Autor: Paweł Sztwiertnia, dyrektor generalny INFARMA
Tegoroczne Forum Ochrony Zdrowia w Krynicy to ważna okazja do rozmów o zdrowiu oraz roli nowoczesnej farmakoterapii i przemysłu innowacyjnego w systemie ochrony zdrowia. W tym roku mija ponad dwa lata od wejścia w życie ustawy o refundacji leków. To sprawia, że ocena skutków obowiązywania tej regulacji wybija się na pierwsze miejsce tematów, które powinny być poruszane podczas Forum.
INFARMA jako pierwsza podjęła próbę analizy wpływu ustawy refundacyjnej na szeroko rozumiany system ochrony zdrowia, a przede wszystkim na centralny podmiot tego systemu – czyli na pacjenta. To właśnie perspektywa pacjenta powinna być punktem wyjścia do proponowanej przez INFARMĘ szerokiej dyskusji na temat dostępu do farmakoterapii, definicji „racjonalnego” poziomu wydatków na refundację, czy zachowań preskrypcyjnych lekarzy. Musimy przyjrzeć się uważnie założeniom towarzyszącym wprowadzaniu ustawy i porównać je z faktycznymi efektami. Należy zadać sobie pytania: czy zostały zrealizowane planowane cele z punktu widzenia pacjenta czy płatnika? Jakie skutki społeczne możemy już zaobserwować?
Jednym z największych wyzwań polityki zdrowotnej są zmiany demograficzne oraz narastające nierówności w zdrowiu i w dostępie do świadczeń. W Polsce ma to szczególne znaczenie z uwagi na bardzo wysoki odsetek wydatków prywatnych (gospodarstw domowych) w całości wydatków na zdrowie. W tym kontekście ustawa refundacyjna pogłębiła istniejące nierówności – patrząc na wysokość dopłat pacjentów w poszczególnych obszarach terapeutycznych.
Dyskutować należy również nad zmniejszeniem nierówności w dostępie do świadczeń zdrowotnych. Na ochronę zdrowia Polska wydaje 6,9 proc. PKB - mniej nie tylko w porównaniu z państwami zachodniej Europy, ale także w odniesieniu do naszych sąsiadów w Europie Środkowej - państw o podobnym poziomie zamożności. Publiczne wydatki w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynoszą 1021 USD ppp. Podczas, gdy w innych krajach wartość ta jest nawet czterokrotnie wyższa. Żaden z europejskich krajów w ramach OECD nie przeznacza mniej środków publicznych per capita na zdrowie mieszkańców.
W latach 2012-2013 NFZ wydał na refundację o 3,1mld zł mniej niż planował, zaś na nowe molekuły przeznaczył 150 mln zł. Czy taki poziom wydatków jest racjonalny?
Analizując skutki funkcjonowania ustawy, wydaje się, że system wymaga korekty: obniżenia realnego kosztu farmakoterapii dla pacjenta, zwiększenia liczby refundowanych, innowacyjnych terapii oraz liczby pacjentów, którzy mają do nich dostęp. Sprawą pilną jest zahamowanie nielegalnego eksportu leków refundowanych z Polski – zjawiska, które ustawa spotęgowała.
Więcej na temat V Forum Ochrony Zdrowia TU
