Mówimy o pierwszym europejskim i interdyscyplinarnym badaniu tak precyzyjnie przygotowanym dotyczącym epidemiologii cukrzycy. Jakie znaczenie ma to badanie dla lekarza praktyka, zajmującego się pacjentami chorymi na cukrzycę?
To badanie ma znaczenie przede wszystkim dla organizatorów ochrony zdrowia dlatego, że określa dokładnie liczbę chorych na cukrzycę, ich rozmieszczenie w poszczególnych województwach. Pozwala zatem prognozować potrzeby zdrowotne w zakresie świadczeń diabetologicznych. Poza tym to badanie jest, powinno być, zalążkiem rejestru chorych na cukrzycę. Pod pojęciem rejestru rozumiemy nie tylko policzenie tych chorych ale także opis stanu zdrowia tych pacjentów. Czyli, jak są leczeni, czy mają powikłania i jak są one leczone. I na tej podstawie można znaleźć słabe punkty opieki i wskazać lekarzom w jaki sposób należy korygować leczenie.
Czyli badanie to jest pewnym punktem wyjścia do działań systemowych.
Do działań systemowych przede wszystkim. Bo powiedzmy sobie szczerze: lekarzowi rodzinnemu czy specjaliście, który ma bardzo dużo chorych jest wszystko jedno, czy pacjentów jest pięć czy pięć i pół procent. Natomiast dla organizatorów opieki zdrowotnej każdy jeden procent w skali kraju oznacza kilkaset tysięcy chorych, którym trzeba zapewnić opiekę.
Wskazał Pan kilka problemów, które mogą być rozwiązane dzięki tej wiedzy wynikającej z badania. Jednym z tych wielkich problemów jest w Polsce leczenie powikłań. Jak w tej chwili ta sytuacja wygląda? Czy pacjenci mają dostęp do kompleksowego leczenia?
Jest to pochodną dostępu do opieki diabetologicznej, specjalistycznej, dlatego, że w zaleceniach Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego definiujemy, że chory z typem drugim bez powikłań może i powinien być prowadzony u lekarza rodzinnego, raz w roku konsultowany przez specjalistę. Natomiast chorzy z powikłaniami czy z zaawansowanymi postaciami cukrzycy powinni być leczeni w poradni specjalistycznej. W Polsce mamy tysiąc sto specjalistów diabetologów, a potrzeba ich jest półtora tysiąca i muszą oni być równo rozmieszczeni, a tak nie jest. Są województwa, w których liczba specjalistów odpowiada potrzebom na poziomie 80 procent.
Jakie tereny są pod tym względem najbardziej zaniedbane?
Opolskie, lubuskie, generalnie ośrodki poza akademickie. Te województwa, w których funkcjonują uczelnie medyczne są lepiej nasycone specjalistami, natomiast te poza akademickie są nasycone w mniejszym stopniu.
Jak wygląda opieka nad pacjentami ze stopą cukrzycową?
Jest zalążek tej opieki. Żeby ta opieka funkcjonowała musi być zorganizowana i zakontraktowana. W ramach swoich obowiązków czy możliwości lekarz diabetolog może prowadzić działania prewencyjne czyli uczyć pacjenta jak dbać o stopy by nie było powikłań. Natomiast kiedy pojawia się owrzodzenie czy inna zmiana w przebiegu stopy cukrzycowej to wymaga opieki kwalifikowanej. Jest namiastka w postaci programu leczenia ran przewlekłych, ale jest on dedykowany wszystkim ranom i z tego co wiem, w tych poradniach stopy cukrzycowej, które funkcjonują, bardzo niechętnie lekarze kontraktują ten program, bo to nie rozwiązuje kwestii leczenia. A poradnie stopy cukrzycowej, istnieją nielicznie i tylko dzięki cierpliwości dyrektorów szpitali, którzy po prostu tolerują deficyt jaki te poradnie przynoszą.
Jaką liczbę chorych na cukrzycę w Polsce wskazuje to ogólnoeuropejskie badanie? Do tej pory mieliśmy ich tylko szacunkową liczbę, mówiło się o milionie, dwóch i o grupie pacjentów u których jeszcze nie zdiagnozowano cukrzycy.
To badanie pozwoliło wyszacować liczbę chorych na cukrzycę znaną dlatego, że szacowanie nastąpiło na podstawie recept na leki przeciw cukrzycy. Ta liczba wynosi dwa miliony siedemset tysięcy. Z innych, wycinkowych badań wiemy, że na dwóch chorych ze znaną cukrzycą przypada jeden z nieznaną. Dlatego należałoby jeszcze oszacować osoby, które nie wiedzą o tym, że są chore na cukrzycę albo mając objawy bagatelizują je i nie szukają pomocy u lekarza.
