PRZECIWCIAŁA JAKO DODATKOWA OPCJA
Choć kolejne warianty koronawirusa wywołują ciężki przebieg choroby Covid-19 u coraz mniejszego odsetka pacjentów, to zdaniem ekspertów wciąż trzeba dokładać starań, by w jak największym stopniu zabezpieczać się przed infekcją. To szczególnie istotne w grupie osób szczególnie narażonych na ciężką postać Covid-19. Jak zauważył prof. Krzysztof Tomasiewicz, profil tej grupy ulega zmianom. O ile pod względem kryterium wiekowego, wciąż są to osoby w wieku 65+, o tyle pod względem czynników natury medycznej doszło do diametralnej zmiany.
– Na początku pandemii grupami najbardziej narażonymi były osoby z cukrzycą i chorobami sercowo-naczyniowymi. Teraz na szczyt tej piramidy przesunęły się osoby w immunosupresji – zaznaczył prof. Tomasiewicz.
Zakażenie koronawirusem jest u pacjentów z tej grupy szczególnie niebezpieczne, ponieważ infekcja może doprowadzić na przykład do opóźnienia lub całkowitego niewdrożenia leczenia przeciwnowotworowego. Szczepienia nadal są podstawową formą ochrony przed Covid-19. Zdaniem eksperta należy promować przede wszystkim doszczepianie boosterami. Część pacjentów nie wytwarza jednak zadowalającej odpowiedzi na szczepienie. Dla nich szansą na nabycie odporności jest profilaktyka z użyciem przeciwciał monoklonalnych.
– Nie traktujemy profilaktyki przedekspozycyjnej jako alternatywy. To opcja dla tych, dla których wszelkie schematy szczepienia były niewystarczające. Wtedy mamy do rozważenia dwa przeciwciała, które po pierwsze mają wykazaną skuteczność wobec większości wariantów, po drugie dają długi, bo półroczny czas utrzymywania się aktywności, a po trzecie są bezpieczne i mamy liczne dowody na to, że działają również na pacjentów poddawanych terapiom immunosupresyjnym – wymieniał profesor.
LECZENIE I PRZEBIEG CHOROBY SĄ CZYNNIKAMI ZABURZAJĄCYMI ODPORNOŚĆ
Grupą pacjentów, u których szczególnie wskazane jest wdrożenie możliwości podania przeciwciał jako profilaktyki przedekspozycyjnej są osoby z chorobami hematologicznymi i hematoonkologicznymi. Prof. dr hab. n. med. Krzysztof Giannopoulos, prorektor ds. Szkoły Doktorskiej i Badań klinicznych Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, kierownik Zakładu Hematoonkologii Doświadczalnej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie podkreślił, że na zmniejszenie skuteczności szczepień przeciw Covid-19 wpływają przede wszystkim mocno immunosupresyjne procedury stosowane w leczeniu. Również przebieg choroby może istotnie wpływać na odpowiedź poszczepienną.
– W przypadku szpiczaka, im większe upośledzenie odporności będzie towarzyszyło klonalnemu rozrostowi plazmocytów, tym gorsza będzie skuteczność szczepień. U chorych, których obserwowaliśmy, następowała bardzo ograniczona skuteczność do neutralizacji wirusa, zmniejszająca się jeszcze z biegiem czasu – mówił prof. Krzysztof Giannopoulos.
– W tych grupach pacjentów, gdzie szczepienie może nie być optymalne, powinniśmy stosować profilaktykę przedekspozycyjną. Lek złożony z dwóch przeciwciał był świetnie tolerowany u pacjentów, u których go zastosowałem. Myślę, że będzie to doskonała tarcza ochronna dla chorych immunoniekompetentnych. Ostatnie badania rejestracyjne wykazały, że preparat ma też bardzo dobrą skuteczność terapeutyczną – dodał profesor.
Prof. dr hab. n. med. Iwona Hus, kierownik Kliniki Hematologii CSK MSWiA w Warszawie podkreśliła, że grupami pacjentów szczególnie narażonych na wystąpienie zaburzeń odporności będą osoby zmagające się z nowotworami układu chłonnego, a także ostrą białaczką szpikową. Jak dodała, przebieg Covid-19 u chorych hematoonkologicznych cechuje się wysokim ryzykiem zgonu, sięgającym 34 proc. Zdaniem prof. Iwony Hus podanie miksu przeciwciał monoklonalnych byłoby optymalną formą profilaktyki u chorych na nowotwory hemotologiczne, ze zwiększonym ryzykiem ciężkiego przebiegu Covid-19.
– Ochrona zapewniona jest przez około sześciu miesięcy, a lek jest podawany we wstrzyknięciach domięśniowych. Należy podkreślić, że nie zastępuje on szczepionki. Szczepienia są najważniejsze, ale nasi pacjenci często nie mają szansy na to, by szczepienie mogło być skuteczne – podkreślała profesor.
