poddawane kształtowaniu odpowiednich i prozdrowotnych nawyków. Nie działa specjalistyczna opieka psychologiczna, a szkoły i podmioty lecznicze nie mogą jej, jak i innych wskazań, realizować m.in. przez brak wystarczającego wsparcia finansowego.
Jakość opieki zdrowotnej ma szczególne znaczenie w okresie dziecięcym oraz dojrzewania młodych osób. Kształtowanie właściwych zachowaniań prozdrowotnych przekłada się na zdrową przyszłość i zdrowe społeczeństwo. Problemy rodzą m.in.: braki kadrowe dysproporcje struktury wiekowej kadr medycznych i specjalistów dziecięcych. W przypadku pielęgniarek, mamy znikomy procent osób przed 40. rokiem życia; niewystarczająca liczba gabinetów profilaktyki zdrowotnej oraz bardzo duże dysproporcje pomiędzy miastami i wsiami; udzielanie świadczeń w pomieszczeniach niespełniających warunków, a także brak dostępności świadczeń pielęgniarki i higienistki szkolnej. Daleki od ideału jest także odsetek gabinetów stomatologicznych w szkołach. Pomiędzy Polską a innymi krajami Unii Europejskiej istnieje wielka przepaść w zakresie występowania u dzieci próchnicy. Borykamy się z niepokojącym wzrostem zachorowań na choroby zakaźne, takie jak krztusiec czy odra. Rosną problemy zdrowotne u dzieci i młodzieży na najróżniejszych płaszczyznach. Potrzebujemy ustawy, której celem będzie wprowadzenie kompleksowych rozwiązań opieki zdrowotnej dzieci i młodzieży – zaznaczył Piotr Wasilewski, dyrektor Departamentu Zdrowia NIK.
Szymon Chrostowski, doradca społeczny ministra zdrowia, przedstawił kluczowe wyzwania zdrowotne dla dobra dzieci i młodzieży. Szczególnej uwagi wymaga kwestia szczepień przeciwko HPV. W krajach, w których funkcjonuje odpowiednio prowadzona profilaktyka w tym zakresie, a w młodym wieku szczepione są zarówno dziewczynki, jak i chłopcy, sytuacja wygląda znacznie lepiej, a zachorowalność na m.in. raka szyjki macicy jest dużo mniejsza. Opieka zdrowotna wymaga poprawienia standardu organizacyjnego oraz samych warunków w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych. Bardzo znacząco ukazują to skargi wpływające do Biura Rzecznika Praw Pacjenta, o których opowiedziała Agnieszka Wernik, dyrektor Departamentu Strategii i Działań Systemowych w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta. Zdarzają się rażące sytuacje, kiedy to uczniowie są badani w miejscach narażających ich intymność, a często również w towarzystwie innych, poza persolenem medycznym, osób. Opieka zdrowotna nad małoletnimi prowadzi do wielu wyzwań systemowych. Musimy przeanalizować mnóstwo kwestii, mogących poprawić sytuację i zapewnić młodym osobom odpowiednią opiekę.
Odpowiednia inwestycja na wczesnych etapach życia w oczywisty sposób przekształca się w lepszą zdrowotność obywateli w późniejszych latach. To jednocześnie ogromna korzyść dla płatnika i budżetu państwa. Zdrowe społeczeństwo to bowiem zdrowa gospodarka. Refleksja jest bardzo smutna. Problemy i wyzwania zdrowotne dotyczące dzieci i młodzieży są podkreślane od dawna, a nadal czekamy na stosowne kroki i zmiany – dodał Piotr Mierzejewski, dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Profilaktyka zdrowotna nad uczniami w szkole znajduje się w obszarze współpracy Ministerstwa Edukacji Narodowej, Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Sportu. Punktem integrującym jest ustawa o opiece zdrowotnej nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym. Wśród kluczowych zaleceń m.in. bezpieczeństwo i higiena w szkole, wydłużenie przerw międzylekcyjnych, a w tym dłuższej przerwy na spożycie posiłku. Jest to kompleksowa i odpowiednio prowadzona współpraca, a naszym wspólnym celem jest wypracowanie jak najlepszych rozwiązań – odniosła się do tematu Agnieszka Ludwin, zastępca dyrektora Departamentu Wychowania i Kształcenia Integracyjnego w Ministerstwie Edukacji Narodowej.
Agnieszka Jadczyszyn z ISiR zwróciła uwagę również na inny, a równie ważny element dążenia do poprawy sytuacji w zakresie zdrowotności dzieci i młodzieży – komunikację w edukacji oraz rolę kampanii społecznych w profilaktyce zdrowotnej. Należy uwzględnić różnorodność i współczesny kształt przekazu, jaki dociera do najmłodszych. Bardzo ważną rolę odgrywają tutaj nowoczesne technologie, obecność w sieci, kanały społecznościowe. Nowe media, pomimo wynikających z nich również zagrożeń dla najmłodszych, mogą być w bardzo mądry sposób wykorzystane w promowaniu odpowiednich i prozdrowotnych wzorców. W celu podniesienia efektywności kampanii społecznych, mających przynieść realną poprawę zdrowotności najmłodszych, należy konsultować ich założenia właśnie z dziećmi i młodzieżą. Czynne włączanie ich w kreowanie kampanii pozwoli na lepsze efekty prac. Musimy zwracać również uwagę na zróżnicowanie regionalne i budować przekazy bazując na zebranych danych. Wnioski oraz rekomendacje wypracowane podczas debaty przez jej organizatorów, panelistów i ekspertów zaangażowanych w zdrowie dzieci i młodzieży, zostaną przekazane administracji rządowej.
Prelegantami oraz gośćmi debaty byli:
- Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli
- Agnieszka Jadczyszyn, partner Instytutu Strategii i Rozwoju, Doradca Prezydenta Pracodawców RP
- Ilona Klejnowska-Kamińska, partner Instytutu Strategii i Rozwoju
- Szymon Chrostowski, doradca społeczny ministra zdrowia
- Katarzyna Skrętowska-Szyszko, główny specjalista w Zespole Spraw Społecznych i Prawa Administracyjnego
- Piotr Mierzejewski, dyrektor Zespołu Prawa Administracyjnego i Gospodarczego
- Grzegorz Błażewicz, zastępca Rzecznika Praw Pacjenta
- Agnieszka Wernik, dyrektor Departamentu Strategii i Działań Systemowych
- Agnieszka Ludwin, zastępca dyrektora Departamentu Wychowania i Kształcenia Integracyjnego
- Krzysztof Klichowicz, kierownik Sekcji POZ Wydziału Lecznictwa Ambulatoryjnego DSOZ w NFZ
- Bartosz Bartoszewicz, wiceprezydent Gdyni ds. jakości życia
- Piotr Wasilewski, dyrektor Departamentu Zdrowia NIK
- Jakub Gierczyński, wykładowca z zakresu ekonomiki ochrony zdrowia
- Olga Partyka - Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Zakład Analiz Ekonomicznych i Systemowych NIZP-PZH
- Michał Marszałek, dyrektor biura ds.Ochrony Zdrowia,Urząd Miasta Kraków
- Prof. Anna Oblacińska - kierownik Zakładu Zdrowia Dzieci i Młodzieży
- Mgr Wisława Ostręga - Zakład Zdrowia Dzieci i Młodzieży w Instytucie Matki i Dziecka
- Prof. Anna Fijałkowska - z-ca dyrektora ds. Nauki w Instytucie Matki i Dziecka
- Tomasz Maciejewski - dyrektor w Instytucie Matki i Dziecka
- Agnieszka Szypowska - pediatra, diabetolog Beata Jurkiewicz - prof. nadzw. dr hab. n. med. Chirurgi Dziecięcej chirurg dziecięcy, urolog dziecięcy
- Bolesław Kalicki - konsultant wojewódzki ds. Pedriatrii Wojskowy Instytut Medyczny, Klinika Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej
- Agnieszka Kałwa - Instytut Psychiatrii i Neurologii, Klinika Psychiatrii Dzieci i Młodzieży
- Dorota Cianciara - konsultant wojewódzki ds. Zdrowia Publicznego, Szkoła Zdrowia Publicznego
- Joanna Jaczewska-Schuetz - zastępca dyrektora w Instytucie Żywności i Żywienia
- Michał Rzytki - dyrektor w Departamencie Promocji i Jakości Żywności Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Monika Lubojemska - Bajko - Wydział Rolnictwa Ekologicznego, Departament Promocji i Jakości Żywności, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
- Ewa Borek - prezes Zarządu w Fundacji MY Pacjenci
- Waldemar Malicki - właścicel marki SOOSH
- Agnieszka Sznyk - Instytut Innowacji i Odpowiedzialnego Rozwoju "Innowo"
- Karina Terzoni - dziennikarka, motywatorka sportowa
- Anna Widarska - dyrektor Departamentu Matki i Dziecka w Ministerstwie Zdrowia
- Ewa Snopek - specjalista w Biurze Rzecznika Praw Dziecka
- Prof. Teresa Jackowska - konsultant krajowy w Dziedzinie Pedriatrii
- Aleksandra Lusawa - syrektor Departamentu Promocjii Zdrowia w GIS
- Andrzej Kosiński - zastępca dyrektora Departamentu Higieny Środwiska w GIS
Medexpress.pl był patronem medialym debaty „Opieka zdrowotna nad uczniami" zorgniazowanej przez NIK i Instytu Strategii i Rozwoju.
