Plan finansowy NFZ na 2016 r. wymaga jeszcze akceptacji ministrów zdrowia i finansów. Ale BCC już go ocenia. Jak?
Plan został opracowany w oparciu o zweryfikowane prognozy na lata 2016-2018 zarówno w zakresie przychodów jak również kosztów. Prognoza przychodów została określona zgodnie ze wskaźnikami przyjętymi do założeń projektu budżetu państwa na 2016 r.
NFZ planuje przychody w wysokości 72 365 683 tys. zł. Dynamika w stosunku do planu na rok 2015 jest na poziomie 4,3 proc. Wśród planowanych przychodów 69 458 291 tys. zł, tj. 95,98 proc. przychodów dotyczy przede wszystkim składek przekazywanych za pośrednictwem ZUS i KRUS, a także oskładkowania od stycznia 2016 r. umów cywilnoprawnych.
Najważniejsze wskaźniki projektu planu NFZ na 2016 r. w obszarze kosztów świadczeń opieki zdrowotnej:
1. Nakłady na podstawową opiekę zdrowotną wzrosną o ponad 20 proc. (najwyższy procent wzrostu) i będą stanowić 13,7 proc. budżetu NFZ.
2. W ambulatoryjnej opiece specjalistycznej (dynamika przyrostu planowanych środków została określona na 3,5 proc.
3. Planowany wzrost w:
- opiece psychiatrycznej – 6,1 proc.,
- rehabilitacji leczniczej – 2,5proc.,
- świadczeniach pielęgnacyjnych – 7,3 proc.,
- opiece paliatywnej i hospicyjnej – ponad 11 proc.,
- leczeniu stomatologicznym – 2proc.,
- profilaktycznych programach zdrowotnych – 6,6 proc.,
- świadczeniach opieki zdrowotnej kontraktowanych odrębnie – ponad 5 proc.,
- na leczenie szpitalne – 5,4 proc.
Plusy:
1. Najwięcej skorzysta podstawowa opieka – nakłady na nią wzrosną o 20,9 proc. z obecnych 7,7 mld zł do 9,4 mld zł. POZ stanowi 13,7 proc. budżetu NFZ. Podwyżka jest znacząca. Jest szansa na większe zaangażowanie lekarzy i lepsze diagnozowanie jednostek chorobowych objętych pakietem onkologicznym i kolejkowym.
2. Uwzględnienie w podziale środków dla podstawowej opieki skutków wzrostu stawki kapitacyjnej lekarza, pielęgniarki i położnej. To ważny mechanizm o charakterze motywacyjnym.
3. Przeznaczenie na lecznictwo szpitalne 43,5 proc. wszystkich środków (ponad 5 proc. wzrostu). Przede wszystkim na świadczenia wysokospecjalistyczne. Porównawczo, podstawowa opieka zdrowotna stanowi 13,7 proc. budżetu NFZ.
4. Zmniejszony nacisk na leczenie szpitalne na rzecz podstawowej opieki zdrowotnej, realizowanej także w ramach ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS w planie finansowym NFZ wzrost o 3,5 proc.).
5. Zwiększone nakłady na opiekę paliatywną i hospicja z 384 mln zł na 414 mln zł. Szczególnie istotne w związku z realizacją tzw. pakietu onkologicznego i opieki zdrowotnej nad seniorami.
6. Zwiększenie finansowania leczenia osób nieubezpieczonych (dzieci i bezdomnych).
7. Rezerwacja środków (zgodnie z regułą ostrożnościową) na zwrot kosztów świadczeń zdrowotnych realizowanych na podstawie przepisów dyrektywy transgranicznej.
8. Przewidziana rezerwa dotycząca projektowanych zmian ustawy o informatyzacji i wydaniu kart ubezpieczenia zdrowotnego, karty profesjonalisty oraz kosztów utrzymania infrastruktury informatycznej w ochronie zdrowia.
Minusy:
1. Niewielki wzrost nakładów na leczenie psychiatryczne (w tym uzależnień), które miało być jednym z priorytetów.
2. Zmieniony sposób refundacji leków. Zmniejszona kwota na refundację leków z 7,7 mld zł do 7,6 mld zł. Jej zwiększenie uzależnione jest od zwolnienia rezerwy w wysokości 603 mln zł przeznaczonej na świadczenia zdrowotne lub refundację leków. Nie ma żadnej gwarancji, że zostaną one wykorzystane na refundację leków.
3. Minimalny wzrost (o 35 mln zł) nakładów na stomatologię, które łącznie wyniosą 1,79 mld zł (co stanowi 2,56 proc. udziału w całości funduszu).
4. Brak zwiększenia wydatków na rehabilitację i lecznictwo uzdrowiskowe.
5. Nie zaplanowano wzrostu dotacji na realizację zadań Zespołów Ratownictwa Medycznego.
6. Nieznaczny wzrost środków na finansowanie szpitali powiatowych, których sytuacja finansowa systematycznie ulega pogorszeniu.
Z punktu widzenia przedsiębiorców:
1. Dobrze, że budżet NFZ rośnie, jednakże w relacji do PKB jest to niewielki wzrost. Tylko o 0,27 proc. To zbyt mało.
2. W dalszym ciągu z 6,5 proc. PKB na lecznictwo. Polska wg badań OECD plasuje się w końcówce państw Europy.
3. Finansowanie szpitali, przede wszystkim powiatowych, jest nieadekwatne do roli jaką spełniają w systemie ochrony zdrowia. Koniecznością jest zwiększenie środków finansowych na kontraktowanie świadczeń w szpitalach powiatowych.
4. Przyjęty algorytm podziału środków jest zgodny z zasadami określonymi w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – jednakże nie gwarantuje równego/proporcjonalnego rozdziału środków na poszczególne regiony.
5. Należy postawić pytanie: Jak wzrost budżetu NFZ zostanie wykorzystany? Czy na realizację wyłącznie ministerialnych obietnic podwyższenia płac pielęgniarkom, położnym i pozostałego personelu medycznego?
6. Poprawa funkcjonowania systemu opieki zdrowotnej potrzebuje dodatkowych źródeł finansowania: Najwyższy czas na podjęcie konkretnych decyzji dotyczących wprowadzenia dodatkowych ubezpieczeń zdrowotnych. Pozwoliłoby to na objecie prywatną opieką medyczną większej liczby osób; Rozważenia wymaga również propozycja podniesienia wymiaru składki zdrowotnej, a także jej stawki procentowej. Obecna rośnie ona zdecydowanie za wolno. Jednakże, podwyższona składka nie może obciążać tylko pracodawców.
Nie ma poważnych obaw, by prognozowane w 2016 r. przychody NFZ ze składek na ubezpieczenie zdrowotne nie zostały zrealizowane w wyniku niższego wpływu składki zdrowotnej. Bieżący rok potwierdza wyższy napływ składki zdrowotnej niż planowano i jest efektem działania wielowymiarowego układu społeczno-gospodarczego (przychody z wynagrodzeń, rent i emerytur).
2. Koniecznością jest:
- stworzenie prawidłowego, wzorcowego modelu dystrybucji leków od wytwórcy, producenta, poprzez hurtownie, po obrót detaliczny;
- przyjęcie dokumentu rządowego pt. „Polityka lekowa państwa” i określenie w nim priorytetów, zarówno z punktu widzenia pacjentów, lekarzy, aptekarzy, hurtowników jak i przemysłu farmaceutycznego;
- nowelizacja ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych i skorelowania jej regulacji z polityką zdrowotną przewidzianą w Nowej Strategii Ministerstwa Zdrowia.
Plan finansowy NFZ na 2016 r. nie jest propagandą sukcesu. Jest oparty o realia ekonomiczne i prawne. Pomimo zgłaszanych przez przedsiębiorców uwag i zastrzeżeń, zasługuje na poparcie.
