3 sierpnia 2018 roku Andrzej Duda podpisał ustawę z 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Dopalacze będą traktowane jak narkotyki. Już za posiadanie znacznej ilości tych nowych środków psychoaktywnych będzie groziło do 3 lat więzienia, a za handel nimi nawet 12 lat.
W raporcie po kontroli "Przeciwdziałanie sprzedaży dopalaczy" NIK wskazywała, że pomimo działań podejmowanych przez organy państwa skala zjawiska dostępności dopalaczy w Polsce oraz zatruć tymi środkami wykazywała generalnie tendencję wzrostową.
Nowelizacja, tak jak postulowała NIK ustanawia odpowiedzialność karną za wprowadzenie do obrotu, udzielanie i posiadanie nowych substancji psychoaktywnych. Ponadto wprowadza obowiązek zgłaszania Państwowej Inspekcji Sanitarnej przypadków zatrucia lub podejrzenia zatrucia środkiem zastępczym bądź też nową substancją psychoaktywną.
Po zmianach wpisywanie dopalaczy do wykazu Nowych Substancji Psychoaktywnych będzie szybsze. Wszystkie listy związków zakazanych będą stanowiły załącznik do rozporządzenia ministra zdrowia, a nie do ustawy. Ułatwi to ich aktualizację, a w efekcie przyspieszy delegalizację kolejnych dopalaczy.
Uzupełniono także przepisy dotyczące leczenia i rehabilitacji użytkowników nowych środków odurzających. Z badań wynika bowiem, że uzależniają one podobnie jak narkotyki.
Mimo to, Najwyższa Izba Kontroli wskazuje, że nadal wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nowych środków zastępczych, czyli takich, które nie zostały jeszcze zdefiniowane i wykazane w rozporządzeniu ministra zdrowia sankcjonowane będzie, jak dotychczas, administracyjną karą pieniężną, wymierzaną przez państwowego inspektora sanitarnego. NIK podkreśla, że utrzymanie takiego rozwiązania może stwarzać ryzyko nieosiągnięcia pożądanego stopnia ograniczenia dostępności dopalaczy.
W latach 2010 - 2016 w całym kraju nałożono łącznie 64,8 mln zł kar, natomiast do budżetu państwa wpłynęło zaledwie 2,8 proc. tej kwoty tj. 1,8 mln zł. Okoliczności te skutkowały rzeczywistą bezkarnością podmiotów zajmujących się tym nielegalnym procederem.
Nowe regulacje mają obowiązywać od 1 listopada 2018 r.
Źródło: NIK