Dane dotyczące przedwczesnych zgonów są alarmujące – w 2020 roku, z powodu złej jakości powietrza odnotowano ich w 27 krajach wspólnoty 238 tysięcy, więcej niż w 2019 roku (231 tys.), choć jakość powietrza w skali całej Unii się poprawiła. Może to wynikać z dwóch przyczyn: po pierwsze korelacji z pandemią COVID-19 (smog, zanieczyszczone powietrze pogarszają rokowania w przebiegu tej choroby, podobnie jak innych chorób dróg oddechowych – i nie tylko). Po drugie, jakość powietrza nie poprawia się równomiernie: przede wszystkim Europa Środkowo-Wschodnia (w tym przede wszystkim Polska) oraz kraje bałkańskie mają w tym zakresie ogromną pracę do wykonania.
Jeśli chodzi o PM2.5, najwyższe bezwzględne liczby przedwczesnych zgonów w 2020 r. odnotowano we Włoszech (56 300) Polsce (36500), Niemczech (28900), Rumunii i Hiszpanii (gdyby uwzględnić liczbę ludności, Polska utrzymałaby drugie miejsce, ale dystans do Włoch byłby niewielki, z pierwszej piątki natomiast wypadłyby dwa razy większe od Polski Niemcy).
Najniższy względny wpływ na zdrowie z powodu ekspozycji na PM2.5 zaobserwowano w krajach położonych na północy i północnym zachodzie Europy, w tym w Islandii, Finlandii, Norwegii, Szwecji i Estonii – z jednej strony powodem jest niewątpliwa troska o środowisko, z drugiej – położenie geograficzne i siła natury.
Autorzy raportu zwracają uwagę, że skutki zdrowotne zanieczyszczonego powietrza to nie tylko przedwczesne zgony, ale również wyższa zachorowalność. - Ludzie żyją z chorobami związanymi z narażeniem na zanieczyszczenie powietrza; Jest to obciążenie pod względem cierpienia osobistego, a także znaczne koszty dla sektora opieki zdrowotnej – przypominają. I wyliczają: w 2019 r. ekspozycja na PM2.5 doprowadziła w skali UE do 175 702 lat życia z niepełnosprawnością (YLD) z powodu przewlekłej obturacyjnej choroby płuc. Zanieczyszczenia wpływają też na wyższą zapadalność m.in. na cukrzycę.
Na mapie UE-27 Polska należy do krajów o najciemniejszych – nomen omen – barwach. Gorsza sytuacja niż u nas jest tylko w Bułgarii (jeśli chodzi o kraje unijne, bo poza Unią jeszcze bardziej dramatyczne statystyki dotyczące wpływu zanieczyszczonego powietrza na zdrowie notują kraje bałkańskie, w tym Serbia oraz Bośnia i Hercegowina). Polski bilans 2020 roku to: 36500 przedwczesnych zgonów i 415,7 tysięcy utraconych lat życia.
Całość raportu wraz z interaktywną mapą można znaleźć na stronie EEA: Wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie w Europie, 2022 r. — Europejska Agencja Środowiska (europa.eu)
