To nie wszystko – negatywnym efektem „pocovidowym” jest głuchota jednostronna. Bardzo wielu pacjentów – mówimy o trzycyfrowej liczbie, którzy doświadczyli tego powikłania leczyliśmy w naszym ośrodku. Mogę stwierdzić, że lekarze innych specjalności już nie bagatelizują takich objawów i bardzo szybko kierują pacjentów do otolaryngologów – zmiana podejścia do problemów ze słuchem jest efektem pandemii COVID-19, ale także epidemii grypy i wirusa RSV.
Warto przeczytać
Otolaryngolodzy stali się specjalistami, do których trafiają pacjenci chorujący na różnego rodzaju infekcje wirusowe. Musimy mieć świadomość, że takie nieleczone zakażenia mogą prowadzić do powikłań w postaci częściowego lub całkowitego niedosłuchu. Chciałbym podkreślić, że niedosłuchy są bardzo często nieodwracalne, dlatego nie możemy tego objawu lekceważyć, w szczególności u dzieci.
Mogę stwierdzić, że w ubiegłym roku rodzice – z powodu bardzo wielu zachorowań na infekcje wirusowe i dużego zainteresowania mediów tym tematami – szybciej niż dotychczas zgłaszali się z dziećmi do lekarzy. Wśród polskich pacjentów i lekarzy rośnie świadomość powikłań otolaryngologicznych w infekcjach wirusowych, dlatego zauważyliśmy, że w 2022 roku trafiało do nas zdecydowanie więcej dzieci z zapaleniami uszu i powiększonymi migdałkami.
Wojna w Ukrainie, a wcześniej pandemia, wpłynęła również na wzrost roli telemedycyny w otolaryngologii – zdalnych porad i konsultacji na odległość, przesyłu dokumentacji medycznych, badań diagnostycznych, które można wykonać w domu, narzędzi do rehabilitacji. W 2022 roku, właśnie dzięki rozwiązaniom telemedycznym, mogliśmy pomagać otolaryngologom i ich pacjentom z Ukrainy, gdzie mobilność jest teraz mocno ograniczona, a także wspierać kraje Azji Środkowej.
Jako otolaryngolog z niepokojem oglądam nagrania z Ukrainy – wystrzały, huk i hałas są ogromnym zagrożeniem dla słuchu. Do naszych trzech filii, które działają w trudnych warunkach na Ukrainie trafia bardzo duża liczba pacjentów, którzy mają uszkodzone błony bębenkowe i pohałasowe uszkodzenie słuchu. Ukraińców z problemami ze słuchem leczymy także w Polsce – zatrudniliśmy personel medyczny, który zna język ukraiński. Niestety nie mam dobrych prognoz – szacuję, że przynajmniej kilkanaście procent społeczeństwa ukraińskiego będzie miało problemy ze słuchem, w tym nieodwracalne uszkodzenia. To będzie ogromne powojenne wyzwanie dla tamtejszej służby zdrowia.
Najważniejszym wydarzeniem 2022 roku w otolaryngologii był Światowy Kongres Audiologii, który w kwietniu zorganizowaliśmy w Warszawie. Dyskutowaliśmy o najważniejszych zagadnieniach dotyczących słuchu, jego ochrony i rehabilitacji – telemedycynie w audiologii, badaniach przesiewowych, leczeniu częściowej i jednostronnej głuchoty, zapobieganiu ubytkom słuchu oraz zastosowaniu aparatów słuchowych i implantów.
Najważniejsze wyzwania dla otolaryngologii na rok 2023
Stawiam na rozwój diagnostyki molekularnej i terapii genetycznych. To umożliwi wprowadzenie jeszcze bardziej spersonalizowanej diagnostyki pacjentów pod katem wykrytych schorzeń - chorób rzadkich, uwarunkowanych genetycznie niedosłuchów.
Kolejnym rozwojowym tematem jest miniaturyzacja oraz coraz bardziej zindywidualizowane urządzenia wszczepialne pacjentom - w pełni kompatybilne ze smartfonami i komputerami. Dzięki takim rozwiązaniom lekarz będzie mógł nadzorować pacjenta i sprawdzić, w jaki sposób korzysta ze sprzętu oraz jak przebiega rehabilitacja.
No i wreszcie marzenie nas wszystkich, które w tym roku na pewno się jeszcze nie spełni – to tabletka, którą zażyjemy, a ona sprawi, że będziemy dobrze słyszeć. Biorę udział w różnych badaniach, które przybliżają nas do tego cudownego środka. W przypadku pewnych wybranych jednostek chorobowych związanych z neuropatią słuchową, liczę, że odniesiemy sukces w perspektywie pięciu lat.
We współpracy z najważniejszymi ośrodkami naukowymi na świecie uczestniczymy także w innych badaniach, które mogą pomóc leczyć np. zaburzenia związane z genetycznym niedosłuchem.
W tym roku objąłem funkcję prezydenta-elekta Międzynarodowej Rady Doradczej Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii. Chciałbym, aby podczas mojej prezydentury Polska stała się miejscem, do którego będą przyjeżdżali specjaliści z całego świata, żeby poznać najnowsze metody stosowane w otolaryngologii. Jesteśmy pionierami w bardzo wielu rozwiązaniach, które możemy promować dzięki wizytom lekarzy w Kajetanach. Moim celem jest również włączenie polskich otolaryngologów do prac badawczych w najlepszych ośrodkach naukowych w Stanach Zjednoczonych.
W 2023 roku organizujemy również bardzo ważne wydarzenie – Kongres Szumów Usznych w Biszkeku w Kirgistanie, który odbędzie się we wrześniu. Specjaliści z całego świata będą dyskutować jak najlepiej pomóc osobom, które doświadczają tego poważnego problemu, który może być symptomem wielu poważnych schorzeń organizmu.
Podobnie jak w roku ubiegłym, będziemy również wspierać, młodych ludzi z niepełnosprawnością intelektualną – w tym zakresie współpracujemy z Olimpiadami Specjalnymi Polska. Będziemy przeprowadzać badania przesiewowe, które pozwalają ocenić funkcjonowanie narządu słuchu i w porę podjąć działania, mające na celu postawienie głębszej diagnozy oraz rozpoczęcie właściwego leczenia.
Przeprowadzenie badania słuchu u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną nie jest łatwe z uwagi na często pojawiąjące się trudności z właściwym zrozumieniem komunikatu werbalnego oraz utrzymanie należytej koncentracji przez dłuższy czas. Bardzo często tacy mali pacjenci nie są w stanie samodzielnie opowiedzieć o dolegliwościach, które im doskwierają. To nasze zadanie – zwrócić uwagę na niepokojące symptomy oraz wprowadzić odpowiednie leczenie i rehabilitację.
Prof. dr hab. n.med. i n. o zdr. Piotr Skarżyński – otorynolaryngolog, otorynolaryngolog dziecięcy, audiolog i foniatra, dyrektor ds. nauki i rozwoju z Instytutu Narządów Zmysłów, prezydent elekt Międzynarodowej Rady Doradczej Amerykańskiej Akademii Otolaryngologii.
