Medycyna pracy ma duży potencjał w realizowaniu strategii zdrowia publicznego. Na ile jest on wykorzystywany.
Potencjał rzeczywiście jest ogromny. Większość z nas raz na trzy, cztery lata trafia na badanie profilaktyczne i to jest badanie, które może być przeglądem stanu zdrowia. To nie tylko badanie w celu orzeczniczym, czyli w celu uzyskania dokumentu. To jest również badanie, które pozwala powiedzieć, czy mamy nadciśnienie, wysoki cukier, jaka jest masa ciała w porównaniu ze wzrostem, czyli BMI.
Lekarz medycyny pracy rzeczywiście widuje się z pracownikiem regularnie co jakiś czas. Może to służyć wykryciu wielu chorób cywilizacyjnych, czasem już na wczesnym etapie. Potrzebna jest jednak czujność diagnostyczna…
Absolutnie czujność diagnostyczna jest potrzebna, ale ta czujność ma być również cechą pacjenta. On oczywiście myśli najczęściej optymistycznie o swoim zdrowiu. Jest jednak szereg chorób, które nie dają objawów, a wśród nich nowotwory, choćby nowotwór jelita grubego, który jest cichym zabójcą. W momencie, kiedy się pojawiają już dolegliwości czy objawy, to jest już naprawdę zaawansowana choroba. O ile kobiety w miarę dobrze kontrolują cytologię czy mammografię, to już z kolonoskopią jest źle, a badanie prostaty wykonuje mało kto.
Jakie są najważniejsze wyzwania zdrowia publicznego w najbliższych latach?
Musimy kontrolować epidemie i to nie tylko te wielkie, które pojawiają się nagle i mobilizują nas i powodują masowe działania. Mamy też przecież epidemię otyłości, mamy epidemię chorób odtytoniowych, mamy choroby pochodzenia alkoholowego, mamy depresję. Żyjemy w czasach, które nie sprzyjają ani relaksowi, ani uzyskaniu równowagi pomiędzy pracą a życiem rodzinnym. Wyzwań jest sporo. Można o nich mówić, ale też spojrzeć na nie z punktu widzenia wyzwania system: Jak sprawić, żeby badania profilaktyczne były bardziej skuteczne? Jak sprawić, żeby idąc do lekarza POZ być lepiej zaopiekowanym, żeby krócej czekać na poradę specjalisty, żeby idąc do szpitala uzyskać w najbliższym możliwym czasie odpowiednie leczenie. Dziś wiele zabiegów wykonuje się jednego dnia.
Zdefiniowaliśmy wyzwania. Jakie idą w ślad za nimi rekomendacje?
W przypadku epidemii chorób odtytoniowych wyzwaniem jest przede wszystkim dostępność tych produktów. Nie mówię już o tradycyjnych papierosach, ale mówię również o tych innowacyjnych produktach. Są one powszechnie dostępne, są reklamowane. Potrzebna jest edukacja i mówienie, że to jest jednak produkt nie do końca zbadany, że on może uzależniać. Oczywiście jest mniejszym złem w porównaniu z paleniem, ale palenie można rzucić.
